Fatih Demir / HAKSÖZ HABER

ABD'ye ve koalisyon unsurlarına yardım eden Afganların belirlenmesine yardımcı olabilecek ve Afganların kimlik bilgilerinin yer aldığı ABD askeri biyometri cihazları Taliban'ın eline geçti.

ABD’li askerlerin Intercept'e verdikleri bilgilere göre Afganların bu teknolojiyi çözmeleri pek mümkün değil. Ancak Pakistanlı uzmanların bu cihazların kodlarına ulaşabileceği iddia edildi. Afgan birimleri tarafından da, Pakistan İstihbarat Teşkilatı'nın (ISI) yardımcı olmaktan çekinmeyeceği yönünde bilgi alındığı belirtildi.

Bir Müşterek Özel Harekat Komutanlığı yetkilisine ve üç eski ABD askeri personeline göre, HIIDE olarak bilinen Elde Taşınabilir Kurumlar Arası Kimlik Tespit Ekipmanları geçen hafta Taliban'ın gerçekleştirdiği saldırılar sonrası ele geçirildi.

HIIDE cihazları olarak adlandırılan aygıtların koalisyon güçlerine yardımcı olan ve ülkeden kaçmaya çalışan Afganların, iris/göz taramalarını ve parmak izlerini biyometrik verilere aktarmakta kullanılıyordu.

Biyografik kimlik bilgileri içeren ve büyük merkezi veri tabanlarına erişmek için kullanılan cihazlar şimdi Taliban’ın elinde. Ancak Taliban bu donanımları çözümleyecek uzman kişilerden yoksun. Taliban’ın da Pakistan’ın teklifi ile bu aygıtları Pakistanlı uzmanlara çözdüreceği iddia ediliyor.

ABD ordusunun Afgan nüfusuyla ilgili biyometrik veri tabanına ne kadar erişebildiği ise bilinmiyor. ABD’nin Afganların biyometrik profillerini hangi amaçlarla elde etmek istediği de tam olarak anlaşılabilmiş değil.

Intercept’e konuşan kaynaklara göre, ABD ordusu tarafından sözde teröristleri ve diğer isyancıları izleme aracı olarak kullanılan cihazların, ABD'ye yardım eden Afganlarla ilgili biyometrik verileri de toplamakta kullanıldığı belirtildi.

ABD’nin kimlik kartlarında bu veriler üzerinden kullanıcı oluşturduğu ve kurumlar arası işlemleri bu cihazların tanımlamalarına göre gerçekleştirdiği düşünülüyor. 

ABD askerlerinden birisi, "Her gün binlerce yerliyi inceledik, kimliklerini tespit etmek, intihar yelekleri giyip giymediklerini, silah taşıyıp taşımadıklarını anlamak ve istihbarat amaçlı mı gezdiklerini bu cihazlarla anlamamız kolaylaşıyordu. Kişilerin biyometrilerini tarayarak elde ettiğimiz sonuçlar oluyordu." dedi.

Taliban’ın eline geçen cihazlar için de “[HIIDE], koalisyon için çalışan yerlilerin kimliğini belirlemeye yardımcı olmak için biyometrik bir kimlik aracı olarak kullanılırdı.” ifadelerini kullandı.

ABD ordusu küresel savaşlarında uzun süredir HIIDE cihazlarını kullanıyor. 2011'de Pakistan'daki sığınağına yapılan baskın sırasında Usame bin Ladin'in kimliğinin belirlenmesine yardımcı olmak için de bu biyometri taraması yapabilen cihazlar kullanılmıştı.

Araştırmacı muhabir Annie Jacobsen'e göre Pentagon, teröristleri ve suçluları bulmak için Afgan nüfusunun yüzde 80'i hakkında biyometrik veri toplamayı hedefliyordu.

ABD, özellikle devlet kurumları ve özel şirketlere yapılan son siber saldırılar göz önüne alındığında, geniş kişisel bilgi veri tabanlarını elinde tutmanın gerektirdiği riskleri bilmesine rağmen, Afganlardan biyometrik verileri topladı.

ABD, bireylerin biyometrik bilgilerini toplayarak neyi amaçlamıştı tam olarak bilinemese de bu bir çeşit kimlik hırsızlığı olarak tanımlanıyor.

Pentagon'un biyometri programı proje yöneticisi Albay Senodja Sundiata-Walker, "Bu güncellenmiş veritabanı, savaşçıların düşmanın verilerini toplamasını, tanımlamasını ve etkisiz hale getirmesini daha verimli hale getirecek" diye yazıyordu.

ABD Başkanı Joe Biden'ın 2022 mali yılında Amerikan ordusu için önerdiği bütçe, Afganistan ve Irak'ta kullanılan silah ve ekipmanları da genişleten 95 yeni biyometrik toplama cihazı satın almayı kapsayacak şekilde 11 milyon dolardı.