Bu hafta Şam'da yaşayan az sayıdaki Yahudi, yurtdışından gelenlerle birlikte otuz yılı aşkın bir süredir ilk kez Şam'ın Eski Şehri'ndeki Faranj sinagogunda toplu bir dua düzenledi.

AFP'ye  konuşan cemaat lideri Bakhour Chamntoub,  “Biz Yahudiler (Suriye'de) dokuz kişiydik. İkisi yakın zamanda öldü. Ben en genciyim. Geri kalanlar evlerinde kalan yaşlı insanlar” dedi.

14 yıl süren çatışmaların ardından mücahitlerin geçen yıl Aralık ayında Esad'ı devirmesinin ardından, çok sayıda Suriyeli Yahudi geri dönüş imkanı buldu.

Suriye’deki Yahudi topluluğu, 1992 yılında Hafız Esad yönetimi altında kitlesel göçe zorlanmıştı. 5 binden fazla Yahudi Avrupa ve Batı ülkelerine göç etmiş, ancak uzun yıllar boyunca ülkelerine geri dönmelerine izin verilmemişti.   

Şam’daki Yahudi varlığı, yaklaşık 3 bin yıl öncesine, peygamber İlyas’ın bölgeye gelişine kadar uzanıyor. Orta Çağ boyunca Suriye, dünyanın en büyük Yahudi topluluklarından birine ev sahipliği yapmıştı. 1099’da Birinci Haçlı Seferi sırasında Kudüs’ten kaçan 50 bin Yahudi’nin Şam’a sığınmasıyla şehirdeki Yahudi nüfusu hızla artmıştı.  

Ancak 20. yüzyılda İsrail’in kurulması ve bölgedeki siyasi gelişmeler nedeniyle binlerce Yahudi Suriye’den göç etmek zorunda kaldı. 1990’larda başlayan Orta Doğu barış görüşmeleri sırasında ise ülkedeki Yahudi nüfusu büyük oranda azaldı.