Reuters haber ajansının Şehristani'nin ofisinden bir yetkiliye dayandırdığı habere göre, Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'nin diğer dört Kürt bakanla birlikte Maliki liderliğindeki kabinenin çalışmalarına katılmama kararının ardından Irak Dışişleri Bakanlığı'na vekaleten Başbakan Nuri Maliki'nin yardımcısı Hüseyin Şehristani atandı. 

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani, perşembe günü Irak hükümetindeki Kürt bakanlara kabinenin çalışmalarına katılmama talimatı vermiş, Kürt bakanlar da cuma günü Başbakan Nuri Maliki'yi Erbil'i tehdit etmekle suçlayarak bu talimatı yerine getirmişlerdi. 

Reuters haber ajansına göre, Zebari ile Ticaret, Göç ve Sağlık bakanlarının yanı sıra bir Başbakan Yardımcısı hükümet çalışmalarına katılmayacak.

'Kerkük petrolü Kürtlerin kontrolünde'

Irak Petrol Bakanlığı, cuma günü peşmerge birliklerinin Kerkük eyaletindeki Beyhasan ve Kerkük petrol sahalarındaki kuyulara el koyduğunu duyurmuş, Kürt kaynaklar da bu bölgedeki petrol sahalarını 'tam kontrol' altına aldıklarını açıklamıştı.

AFP haber ajansına göre Irak Petrol Bakanlığı, peşmerge kuvvetlerinin bu bölgeleri ele geçirmesini kınadı.

Irak Petrol Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Kürt yönetimini, ülkenin anayasasını ihlal eden, federal yetkileri ihlal eden ve ulusal birliği tehdit eden bu sorumsuzca davranışın tehlikesi konusunda uyarıyoruz” ifadeleri yer aldı.

'140. maddeyi uyguladık'

Peşmerge güçleri, IŞİD’in ilerleyişinin ardından Irak ordusunun çekilmesi üzerine Kerkük’e girmişti.

Kürt yönetimi lideri Mesud Barzani, peşmergenin Kerkük'e girmesinin bir gereklilik olduğunu söylemiş ve "140. madde artık uygulandı, bunun üzerine konuşmayız" demişti.

Erbil’deki basın toplantısında "Irak'ta peşmergenin eline geçen bölgelerle ilgili hiçbir şekilde müzakereye açık olmadığınızı mı kastediyorsunuz?" sorusuna cevap veren Barzani, "Irak federal hükümetinin bu sorunu çözmesi için 10 yıl bekledik. Irak ordusu bu bölgelerden çekildi. Bundan dolayı peşmerge güçlerinin o bölgelere gidip kontrolü sağlaması gerekti. Biz 140. maddeyi uyguladık ve bu madde artık gerçekleşti. Bundan sonra bunun üzerine konuşmayacağız" demişti.

Karşılıklı suçlamalar

Irak Başbakanı Nuri Maliki, Irak devlet televizyonunda yayımlanan haftalık konuşmasında, “Kürt yönetimi IŞİD’in, El Kaide’nin ve Baasçıların üssü haline geldi ve biz buna karşı sessiz kalmayacağız” demişti.

Irak Başbakanı “Kürtler ülkenin birliğini düşünüyorsa IŞİD’in faaliyetlerine engel olmalıdır. IŞİD gibi onları misafir edenler de yenilecektir” şeklinde konuştu.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani de Irak halkına hitaben yazdığı bir mektupta, Başbakan Nuri Maliki’nin üçüncü dönemde de koltukta oturmasını kabul etmeyeceklerini belirtmişti.

Barzani mektubunda, "Ülkenin ağır koşullar ve tehlikeli dönemlerden geçtiği bugünlerde Maliki'nin üçüncü kez başbakanlıkta ısrar etmesi, Irak'ı daha fazla anarşiye, karışıklığa ve parçalanmaya götürmez mi? Ülke bu şekilde ucu belli olmayan bir çöküşün içine girmez mi?" ifadelerini kullandı.

Maliki'nin, ‘anayasayı hiçe sayan uygulamaları’ nedeniyle Irak'ta kriz çıktığını savunan Barzani, "Irak Araplarını, Sünni ve Şii olarak ayıran güç ile ülkeyi fiilen bölen güç aynı değil midir?" dedi.

İlişkiler kopmak üzere

IŞİD'in Irak'ta ilerleyişinin ardından karşılıklı açıklamalarla gerginleşen Erbil-Bağdat ilişkileri kopma noktasına geldi.

Irak’ta 2003 işgali sonrasında iki taraf arasında petrol meselesi yüzünden sürekli gerilim yaşandı.

Haziran ayında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Irak Federal Mahkemesi'nin, Kuzey Irak petrolünün satışında kendilerini haklı bulduğunu, Bağdat'ın itirazını reddettiğini ve davayı kazandıklarını duyurmuştu.

Daha önceki yıllarda ise Maliki’nin Kürt yönetiminin bütçesinde kesinti yapması üzerine Barzani yönetimi Bağdat’a tepkisini bazı yabancı petrol şirketleriyle doğrudan temasa geçip, petrol arama anlaşmaları yaparak göstermeye başladı.

Erbil’in ayrıca 2014 Ocak ayı sonunda petrol ihracatına başlayacağını açıklaması ve Kürt petrolü ile ilgilenen yatırımcıları Erbil’de düzenlenecek ihaleye davet etmesi Bağdat yönetimini daha da kızdırdı.

Maliki Hükümeti, bu tip girişimlere, Irak halkının tamamına ait olan doğal kaynakların tek bir bölge tarafından kullanılmaya başlanmasının savaş sebebi olacağını belirterek tepki gösteriyordu.

Al Jazeera, AFP ve Reuters