Abdullah Taha Orhan / Dünya Bizim

Dünyada Müslümanlar tarafından hazırlanmış ve tamamlanmış, hem madde listesi hem de içerik ve üslûp açısından özgün ilk ansiklopedi olan TDV İslâm Ansiklopedisi İslâm dini, tarihi ve medeniyeti ile İslâm toplumlarına dair hemen her konuda güvenilir, doğru ve yeterli bilgi sunmayı hedefliyor. Ansiklopedi sadece İslâm ilimleri için değil, beşerî ve sosyal bilimlerin farklı alanlarında yapılacak araştırmalar için de kapsamlı bir kaynak niteliğinde. Öyle ki uzunca bir zamandır gerek Türkiye’de gerek dünyada yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinde, araştırmalarda, kitap ve makalelerde TDV İslâm Ansiklopedisi pek çok konuda ilk atıf yapılan kaynaklar arasında yer alıyor.

1983’te çalışmalarına başlanıp 2013 yılında 44 cildiyle ve 2016 yılında 2 ek cildiyle matbu hali tamamlanmış olan ansiklopedi 2014 Ocak’tan itibaren internette online olarak hizmet vermeye başlamıştı. Ancak bu site matbu ansiklopediye endeksli olarak sayfa bazlı ve çoğunlukla PDF merkezli hizmet veren bir siteydi. 2017’nin Aralık ayında ise ansiklopedinin yepyeni bir arayüzle ve artık elektronik ansiklopedi formatında hizmet vermeye başladığını görüyoruz: islamansiklopedisi.org.tr

PEKİ BU YENİ SİTEDE NE YENİLİKLER VAR?

Öncelikle eskisi gibi cilt ve sayfa esaslı değil, madde/makale esaslı bir site bu. Her maddenin kendine has ve sade bir adresi var. Örneğin Osmanlılar’ı arıyorsanız ansiklopedide adres çok basit. Ana adreste “/” işaretinden sonra “osmanlilar” yazıyorsunuz, işte hepsi bu kadar: islamansiklopedisi.org.tr/osmanlilar

Böylelikle hem aradığını bulmak ve maddeyi bir bütünlük içinde okumak kolaylaşıyor, hem de maddeye atıf yapmak çok daha kolay hale geliyor. Ayrıca her maddede atıf bilgileri hazır olarak veriliyor ve tek tıkla kopyalayıp kullanacağınız yere koyabiliyorsunuz.

Bunun yanı sıra çok yazarlı ve çok bölümlü maddelerde, “Osmanlılar” örneğinde olduğu gibi, maddenin bir içindekiler şemasını ve her yazarın bölümüne ayrı ayrı gitmenizi sağlayacak bir önizleme haritasını bulmak da mümkün.

GÖRSEL SUNUM

Görsellik, yeni elektronik ansiklopedide dikkat çeken bir diğer yeni özellik. Daha evvel sadece sayfanın bir parçası olarak PDF’lerde görülebilen resimleri artık müstakil ve daha yüksek çözünürlüklü olarak ulaşıp indirebilmek mümkün. Ama her maddenin sonuna eklenmiş olan “Her hakkı mahfuzdur” uyarısından anlıyoruz ki, TDV İslâm Ansiklopedisi yöneticileri herhangi bir görüntü malzemesinin başka bir ortamda yayımlanmasına izin vermiyorlar.

İLİŞKİLİ MADDELER

TDV İslâm Ansiklopedisi’nin bu elektronik edisyonunun getirdiği belki de en önemli yeniliklerden biri ilişkili maddeler listesi. Aradığınız müellifin, âlimin, eserin veya kavramın ilişkili olduğu diğer maddelere sağ sütunda doğrudan ulaşabiliyorsunuz. Böylece, örneğin meşhur Osmanlı şeyhülislâmı Ebussuûd Efendi’yle yine meşhur Osmanlı âlimi, astronomi bilgini olan Ali Kuşçu arasındaki ilişkiyi madde içerisinde gözünüzden kaçsa dahi sağ sütunda görebiliyorsunuz. Evet Ali Kuşçu, Ebussuud Efendi’nin büyük amcası imiş.

DOSYALAR

Anasayfada okuyucuları karşılayan “Dosya” çalışması da bu edisyonun önemli artılarından. İlk dosya konusu olarak “Köprüler”i görüyoruz. Ansiklopedide yer alan tüm köprü maddelerine buradan ulaşmak mümkün.

Yirmi bini aşkın madde barındıran bu eşsiz bilgi kaynağının güncellemelerinin ve yeni madde girişlerinin de bu elektronik ansiklopedi üzerinden gerçekleştirileceğini öğreniyoruz “Hakkında” sayfasından.

Şu an test yayını aşamasında olan ansiklopediye, “Bildirimde Bulun” seçeneğiyle hem madde içeriklerine dair, hem de bu yeni arayüzün kullanımına, fonksiyonlarına dair görüş ve önerilerinizi de iletebiliyorsunuz.

Kullanıcıların da katkıları ve başta Arapça ve İngilizce olmak üzere yeni dillerin eklenmesiyle eminiz ki TDV İslâm Ansiklopedisi elektronik edisyonu bir dünya markası haline gelecek.

Kullanalım, kullandıralım: islamansiklopedisi.org.tr