Ukrayna, Rusya ile sınıra duvar örmekte kararlı. Yeni hükümetin iki yıllık faaliyet programını açıklayan Başbakan Arseni Yatsenyuk “Avrupa duvarı”nın inşasının yolsuzluğun ortadan kaldırılması, vergilerin düşürülmesi, ücretsiz sağlık sisteminden sigorta sistemine geçiş, özelleştirmenin hızlandırılması ve belediye hizmetleri tarifelerinin yükseltilmesi gibi önemli adımlarla  aynı sırada – öncelikli hedefler arasında olduğunu söyledi. Ülkenin istikametinin Avrupa, en önemli hedefinin ise AB üyeliği olduğunu kaydeden Yatsenyuk bunun için Ukrayna’yı tamamen değiştirmek ve Ukrayna devleti yapmak gerektiğini vurguladı.

533 milyon dolarlık duvar
Başbakan Arseni Yatsenyuk 4 sene içerisinde tamamlanması öngörülen projenin değerinin 8 milyar grivna, yani yaklaşık 533 milyon dolar civarında olduğunu açıkladı. Ukrayna Başbakanı, projenin Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu’nun finans desteği ile gerçekleştirmeyi düşündüklerini belirtti. Yatsenyuk, bunun için özel olarak Devlet Sınırlarının Düzenlenmesi Ajansı’nın kurulmak üzere olduğunu, uluslar arası desteğin ise artık gelmeye başladığını söyledi. Başbakan “Sınır varsa güvenlik vardır, güvenlik ise AB ile vizesiz dolaşım rejiminin uygulanması için en önemli şarttır” diye konuştu.

İgor Kolomoyskiy’in önerisi…
Rusya ile sınıra duvar örülmesi önerisi aslında Dneprepetrovsk Valisi, ünlü oligark İgor Kolomoyskiy’e ait. Donbass’da Rusya’ya karşı gönüllü taburlar oluşturan, ayrılıkçı eğilimin Dneprepetrovsk’a sıçramasını önleyen ve bununla da Kremlin’in en önemli düşmanlarından birine çevrilen Kolomoyskiy 13 Haziran’da Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko’ya iki ülke sınırında duvar, daha doğrusu, çelik çit örülmesini önerdi. Kolomoyskiy’in Cumhurbaşkanlığına gönderdiği proje 1900 kilometre uzunluğundaki ve iki metre yüksekliğindeki duvarın elektrik akımlı dikenli tellerle donatılmasını, duvarın çevresinde ise hendeklerin kazılmasını ve mayınlanmasını öngörüyordu. Kolomoyskiy, bu duvarın 6 ay içerisinde tamamlanabileceğini söylüyor, 100 milyon Euro’ya mal olacak  duvarın finansmanının önemli kısmının kendi yönetimindeki Dnepr-1 vakfı tarafından  karşılanabileceğini kaydediyordu.  Dneprepetrovsk Valisinin gerekçesi ise şöyleydi: “Barışçıl Finlandiya’yı Stalin’den “Mannerheim Hattı” korudu. Ukrayna’nın da Putin’den kendisini korumak için böyle bir hat inşa etmesi gerekiyor”.

16 Haziran’da Ukrayna Savunma Bakanlığı duvarın yapımına başlanmasına ilişkin karar aldı. Eylül ayında ise tanklardan korunmak için hendeklerle güçlendirilmesi, elektrik akımlı dikenli tel örgülerle donatılması, bazı bölgelerinde beton uygulanması öngörülen projenin gerçekleştirilmesine başlandı. Toprak ve beton şaftlar, kontrol-takip şeritleri, optik-elektronik gözlem ve alarm sistemleri, arabaların ve insanların geçişini önlemek için surlar içeren projenin startı 3 Eylül’de verildi. Harkov ve Belgorod vilayetlerinde 2 metre derinliğinde, 4 metre genişliğinde hendeklerin kazılmasına başlandı. Hatta duvarın ilk aşamasının 30 Eylül’de tamamlanacağı açıklandı. Ancak 30 Eylül’den sonra Ukrayna basını henüz bu yönde her hangi gelişme olmadığını yazdı. Başbakan Arseni Yatsenyuk ise iki gün önceki açıklamasıyla hem projenin değerinin, hem de yapım süresinin 4 kat arttığını duyurmuş oldu.

