Anonim Din Arayışı ve Dinsel Çoğulculuk

Modernizm ile Gelenekçilik Arasında İnsan, Kur'an'ın Dikkat Çektiği Dünyevîleşme, Anonim Din ya da Yesak'ın Yeni Yüzü, Dinsel Çoğulculuk, İlâhî Adalet, İslâm'ın Değişen Anlamları ve 'İbrahimî'lik İddiası gibi bölüm başlıklarıyla öne çıkan Anonim Din Arayışı ve Dinsel Çoğulculuk kitabın arka kapağında şu vurgulara yer veriliyor:

Bu araştırmada 'dinsel çoğulculuk' diye formüle edilen paradigma incelenmektedir.

Büyük dünya dinlerinin her birinin bir diğerinden bağımsız olarak hakikî kurtuluş vasıtaları olduğunu; her bir dinsel geleneğin kendi taraftarlarını kurtuluşa ulaştırma yolunda diğerleriyle eşit derecede geçerliliğini öngören 'dinsel çoğulculuk'; dinlerin, aynı mutlak ve aşkın gerçekliğe farklı insanî cevaplar olduğu, farklı dinlerden olanların bir arada yaşama imkânını  dinlerarası diyalogla gerçekleştirme iddiasındadır.

Araştırmayla, dinsel çoğulculuğun, Maniîzm'den Plüralizm'e süregelen kadim düşünce sistemlerinin günümüze uyarlanmış bir tekrarı/teoloji talebi olduğu ortaya konulmaktadır...

Buna ister dinsel çoğulculuk, ister dinlerarası diyalog deyiniz... Bu, parametreleri kısmî farklılık gösterse de netice itibariyle küreselleşmenin dinden talebini karşılamaya dönük, global çoğulcu bir din oluşturma çabasıdır. Paradigmanın İslam ile irtibatlandırmasında, Kur'an'ı, 'uyulan' iken 'uyan', 'belirleyen' iken 'belirlenen' olarak konumlandırmaya kalkışmanın ötesine gidemediği görülmüş; İslamîliği imkânı arayışı sonuçsuz kalmıştır. Bu bağlamda gelişen 'dinsel çoğulculuk', herkesin kendi hakikat iddiasından feragat etmesi gerektiğini telkin eden, yerel ve küresel iradeyle eşgüdümlü bir baskıya dönüşmektedir.

 

Milli Din Arayışı ve Türk Müslümanlığı

Türkler ve İslamiyet, Tasavuf ve Türk Müslümanlığı Anlayışında Hızır-İlyas Kültü, Melamilik, Kalenderlik ve Vefailik, Türk Müslümanlığının Anadolu Serüveni, Alevilik ve Türk Müslümanlığı, Siyasal Bir Talep Olarak Türk Müslümanlığı gibi ana başlıkların yer aldığı Milli Din arayışı ve Türk Müslümanlığı  adlı eserin arka kapağında şu ifadelere yer veriliyor:

İslam'ın temel kaynaklarında ırkçılık açık bir biçimde reddedilmiştir. Buna karşılık ırkçılığın tarih boyunca İslami kılıflar altında zaman zaman ortaya çıkışına da rastlanmıştır. Konuyla bağlantılı olarak bu araştırmada öncelikle,  tarihte 'dinsel ırkçılık' olarak nitelenebilecek olan Ümeyyecilik ve Şu'ûbiyye akımı ele alınıp kavmiyetçi anlayışa zemin oluşturacak veriler ortaya konulmuştur.

Ardından, günümüzde Türk Müslümanlığı olarak ortaya çıkan ve akademik çevrelerde de tartışılan eğilimin İslam'a uyarlanış biçimleri irdelenmiş, konu, dinî-tasavvufî ve tarihî arkaplanıyla birlikte incelenmiştir.

Bundaki amaç, bir Cumhuriyet projesi olarak start alan ve çeşitli evrilmelerle günümüze değin sürekliliğini devam ettiren, özellikle 12 Eylül sonrası çabalarla mukimleştirilmeye çalışılan bu modern projenin kendisine dayanmaya çalıştığı verili ve üretilmiş tarihi kodları ortaya koymaktır.

Biz Müslümanlar açısından konunun özü şudur: Mensubiyet 'Arap Müslümanlığı'na olmadığı gibi rücu da 'Türk Müslümanlığı'na veya bir başka kavmin Müslümanlığı'na olmayacaktır.

“Dinsel Çoğulculuk”, “Hoşgörü”, “Dinlerarası Diyalog” gibi konularında incelendiği bu çalışmalar, Türkiye’de son aylarda yoğun olarak tartışılan Fethullah Gülen hareketinin dini anlayışı ile ilgili de önemli çözümlemeler içermektedir. 

Ekin Yayınları

02125241028