Savaşın 5'inci yılına girdiği Suriye'de yüz binlerce insan hayatını kaybederken, milyonlarca Suriyeli de ülkesini terk etmek zorunda kaldı.

Yüz binlerce insan da savaş nedeniyle sakat kaldı. Savaştan en çok etkilenenler ise anne ve babalarını yitiren çocuklar oldu.

Bahçelerine düşen bomba babasını Afra'dan aldı

8 yaşındaki Afra Sakallı, tam 1,5 sene önce Suriye’nin İdlip kentindeki evlerinin bahçelerindeyken, yanlarına düşen bir bomba nedeni ile babası Cuma Sakallı’yı kaybetmiş. Babasının ölümüne tanıklık eden Afra, babası sorulduğunda yalnızca gülümsüyor. Afra, aylarca süren sarsıntıdan, 42 yaşındaki annesi Havva Sakallı ve ailesinin destekleri ile kurtulabilmiş. Afra, 1 sene önce göç etmek zorunda kaldıkları Yayladağı’ndaki Yibo Türkmen Kampı’na babasının saati ve bir kaç küçük kişisel eşyasından başka bir şey getirememiş.

Ekrem babası idam edilince yıkıldı

2011 de savaşın ilk zamanlarında babaları Ekrem Bağıl tarafından Cisr Şuur’da yaşadıkları evlerini terk ederek Yayladağı ilçesindeki TEKEL kampına yerleştirilen 6 yaşındaki Abdulkerim ve kardeşleri Muhammed ile Fatma Bağıl, 2013 yılının ramazan ayında babalarını kaybetmişler. Cisr Şuur’da savaşan babaları, diğer 5 arkadaşının öldüğü saldırıdan yaralı olarak hastaneye kaldırılmış. Babalarının durumunu öğrenen Bağıl ailesi önceleri umutlansa da, bir gün sonra idam edildiği haberi ile yıkılmışlar. Hayal meyal babasının onu balık tutmaya götürdüğünü anımsayan Abdülkerim, Suriye’ye giderse ilk babasının kabrine gideceğini belirtiyor. Abdülkerim’e babasından hatıra kalan tek eşya ise Ekrem Bağıl’ın fistanı.

''Babam lunaparka ve denize götürürdü"

2011 de İdlib’in Cisr Şuur ilçesindeki köylerine yapılan saldırının ardından, babaları Salih Hamid tarafından, Hatay’ın Yayladağı ilçesindeki TEKEL kampına yerleştirilen 8 yaşındaki Hikmet Hamid (ortada) ve 4 kardeşi Rimaz (sağda), Fatma (solda), Rahaf  ve Tesnim, 1 sene sonra 34 yaşındaki babaları Hamid’i savaşmak için geri gittiği İdlip’te Esed askerlerinin bulunduğu bölgeye pusu kurması sonucunda kaybetmiş. Babasının kendilerini lunaparka ve denize götürdüğünü söyleyen Hikmet, artık ailenin direğinin kendisi olduğunu ve ailesine onun bakacağını söylüyor. Salih Hamid’den arda kalan gelirken yanlarına alabildikleri küçük bir valizden çıkan mont. Hamid’in hatıralarında babasının giydiğini hatırladığı mont, onun en sevdiği kıyafet.

''Babamı vurduklarında bir motosikletin üstünde yatıyordu"

3 yıl önce evlerinde Esed askerlerinin baskınına uğrayan Sebavel ailesi, kendilerini zar zor evden çıkaran ama kendi kaçmaya çalışırken vurulup vefat eden babaları Salih Hüseyin Sabavel’in yalnızca kendilerine sonradan iletilen ölüm belgesi ile Hatay’in Reyhanlı ilçesinde yaşam mücadelesi veriyorlar. 26 yaşındaki anne Semaher Halid Kaddur, üç çocuğu Hüsme (6), Hanen (5) ve Salih Saleh Sebavel (4) ile baskından sonra 2 gün köylerinde saklandığını ve yanlarına hiç bir şey alamadan akrabalarının yardımı ile sınırı geçtiklerini anlatıyor. Babası öldüğünde 3 yaşında olan en büyük kızı Hüsme “babamı gözünden ve kolundan vurduklarını hatırlıyorum, saklandığımızda en son onu bir motorsikletin üstünde yatarken gördüm” diyor.

Uçaktan atılan bir bombayla babasını kaybetti

3,5 yaşındaki Reval Hüseyin, 3 yıl önce babası Annimiş Hüseyin‘i, Humus kentinde uçaktan atılan bir bombanın kendisine isabet etmesi sonucunda kaybetmiş. 25 yaşındaki annesi Şükriye Ali ile İdlip’de yaşayan Reval, evlerinin yıkılması ile ülkelerini terk etmek zorunda kalmış. Kaçmadan apar topar topladıkları eşyalarının arasından çıkan gömlek ise Reval’e babasından kalan tek hatıra. Babasının ölümünü kabullenemeyen Reval, hala annesine babasının ne zaman geleceğini soruyor.