Rusya ile Ukrayna arasındaki sınırın uzunluğu 2.295 kilometre. Yani “Avrupa duvarı”nın uzunluğunun da bu kadar olması gerekiyor. Ancak bu sınırın yaklaşık 400 kilometrelik bir kısmı şu an Ukrayna yönetiminin değil, Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolünde. Ukrayna tarafı, duvarı iki aşamada yapmayı planlıyor. İlk aşamada çatışmaların yaşanmadığı Çernigov, Sumsk, Harkov vilayetlerinde, Lugansk vilayetinin kuzeyinde ve Azak denizi sahili boyunca çalışmalar başlatılacak. Sonra ise Bakanlar Kurulu ayrılıkçıların kontrolündeki 400 kilometrelik sınırda “duvar” örmeyi planlıyor. Ancak bunu nasıl gerçekleştirecek, henüz belli değil…

“Duvar”a itirazlar
Başbakan Arseni Yatsenyuk “Avrupa duvarı”nın öneminden bahsettiği konuşmasında Ukrayna’nın Avrupa yolundaki en büyük engelleri olarak  Rusya’nın askeri, ekonomik ve enformasyon saldırısını, Kırım’ın kaybını, Donbass’ın altyapısının mahvedilmesini, Rusya’ya enerji bağımlılığını, ekonomik küçülme, boş hazine, ulusal para birimi grivnanın %100’lük devalüasyonu, %20’lik enflasyon ve yolsuzluk gibi faktörleri gösterdi. Peki “Avrupa duvarı” bu sorunları çözecek mi? Elbette, hayır.  Zira ekonomik açıdan bu duvarın yapılması 533 milyon doların çöpe atılması anlamına geliyor – ülkeye hiçbir getirisi yok. Askeri açıdan da duvarın anlamı çok büyük değil – modern silahlar o duvarı birkaç dakika içerisinde aşabilir. Sayısı iyice azalan Rusya yanlılarını hesaba katmazsak, Kiev’de “duvar”a karşı çıkanların argümanı da bu. Mesela, Petro Poroşenko Bloku milletvekili Sergey Kunitsın  “Duvar” projesinin gerekçesini anlamakta zorlandığını söylüyor. Kunitsın’a göre, bu proje için 8 milyar grivna harcamanın hiçbir anlamı yok: “Çünkü insanlar “neden” diye soruyorlar ve buna cevap vermek çok zor. Afganistan’da savaşmış birisi olarak ben her hangi modern ordunun her hangi duvarı çok kolaylıkla aşabileceğini biliyorum. Bu nedenle insanlara duvarı neden ördüğümüzü açıklamak çok zor. Eğer hükümet insanları bu konuda ikna edebilecekse, o zaman bu programa oy vermek mümkün”.

Svoboda Partisi temsilcisi, bağımsız milletvekili Mihail Golovko da aynı görüşte. Golovko’ya göre, “Avrupa duvarı” yasadışı göçü, yasadışı silah, uyuşturucu geçişini, yasadışı ticareti önleyebilir, ama ülkeyi düşman saldırısından koruyamaz: “Ülkeyi düşman saldırısından ancak ordu koruyabilir. Bu nedenle de bizim o parayı duvara değil, ordunun silahlanmasına ve kaliteli silahlarla donatılmasına harcamamız gerekiyor”.

Ukrayna Analiz Merkezi Başkanı Aleksandr Orhimenko da Rusya ile sınıra duvar örülmesini ülkenin şimdiki durumunda doğru bulmayanlardan. Orhimenko’ya göre, “Avrupa duvarı”na harcanacak parayla 8,5 milyon emeklinin aylık asgari emekli maaşını ödemek mümkün.
Rusya yanlısı bakış açısıyla bilinen Avrasya Araştırmalar Merkezi Başkanı Vladimir Kornilov ise sınırda duvarın yapılmasının yalnız Ukraynalı bürokratların para kazanma arzusu ile açıklanabileceğini düşünüyor.

Eski Başbakan Yuliya Timoşenko projenin etkisiz olacağını vurgularken eski Başbakan Yardımcısı Valeri Horoşovskiy de “Duvar”ın devlet için aşırı lüks olduğunu bildiriyor.

“Avrupa duvarı”na en büyük tepki gösteren ise hiç kuşkusuz, Rusya.  Rusya Devlet Başkanlığı Genel Sekreteri Sergey İvanov’a göre, Kiev’in duvar yapma niyeti Rusya ile Ukrayna arasında ikili ilişkilerin normalleşmesini imkansız kılıyor.  Ayrıca, İvanov sonuç itibarile ortada bir duvarın olmayacağını söylüyor: “Retorik retoriktir, hayat hayattır. Bizim insanlarımız Ukraynalıları yabancı olarak görmüyor, onlarla karşılık beklemeden yemeklerini, kanlarını, giyimlerini paylaşıyor”.

Sembolik duvar
Kiev  ise Rusya ile araya duvar örmekte kararlı.  Çünkü hem Ukrayna için, hem Batı için bu duvar sembolik önem arz ediyor.  Bu duvar Ukrayna için ve Batı için bugün Avrupa medeniyetinin son bulduğu sınırı belirliyor. Yani Ukraynalılara göre bu duvar  ülkeler arasındaki değil, medeniyetler arasındaki sınırı ihtiva ediyor.  Ukrayna, Avrupa yolunun dönüşü olmadığını hem de bu duvarla duyurmaya çalışıyor.

TRT Türk