Güvenlik kaygılarını öne çıkarıp demokrasi taleplerini ötelemeyi âdet edinenler, Rusya'nın Gürcistan'a saldırısını fırsata dönüştürme çabasındalar.

Türkiye'nin bir 'ateş çemberi'nde bulunduğunu, güvenliğin en temel öncelik ve güvenlik adına her şeyin 'mubah' olduğunu anlatıyorlar durmaksızın.

'Stratejistler' tüm mesailerini 'yeni Soğuk Savaş'ın başladığı iddiasını pazarlamaya harcıyorlar. Soğuk Savaş 'olan' değil, aslında 'olmasını istedikleri' şey. Biliyorlar, Soğuk Savaş koşullarında ve mantığında eksik demokrasinin nasıl meşrulaştırılabildiğini, darbelerin ABD'ye nasıl pazarlanabildiğini ve cinayetlerin nasıl örtbas edilebildiğini. Bu havayı kamuoyuna ve siyasal iktidar çevresine yaymayı başarırlarsa Soğuk Savaş uzantısı Ergenekon yapılanmasını bile temize çıkarırlar, merak etmeyin.

Aslında yeni 'Soğuk Savaş' falan yok; tanık olduğumuz, Rusya'nın 'büyük güç' olarak kabul edilme kompleksinin Gürcistan üzerinden dışavurumu. NATO'nun genişlemeye devam etmesi ve Rusya'nın 'nüfuz alanı' varsaydığı Bağımsız Devletler Topluluğu'ndan bile üye devşirme ihtimali (Ukrayna ve Gürcistan) Rusya'yı rahatsız ediyordu. Son dönemde Rus siyasal elitlerinin Putin liderliğinde otokratik bir iktidar yakalamış olmaları ve fiyat artışına paralel olarak petrol gelirlerinin yükselmesi, Rusya'da kuşkusuz 'özgüven' artırıcı bir etki yarattı. Buna karşılık büyüklük iddialarının hâlâ ciddiye alınmaması bardağı taşırdı ve Rusya, Gürcistan'a girdi.

 

'Yeni Soğuk Savaş' iddialarına gelirsek... Soğuk Savaş'ın olmazsa olmaz özelliği ideolojik boyutuydu. 'Komünist' Doğu bloku ile 'liberal-kapitalist' Batı bloku, rekabetin ve çatışmanın toplumsal, siyasal ve ideolojik derinliğini oluşturmuştu. Rusya'nın Batı'ya karşı meydan okumasının ideolojik temeli var mı? Yeni bir küresel gerginliği 'ideolojik boyut'suz meşrulaştırmak, toplumsallaştırmak ve sürdürmek imkansız.

 

Ortada ne komünizm ve hatta ne de sosyalizm var. Banal bir Rus otokratizmi küresel bir bölünmenin ideolojik zemini olamaz. Belki Batı karşıtlığıyla bezenmiş milliyetçi bir reaksiyonerizm olarak 'Avrasyacılık' Rusya'nın çatışmacı siyasetini bir süreliğine meşrulaştırabilir. Ama bu, Rusya'yı aşan evrensel, ilkesel bir duruş imkanı vermez Rusya dışı toplumlara. Üstelik böyle bir duruşun orta vadede Rusya'da bile muhafazası mümkün değil. 'Putinizm'in iflası 'Leninizm'le karşılaştırılamayacak kadar kısa sürer.

 

Soğuk Savaş iki 'askeri blok' arasındaki bir güç rekabetiydi de. Siyasal ve ideolojik gerginlikler 'askeri' bir ittifak yapılanmasının güvencesinde ve denetiminde yürütülüyordu. Dolayısıyla Soğuk Savaş 'bloklar arası' bir çekişmeydi. Şimdiki bloklar kim, nerede? Rusya, BDT dışında bir nüfuz alanı kurma yeteneğinden çok uzak. BDT'de bile Rusya ile siyasi ve askeri eksende 'ittifak' kuracak ülke sayısı birkaçı geçmez. Bu özellikleriyle bugünkü Rusya'yı Soğuk Savaş günlerindeki Sovyetler Birliği ile karşılaştırmak imkansız. Batı da yeknesak değil. Transatlantik ilişkilerin geldiği nokta, blok siyasetinin gerektirdiği 'disiplin'i asla kaldıramayacak çatlakları ve farklılaşmaları gösteriyor.

 

Soğuk Savaş, birbirlerinden 'izole' edilebilecek ekonomi ve toplum modellerinde mümkündü. Küresel kapitalizm tüm toplumları kuşattı günümüzde. Bağımlılıklar, daha doğrusu 'karşılıklı bağımlılıklar' küresel bir bloklaşmayı ve çatışmayı imkansız kılıyor. Taraflar birbirlerine derin biçimlerde bağımlı. Son yıllarda toplumlar ve ekonomiler yok edilemez örgülerle birbirlerine bağlandılar. Örgülerin parçalanmaya çalışılması toplumların imhası demek. Ekonomiler ve buna yaslanan refah, sürekli bir gerginliği veya yeni bir 'soğuk savaş'ı kaldıramaz. 'İşbirliği' yapmamanın maliyeti katlanılamaz bir maliyet Rusya için de, Batı için de.

 

'Yeni Soğuk Savaş'ın uydu devletleri, Demir Perde'si, askeri paktları, Komintern'i nerede? Bunların 'yeni' karşılıkları yok, olmayacak da. Görülen, Rusya'nın 'büyüklük kompleksi'nin depreşmesi. Bu, ilişkileri biraz gerer, NATO'nun Ukrayna ve Gürcistan'a doğru genişlemesini geciktirir, o kadar.

 

Boşuna heveslenmeyin, Ergenekoncuları kurtaracak veya yeni Ergenekonlar kuracak bir 'Soğuk Savaş' yok ufukta.

 

ZAMAN