Evlerine düşen bomba, babasıyla çocuklarını ayırdı

1,5 yıl önce evinin üstündeki uçaklardan kuşkulanarak tüm ailesini dışarı çıkaran ama kendi evde kalan 39 yaşındaki İbrahim İslin, evine atılan bomba nedeni ile hayatını kaybetmiş ve geride 5 çocğu Mecit (15), Mehmed (12), Melez (8), Şam (3) ve Lin İslin’i (1,5) bırakmış. Küçük kardeşler Şam ve Lin büyük abileri Mecit’i baba olarak görüyor, baba diye çağırıyor. Babalarının ardından ülkelerini terk ederek Hatay’ın Reyhanlı ilçesine yerleşen aile yalnızca aile cüzdanlarını almışlar yanlarına.

"Beşşar babamı aldı"

4 yıl önce savaşmak için gittiği İdlip’ten bir daha geri dönmeyen 34 yaşındaki Meysara Şahin’den hiç bir haber alamamış Şahin ailesi. En son 4 aylıkken gördüğü oğlu Muhammed Şahin şimdi 4 yaşında ve babası sorulduğunda yalnızca 'Beşşar babamı aldı' diyebiliyor. Bir daha hiç Suriye’ye dönmek istemeyen Muhammed, 2 yıl önce geldikleri Hatay'ın ilçesi Altınözü'nde kurulan, Altınözü Tekel Mülteci Kampı’nda yaşıyor. Muhammed yüzünü hiç görmediği babasını yalnızca elinde tutuğu fotoğraftan tanıyor.

Evleri yıkılınca Türkiye'ye göçtüler

2012 yılında evlerine yapılan bir baskında tutuklanan Amir Seyit Hüseyin, 6 ay farklı cezaevlerinde kaldıktan sonra infaz edilerek ölümünden 25 gün sonra ailesine teslim edilmiş. Babası vefat ettiğinde 15 yaşında olan Mahmud Seyit Hüseyin, 5 ay sonra evlerinin bombalanmasının ardından 34 yaşındaki annesi Nehid Ermedi ve kardeşleri Ahmed ve Nurul Hüda ile Hatay'ın Yayladağı ilçesindeki TEKEL kampına yerleşmiş. Evlerinin yıkılmasının ardından apar topar Türkiye’ye göç eden Hüseyin ailesinin elinde yalnızca babalarının bir fotoğrafı kalmış.

İki oğlu Mustafa Şahadi (27) ve Usama Şahadi (20) ile Cisir Şuur’da çıkan çatışmada ağır yaralanan baba Ahmed Hasso Şahadi, hastaneye götürülmüş. Oğullarının hafif yaralı halde atlattığı saldırı sonrası Şahadi, 10 gün hastanede tedavi altına alınmış ve ardından 3 yıldır kaldıkları Hatay'ın Yayladağı ilçesindeki TEKEL kampına getirilmiş, fakat 19 Mayıs 2015 te geçirdiği iç kanama sonucunda çocukları Mustafa, Usama, Şeyme (11), Abbas (10) ve eşi Hayyam Ha Zübeyde’nin (50) gözleri önünde vefat etmiş. Daha önce vefat eden kardeşlerinin yanına Cisr Şuur’a defnettikleri babalarının tüm eşyalarını geleneklerinden ötürü ihtiyacı olanlara dağıtan aile bir tek babalarının yaptıkları afişleri ve küçük oğulları Abbas’ın giydiği kazağını saklamış.

Hem annesi hem babası yok

Savaştan en çok etkilenenler ise anne ve babalarını yitiren çocuklar oldu. 13 yıl önce doğduğunda annesi Heyye Ekrem Hüseyin’i kaybeden Nevara Resul Elnasır, savaş başladığında babası Rusuk Memduh Elnasır ile 3 yıl önce yalnızca bir kere telefonda görüşebilmiş. Nevara, atılan bir bombada evlerini de kaybedince akrabalarıyla birlikte Hatay’ın Kırıkhan ilçesine yerleşmiş. Harabeye dönen evlerinden yanında yalnızca annesinin eşarbını ve üzerinden çıkarmadığı elbisesini getirebilmiş.

"Babam bize hep bisküvi alırdı"

54 yaşındaki Ahmed Muhammed Tavil, 1 yıl 4 ay önce Humus’ta katip olarak çalıştığı mahkemede diğer 8 kardeşi ile beraber Esed askerleri tarafından başları kesilerek infaz edildiğinde geride kalan eşi Atika Hasan Kasım (33) ve çocukları Fatma (5), Hasan (4) ile Hale Ahmet Tavil (1) savaştan kaçarak Hatay’ın Reyhanlı ilçesine yerleşmişler. Tavil’in büyük kızı Fatma, “Bizi hep araba ile gezdirir ve bisküvi alırdı ama şimdi babam cennette. Şimdi burada olsaydı baba seni çok seviyorum derdim” diyor.

AA