Düşünce yöntemi değişmez ve yaklaşımlar düzeltilmezse, Müslüman zihni hiçbir şeye karşı eleştirel ve derin bir bakış geliştiremeyecektir. Bunun yerine, bir başarısız çözüm arayışından diğerine sürüklenip duracaktır. Mevcut durumun devam etmesi ise, daha çok bölünmeye ve çöküşe sebep olacaktır.

Bu kitabın, medeniyetimizin çöküşünde en önemli sebep olarak görülen entelektüel ve kültürel gerileyişimizin nedenleri konusunda yapılacak araştırmalara daha fazla katkı sağlayacağını umuyoruz. Zira düşünsel krizlerin kökenlerine inilmemesi, ıslah girişimlerini kriz belirtileriyle uğraşmakla sınırlandıracak ve hastalık katlanarak büyüyecektir.

Müslüman Aklın Krizi, bu doğrultuda ciddi araştırmalara ve gündemlere kapı aralamak için atılmış önemli bir adımdır. 

Kur'ani Dünya Görüşüİslami dünya görüşü, hayatı olumlu değerlerle yücelten, kapsamlı, disiplinli ve gerçekleştirilebilir bir bütündür. Bu kapsamlı anlayış ne yazık ki, Müslümanlar arasında yaygın olan ve “İslam” olarak görülen teorik, parçacı, edilgen ve seçici bir sapmaya uğramıştır. Bilginin ve olguların mistik bir yaklaşımla çarpıtılması, nesnel, bilimsel bir araştırma ve analizin gerçekleştirilme becerisinin gösterilememesi bu sapmayı adeta meşrulaştırmaktadır.

Hayat; fiziksel varoluş ve geçici zevkler arayışı, sonunda da gömülecek ve unutulacak cansız bir bedenden ibaret değildir. Çağdaş materyalist görüşlerin bu zalim, sıradan ve değersizleştiricir dünya görüşü sunuyor.

Kur’ani dünya görüşü, insan hayatını, temelde iyiliğin ciddi ve anlamlı bir girişimi olarak görür. Daha da ötesi bizim bu hayatta ıslahat, üreticilik ve hizmet yoluyla elde ettiklerimizin meyvesinin, ebediyetin manevi alanına uzandığını söyler. Böylelikle insan hayatı, ölümden sonra insanların yaptıklarının meyvelerini topladıkları ebedi bir varoluşla devam eder.

Ebu Süleyman bu eserde tevhid, hilafet, adalet, özgürlük, sorumluluk, amaçlılık ve istişare gibi insan hayatında önemli yer tutan kavramları bir dünya görüşü ekseninde ele almakta, fıtri değerleri geçmişten günümüze taşıyarak geleceğe de ışık tutmaktadır...

Müslümanların Rönesansa KatkısıBatı kaynaklı eserlerden beslenen toplumlarda, kendi birikimleri ve potansiyelleri hakkında olumsuz düşünceler egemendir. Onları besleyen kaynaklarda İslam, ancak bir parantez veya dipnot olarak yer alır. Onlar da kendilerini “kendileri” olarak değil, orada yer aldıkları gibi, yani dünyanın sığıntıları, edilgen varlıklar, ya da yaşam hakkı olmadığı halde Batı’nın lütfuyla buna kavuşmuş kimseler olarak algılamaya başlarlar. Kuşkusuz bu duruma gelmiş bir toplum donmuş, kurumuş, artık canlılığını yitirmiştir. Bu halde kaldığı sürece, ne kendisine faydası vardır, ne de kimseye verecek bir şeyi...

Halbuki Batı, İslam dünyasından çok şeyi ödünç almış ve aldıklarından da büyük fayda görmüştür. Roberts, Dünya Tarihi adlı eserinde bunu pek çok kez vurgular. Hıristiyanlık aleminin "kültürel gelişimini İslam’a borçlu" olduğunu belirtir ve ekler: "Avrupa, Ortaçağ’da başka hiçbir medeniyete İslam’a olduğu kadar borçlu olmamıştır.”

Ahmed İsa’nın Müslümanların Rönesansa Katkısı adlı kitabı, hiçbir komplekse düşmeden Müslümanların insanlığa olan bilimsel katkısını oldukça güzel bir şekilde özetleyen, onların ilgi alanlarının genişliğini ortaya koyan, Batı’nın ise faydalandığı ve yararlandığı halde, kabullenmeye bir türlü yanaşmadığı bu büyük medeniyetin gelişim seyrini anlatan ve mutlaka okunması gereken bir kitap...

Din ve Medeniyet

Güçlü ve uzun ömürlü medeniyetler, akıl ile vahiy, din ile bilim arasında kurulan sağlıklı ilişkiler üzerinde boy salıp gelişirler. Dolayısıyla medeniyet algısı, din ile aklın çatışması üzerine değil, buluşması ve dengeli şekilde bir araya gelmesi üzerine inşa edilmelidir.

Yaklaşık 300 yıldır dünyamıza yön veren Batı medeniyeti, akıl ile vahiy, din ile bilim arasındaki bu hassas dengeyi göz ardı ettiği için, insanlığı büyük krizlerle yüz yüze getirmiştir.     

