Hartum’daki taraflar 14 Temmuz’da barış sürecindeki en önemli ulusal ve merkezi meseleler hakkında nihai anlayışlara varılan bir ön anlaşma imzalayacaktı.

Hartum, yarın (16 Temmuz) barış sürecinde güvenlik düzenlemeleri maddesine ve askıdaki meselelere ilişkin müzakereleri tamamlamak için Sudan hükümetinden bir güvenlik heyeti eşliğinde Cuba’ya yönelecek.

Arabuluculuk Komitesi’nin bir üyesi olan Dau Matuk, Hartum’da düzenlediği bir basın toplantısında, “Güvenlik meselesinin tamamlanması sonrasında Cuba’daki müzakere platformunda imzaların atıldığını gördük. Yetkili, bu aşamada bir başlangıç anlaşması imzalamanın çok erken olduğunu söyledi” dedi.

Matuk, müzakere meselesine dair önerilerin müzakere masasındaki varlığına değinirken, durumun uzun bir zaman almayacağını belirtti. Dau Matuk, güvenlik düzenlemeleri hususunda hükümet ve Malik Akkar liderliğindeki Halk Hareketi arasındaki müzakerelerin sona yaklaştığını ve güvenlik meselesinin, Cuba’daki bir sonraki müzakere turunda çözülecek bir madde olmaya devam ettiğini açıkladı.

Güney Sudan arabuluculuk ekibinin bir üyesi, koronavirüs nedeniyle müzakerelerin durmasının ardından hareketin video konferans aracılığıyla meseleyi ele almasından sonra Minni Arcua Minnawi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Ordusu ile güvenlik düzenlemeleri müzakerelerinin henüz başlamadığını belirtti.

Öte yandan Matuk, Sudan arabuluculuğu ve liderliği tarafından Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Abdulvahid en-Nur ile müzakere sürecine katılmak için sürekli temasların yürütüldüğünü söyledi. Arabulucu, Sudan Halk Kurtuluş Hareketi- Kuzey (SPLM-N) Başkanı Abdulaziz el-Hillu’nun, Sudan hükümetiyle imzalanan İlkeler Bildirgesi’ne bağlılığını doğruladığını belirtti. Dau Matuk, arabuluculuğun ilerleyen dönemde iki taraf arasındaki müzakerelerin yeniden başlaması meselesini ele alacağına dikkati çekti.

Öte yandan arabuluculuk, taraflar arasında üzerinde anlaşmaya varılan tüm konular için zaman çizelgeleri yoluyla anlaşmanın uygulanması için bir tablo hazırlamaya çalışıyor.

Malik Akkar liderliğindeki Kuzey Halk Hareketi, Cibril İbrahim liderliğindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi, Minni Arcua Minnawi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Ordusu başta olmak üzere 10 oluşumun müzakere sürecine katılması bekleniyor.

Anlaşmada, silahlı hareketlere Geçici Egemenlik Konseyi’nde 3 temsilcilik, Yürütme Hükümeti’nde 5 bakanlık ve Geçici Yasama Konseyi’nde 75 sandalye verilmesi öngörülüyor.

Darfur hattındaki hareketler, geçiş hükümeti bileşenleriyle aynı şekilde bölgede iktidarın yüzde 40’ını elde etti. Yüzde 20’lik kısım ise, bölgedeki paydaşların lehine oldu. Aynı şekilde kuzey vilayetlerindeki, Nil Nehri’ndeki, Sennar’daki, el-Cezire’deki ve Beyaz Nil’deki silahlı hareketler, yüzde 10’luk bir orana ulaştı.

Anlaşma, Mavi Nil bölgeleri ile Güney ve Batı Kordofan vilayetlerini özerkleştirdi. Bu özerklik, 1973 anayasasına ve 1974 Medeni Kanunu’na istinaden yasama hakkı ve yetkilerini de içeriyor.

İki taraf, hükümetin ‘Darfur’da barış anlaşması uygulamak için 10 yıl içinde 7,5 milyar ödeme yapmasını’ kabul etti. Aynı şekilde taraflar, ülkedeki savaş ve çatışma bölgelerinde kalkınma dengesizliklerini ele almak için bağışçı bir konferans oluşturma hususunda uzlaşı sağladı.

Anlaşma, kapsamlı barış anlaşmasının imzalanması sonrasında ülkedeki geçiş sürecini 39 ay uzatırken, silahlı hareket temsilcileri, geçiş makamı birimlerinde görev alan herkesin yaklaşan seçimlere aday olmasını engelleyen, anayasanın 20’inci maddesinden hariç tutuldu.

Hükümet ve silahlı hareketler arasındaki müzakereler, tarafların müzakere sürecini özetleyen İlkeler Bildirgesi Anlaşması’nı imzaladığı Eylül 2019’da başladı.

Kaynak: Şarkul Avsat