Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), Fransa'nın ülkedeki saldırılar sonrası uygulamaya aldığı terör karşıtı önlemlerin, ayrım yapmama ve geri göndermeme ilkeleriyle dernek kurma özgürlüğünü ihlal ettiğini duyurdu.

Örgüt tarafından, "Fransa’daki terör karşıtı önlemler, insan hakları endişesi oluşturuyor" başlıklı rapor yayımlandı.

Raporda, ülkede 16 Ekim’de bir öğretmenin öldürülmesi, 29 Ekim’de Nice kentinde bir kiliseye düzenlenen saldırılar sonrası yetkililerin kapsamlı, bağımsız, tarafsız, şeffaf ve etkili soruşturma açma zorunluluğu bulunduğu belirtildi.

Saldırıların şiddetle kınandığı vurgulanan raporda, olayların ardından İçişleri Bakanı Gerald Darmanin’in yaptığı açıklamaların ve duyurduğu terör karşıtı önlemlerin, uluslararası insan haklarını ihlal ettiğine dair kaygılar oluşturduğu ifade edildi.

Raporda, "Örgüt, bu önlemlerin ayrım yapmama ve iade etmeme (idam olan ülkelere) ilkeleri ile dernek kurma özgürlüğünü ihlal ettiğine dair endişeler taşıyor." değerlendirmesinde bulunuldu.

"Müslümanlar ayrımcılığa uğradı"

İfade özgürlüğünün reddedilemez bir hak olduğunun altı çizilen raporda, bu hakkın Fransız yetkilileri, saldırılar sonrası Müslüman ya da göçmenlerin ayrımcı davranış ve şiddete maruz kalmasını önleme, herkesin ayrımcılık, şiddete uğrama korkusu olmadan dinini ya da inancını açıklama hakkını koruma zorunluluğu bulunduğu kaydedildi.

Raporda, "Son 20 yılda Fransız yetkililer, Müslümanların din ve inanç ile ifade özgürlüğü haklarını kullanmasında ayrımcılığa yol açan, dini veya kültürel sembol ve elbiselerin giyilmesini yasaklayan kanunlar geçirdi." ifadesine yer verildi.

Ulusal güvenlik gerekçesiyle benimsenen tüm önlemlerin sadece gerekli ve ölçülü değil, ayrım yapmama ilkesine aykırı olmaması gerektiği de vurgulanan raporda, Fransa’nın Müslümanları ceza hukuku prosedürleri kapsamındaki kanıt yeterliliği bulunmayan gerekçelerle hedef alan önlemleri benimsememesi gerektiğine işaret edildi.

Fransa’ya "uluslararası yükümlülüklerine uyma" çağrısı

Raporda, geçmişte Fransa’nın “radikalleşme” kavramını, ayrımcı şekilde acil önlemleri meşrulaştırmak için kullandığı hatırlatıldı.

Bazı Fransız liderlerin, ulusal medyada Müslümanlara karşı ayrımcı açıklamalar yaptığı belirtilen raporda, "Bunlar arasında, İçişleri Bakanının marketlerdeki helal reyonlarını ‘cemaatçi ayrılıkçılık ve terörle’ bağdaştırdığı ifadeler özellikle endişe verici." ifadesi kullanıldı.

Raporda, uluslararası insan hakları hukukunun, işkence ve diğer kötü muameleyi mutlak şekilde yasakladığı, bunun da suçu ne olursa olsun kişilerin bu türden muameleye maruz kalacağı yerlere iadesini imkansız kıldığı aktarıldı.

Darmanin’in “radikalleştiği” şüphesiyle 231 yabancı ülke vatandaşının ülkelerine iade edileceği açıklamasının, geri göndermeme ilkesine aykırı olduğu vurgulanan raporda, Fransa’ya "uluslararası yükümlülüklerine uyma" çağrısı yapıldı.

Fransa'ya uluslararası insan hakları yasalarına uymadığı eleştirisi

Raporda, çok sayıda Müslüman dernek ve caminin kapatılmasıyla buralara yönelik baskınların “terörü müdafaa” gibi muğlak bir kavramla gerekçelendirildiği, Fransa’nın bu noktada da “dernekleşme özgürlüğü” hakkına dair uluslararası insan hakları yasalarına uymadığı vurgulandı.

"Uluslararası Af Örgütü, derneklerin, ibadet yerlerinin yönetimleri dahil, kapatılmasının yalnızca uluslararası insan hakları yasasına uygun gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyor." yorumuna yer verilen raporda, bunun da ulusal güvenlik gerekçesiyle gerekli ve ölçülü şekilde yapılması, aksinin dernekleşme özgürlüğü hakkıyla ibadet yerlerinin kapatılması söz konusu olduğunda din ve vicdan özgürlüğü hakkına aykırı olduğu kaydedildi. (AA)