Özbekler ile Kırgızlar arasında 11 Haziran'da çatışmaların baş gösterdiği Kırgızistan'ın güneyinde göreceli bir sükunet hakim. Geçici Kırgız yönetimi, tarafları barıştırmak için çaba sarf ediyor. BM, on binlerce Özbek'in evini terk etmek zorunda kaldığı bölgede yaşanan trajedinin felakete dönüşmemesi için uluslararası topluma acil yardım çağrısında bulundu.

Kırgızistan'ın güney bölgesinde 11 Haziran'dan bu yana devam eden çatışmalarda tansiyon kısmen düştü. Oş ve Celalabad'da bir kısım işyerleri açılırken, insanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere sokağa çıktıkları bildiriliyor. Kırgız haber ajansı Akipress, ölü sayısının 187'ye, yaralı sayısının da 2 bine ulaştığını duyurdu. Özbekler cenazelerini defnederken, uluslararası kuruluşlar bölgeye insani yardım ulaştırmaya çalışıyor. Etnik çatışmadan kaçan yüz bine yakın Özbek, sınırı geçerek Özbekistan'da oluşturulan mülteci kamplarına yerleştirildi. Sınırı geçmek için mücadele eden on binlerce insana Özbek askerleri müdahale etmezken, bölgede gıda ve suya ihtiyaç var. BM Mülteciler Yüksek Komiseri Antonio Guterres, uluslararası topluma, yaşanan trajedinin felakete dönüşmemesi için çağrıda bulunarak, bölgeye barış gücü askeri gönderilmesine sıcak baktığını söyledi. Bölgede barışın sağlanmasının zorunlu olduğuna değinen BM yetkilisi, her türlü yardımın bölgeye ulaştırılması için çalıştıklarını belirtti.

Kırgızistan eski Başbakanı Feliks Kulov da Russia Today'e yaptığı değerlendirmede, Oş kentinde gece boyunca bazı caddelerde sessizliğin görüldüğünü, ancak bunun olayların yatıştığı anlamına gelmediğini kaydetti. Kulov, "İnsanlar su, elektrik, ilaç ve ekmek gibi asgari ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Sokakta insanlar ellerinde silahlarla dolaşıyor. Özbeklerin evleri yandı, yüz binlercesi mülteci konumunda. İnsani yardımlar, bu insanların eline ulaşmıyor. Burada yeniden barış ve istikrarın sağlanması için her türlü çabanın ortaya konulması gerekiyor. Aksi durumda tam bir felaket olacak." uyarısında bulundu. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon ile görüşen Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'un, genel sekretere olaylarla ilgili bilgi verdiği açıklandı. Uza ajansı haberine göre, Kerimov, görüşmede ülkeye gönderilen yardımların bizzat bölgede sıkıntı yaşayan insanlara ulaştırılması gerektiğini belirtirken, Ban de insani yardım faaliyetlerini bizzat kendisinin takip ettiğini söyledi.

Geçici hükümet, devrik Kırgız lider Kurmanbek Bakiyev'in akrabalarını olayları organize etmekle suçlarken, BM'den yaşanan sürecin planlı bir hareket olduğu açıklaması geldi. Anayasa referandum sürecinin iptal edilmesi yönünde girişimlerin devam edebileceği uyarısında bulunan uzmanlar, çatışmaların temelinde bölgede yaşanan askeri üs pazarlıklarının olduğuna da dikkat çekiyor.

Avrasya'nın stratejik noktalarından Bişkek'in çevresinde Manas Amerikan askeri üssü ve Kant Rus askeri üssü bulunuyor. Financial Times gazetesinin iddiasına göre geçici yönetimin Dışişleri Bakanı Ruslan Kazakpayev, ülkedeki ABD üssünün durumunu gözden geçirebileceklerini söyledi. Rusya kendi nüfuz alanı içinde gördüğü Kırgızistan'da ABD üssü istemediğinden, üssün kapatılması karşılığında geçici hükümete Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü bünyesinde barış gücü desteği sağlayacak. Özellikle insani yardımların zor durumda olanlara ulaştırılması için de Rusya ile ortak çalışma yürütülmesi planlanıyor.

Öte yandan Kazakistan Dışişleri Bakanlığı, Özbek uyruklu Kırgız vatandaşlarının Kazak sınırında engellendiği haberlerini yalanladı. Yapılan açıklamada, Kırgızistan'dan Kazakistan'a gelmek isteyenlerin normal prosedürlerle ülkeye girebildikleri kaydedildi.

(Zaman)