Türkiye dolaylı vergilerde dünyanın zirvesine oynuyor. 2016 yılı bütçesine göre devlete ödenen 100 liralık vergimizin aslan payı yani 22.03 lirası sosyal güvenlik harcamalarına ve sosyal yardımlara gidiyor.

Hürriyet'te yer alan habere göre 100 liralık verginin 22 lirası sosyal güvenliğe, 18 lirası ise eğitime aktarılıyor. 9.90 lira faiz ödemelerine giderken polisin üstlendiği güvenlik hizmetlerine 5.22 lira, askeri savunmaya ise 4.87 lira harcanıyor.

Hükümetler yapacakları harcamalar ile toplayacakları gelirleri, vergileri bütçe kanunları ile belirliyor. Yıl başlamadan önce bütçe kanunları TBMM’de çıkarılıyor. Böylece vatandaştan ne kadar vergi toplanacağı belirleniyor. Vergilerin ne kadar ödeneceği ise gelir, kurumlar, katma değer vergisi, özel iletişim vergisi gibi kanunlarla belirleniyor.

EĞİTİMİN PAYI ARTTI

Bütçelerin en önemli gelir kalemini vatandaştan toplanan vergiler oluşturuyor. İşçisinden, işadamına, esnafından cep telefonu, buzdolabı alan vatandaşa kadar ödenen vergiler bütçe içinde toplanıyor. Vatandaşın ödediği vergilerin nereye harcandığı bütçenin detaylarında yer alıyor. Sosyal güvenlik ve sosyal yardımlara aktarılan 22.03 liranın yarısı sosyal güvenlik devlet primlerine gidiyor.

Hastalık ve malüllük yardımları da bu kalemde öne çıkıyor. Sosyal güvenliği olmayanların sağlık hizmetlerine de 100 liralık vergimizden 1 lira aktarılıyor. Eğitime ise vergilerimizden 17.84 lira gidiyor. Aslan payı okulöncesi eğitim hizmetlerinde. Türkiye’de oldukça düşük oranda olan okul öncesi eğitim için zaten hükümet büyük bir seferberlik yürütüyor. Eğitime vergilerimizden harcanan oranın her geçen yıl artması ise sevindirici haber. 100 liralık verginin 11.57 lirası kamu hizmetine ayrılıyor. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerine de kamu hizmetlerinin içinde yer alıyor. Sağlık harcamalarımız için 100 liralık vergimizin 4.83 lirası aktarılıyor. Burada en yüksek pay hastanelere devletin ödediği miktar olarak öne çıkıyor.

FAİZE 9.90 LİRA

Kamuoyunun en merak ettiği konuların başında gelen faizler için ise vatandaşın ödediği her 100 liranın 9.90 lirası harcanıyor. Ulaştırma hizmetleri için 4.38 lira bu harcamalarda ise aslan payı artık demiryolu ve karayollarında. Hızlı tren hatları ile duble yollar için vergilerimizden 4.38 lira gidiyor. Din hizmetleri için 1.13 lira kültür hizmetleri için ise 48 kuruş aktarılıyor. Mahkemelere 1.16 lira, tarıma ki burada öne çıkan kalem destekler 3.97 lira harcama yapılıyor. Ödenen vergilerden en az pay ise 24 kuruş ile uluslararası yardıma ayrılıyor.

AMERİKA’DA DURUM NASIL?

ABD’nin en büyük harcamasını sağlık harcamaları oluşturuyor. ABD’lilerin ödediği 100 dolarlık verginin 28.7 doları sağlık harcaması için kullanılıyor. ABD’de ikinci önemli harcama ise 25.4 dolarla Pentagon ve askeri harcamalara gidiyor. 100 doların 13.7 doları iç borç faizleri için harcanırken, 8 dolar işsizlik ve işgücü için kullanılıyor. 5.9 doların işgallere katılan askerlere yardım olarak kullanıldığı ABD’de, tarım ve gıdanın payı 4.6 dolar.