İnsanoğlu, yeryüzünde var olduğu ilk günden beri çıplak duyu vasıtalarıyla kavrayamadığı, dolayısıyla müspet ve müşahhas olarak ifade edemediği, ama karşı konulmaz bir sevk-i tabii ile bağlanmak zaruretini duyduğu kendi dışında, yüce ve üstün bir güce yönelmiştir. Dolayısıyla, nerede bir insan var olmuşsa, orada doğru veya yanlış bir din de bulunmuştur.

 

 

 

 

 

İnsanoğlunun, gerçeği aramak üzere koyulduğu metafizik yolculuğunda önünü açan ve aydınlatan ilk ve en önemli kapı dindir. Din, ilk insanla beraber doğmuş ve yeryüzünde varlığı devam ettiği müddetçe- son insana kadar da yaşayacaktır.

Gayba doğru açılmamızı sağlayan ikinci kapı, düşüncedir. İnsanoğlu, görülenden görülmeyene doğru ilerleyerek müşahhastan mücerrede; müceretten de Mutlak’a yönelir. Tabiatı icabı, Mutlak’ı kavraması imkansızdır. Bu nedenle de kendisini, Mutlak’a götürecek kılavuzlara ihtiyaç duyar. Müşahhas ve Mücerred alandaki tek kılavuzu olan akıl, bu konuda ona yeterli olmaz. Ama yine de o, aklını, olmazların zoruyla boğuşmaya sokarak mutlak hakikate erişmeye çalışır.

Nihayet bizim gayb ile burun buruna gelmemizi sağlayan üçüncü kapımız ise sanattır. Sezgi gücümüzün boy salıp geliştiği bu alanda, Şiir, Musiki, Güzel sanatlar ve Mimari, bizi bilinmeyene doğru bir yolculuğa çıkarır. Sanatkar, zihnimizden geçirip de kelimelere dökemediğimiz gerçekleri, nazma, nağmeye, yazıya döker, mermere nakşeder.

 

İslam Bilimi ve Avrupa Rönesansının Oluşumu

Baştan beri İslam medeniyetine, negatif bir dini düşünce olarak bakan ve din ile bilim arasındaki ilişkiyi Avrupa açısından değerlendirerek yalnızca bir “çatışma”dan ibaret gören kesimler, İslam medeniyetinde akılcılığın öldüğünü ve bunun nedeninin de, bilimsel ve felsefi düşünce pahasına yükselen dini düşünce olduğunu ileri sürerler. Bunlar için “gelişme”, Avrupa’da olduğu gibi, bilimin kiliseyi yenmesinden ibarettir. Böylece herhangi bir medeniyetin “gelişme” içinde sayılabilmesi için, “evrensel” çizgiyi ve düzenli araştırmayı yakalamadan önce, bu uğraşıyı vermesi, yani bu medeniyetlerde bilimin, kendi “dininin” üstesinden gelmesi gerekir.

Saliba ise bu kitabında, Muhammed b. Musa’nın Batlamyus’u eleştirisinin, Razi’nin Galen’e karşı Şükuk’unun, İbn el-Heysem’in Batlamyus’a karşı Kuşkular’ının ve buna benzer nice başka çalışmanın, dönemin dini otoritelerine karşı değil, Yunan bilimsel geleneğine karşı yazılmış metinler olarak ortaya çıktığını ve İslam dünyasında bu tür bir geleneğin olmadığını ortaya koyuyor. Kitabı okuduğumuzda, aslında  klasik anlatının hiçbir kanıta dayanmadığını, İslam ve Batı arasında kültürler arası zengin bir alışveriş olduğunu ve Rönesans bilim tarihini, en önemlisi de İslam bilim tarihini yeniden ve bir kez daha, Avrupamerkezci etkilerden uzak olarak dikkatlice gözden geçirdiğimizde Rönesansın imajı da bütünüyle değişmiş olacaktır.

 

Bunlar özgür düşüncenin önünde büyük engel oluşturmakta ve düşünce seyyaliyetini sınırlamaktadır. Batı dışında kalan kültür ve düşüncelerin sürekli gerilemesine karşılık Batılı zihniyetin küreselleşmesi ve her şeyi güdümüne alması bunun açık göstergesi.

Doğu ile Batı’nın Buluştuğu Yer, ayrı dünyaları "güç dengesi"nde değil, "kültür dengesi"nde buluşmaya çağıran bir kitap. Kendilerini  uç noktalara, ifrat ve tefrite mahkum edenleri dengeye, adalete ve insafa davet ediyor. Gerçekten de insani gelişmelerin kaderi buna bağlı: Ya dengesi bozulmuş bir dünyada bu çekişme sürüp gidecek, ya da insanlık davet edildiği bu dengeli yaklaşıma yönelerek  adalet ve esenliğe giden yolda huzuru bulacak. Yeryüzünde esecek bahar rüzgarları önyargılardan uzak, böylesine bir buluşma ile mümkündür.