15 Temmuz darbe girişiminin ardından Olağanüstü Hal kapsamında Kanun Hükmünde Kararnameler ile yasal düzenlemeler yapan Hükümet, bir yandan da Anayasa değişikliği ile özellikle yargı alanında adımlar atmak istiyor. Bu doğrultuda Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakan Binali Yıldırım, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile yaptığı görüşmede bu konu da gündeme geldi. Üç parti arasında anayasa değişikliklerini görüşmek üzere anlaşmaya varıldı.

AK Parti’den Abdülhamit Gül, CHP’den Bülent Tezcan ve MHP’den Mehmet Parsak bu doğrultuda ilk toplantılarını yapmak üzere Cuma günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bir araya gelecek. Toplantıya HDP davetli değil.

Mini yargı paketi niteliğinde

AK Parti’nin gündemindeki anayasa değişikliği mini bir yargı paketi niteliğinde. İki temel düzenleme üzerinde duruluyor. Birincisi, askeri yargı ve adli yargının kendi içlerinde de ikiye ayrıldığı tablonun ortadan kaldırılması. Bu kapsamda askeri ve sivil olmak üzere 4 parça halinde olan temyiz mahkemelerini teke indirmek hedefleniyor.

İkinci hedef ise daha önceki dönemlerde de çalışmalar yapan Meclis Anayasa Komisyonunda da gündeme gelen Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yapısının değiştirilmesi. Kurul’un Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu olarak ikiye ayrılması gündemde. Bunun dışında başka düzenlemelerin bu mini paket kapsamında gündeme gelip gelmeyeceği üç partinin yarın yapacağı toplantıda belli olacak.

"Amacımız yangını söndürmek"

Muhalefet hazırlıklarını mini bir paket üzerinden yapıyor. Cuma günü yapılacak toplantıya ilişkin olarak Al Jazeera’nin sorularını yanıtlayan MHP Afyon Milletvekili Mehmet Parsak, “Amacımız 15 Temmuz’dan sonra çıkan yangını söndürmek ve devletin mücadele içinde ihtiyaç duyduğu bazı maddeler üzerinden bir çalışma yapmak” dedi.

“Üzerinde uzlaşabileceğimiz ve gerçekten ihtiyacımız olan maddeler üzerinden gitmek istiyoruz. Getirelim, konuşalım, revizyon ihtiyacı varsa mutabakata bağlayalım. Uzun uzun tartışacak bir zamanda değiliz.”

"Bomba düşen yerde toplanalım"

Parsak’ın anlamlı bir de önerisi var.

“Bizim önerimiz bu ilk toplantının Meclis’e bombanın ilk düştüğü yerde, yani iç bahçede yapılması oldu. Bunun bir çok anlamı var. Birincisi bu olağanüstü durumun gerektirdiği ihtiyaçları gidermek için bu toplantıyı yapıyor olmamız. Bir yandan da başka siyasi projeler akıllardan geçmesin, yani mesela başkanlık sistemini bir madde ile bu değişiklik içine sıkıştırma hedefi olmasın. ‘Uzlaşma zeminini hiç kaybetmeyelim’ mesajı da vermek istiyoruz bu mekân seçimiyle.”

Uzlaşma zemininin kaybedilmesi ile ilgili endişesini dile getiren Parsak, bir örnek de verdi.

“Sayın Genel Başkanımız Genelkurmay Başkanlığı’nın Cumhurbaşkanına bağlanması ile ilgili tartışmalar hakkında “Zamansız” dedi. Böyle bir çıkış yapılmışken bunda diretilirse bu uzlaşma zeminini dinamitler.”

Toplantı öncesinde hazırlıklarının sürdüğünü de söyleyen Mehmet Parsak, AK Parti’nin ilk toplantıda en azından temel başlıkları içeren bir metinle gelmesi durumunda çalışmanın çok kısa bir süre içinde tamamlanabileceği görüşünde. Daha önce Anayasa Uzlaşma Komisyonu toplantılarında Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu’nun ikiye bölünmesi ve askeri yargıda yapılacak düzenlemeler konusunda belli bir aşamaya gelindiğini hatırlatan Parsak, bu toplantılardan çıkacak tablonun kapsamlı bir anayasa değişikliğini de hızlandırabileceğini söyledi.

“Uzlaşma durumunda özlenen bir tablonun ortaya çıkabileceği gibi bu asıl büyük anayasa değişikliği için de pozitif bir zemin oluşturur. Şu anda çalışacağımız bir mini paket ama makul bir süre sonra Meclis Başkanı kapsamlı bir anayasa değişikliği için çalışmalar yürüyecektir. Burada uzlaşma sağlarsak kapsamlı değişiklik için çalışmaların başlangıcını da öne çekebiliriz. Devlet aklını kullanarak neticeye varabileceğimizin örneğini görmüş oluruz.”

"En önemlisi yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı"

Toplantıya katılacak isimlerden Bülent Tezcan ise Al Jazeera’ye “Önceliğimiz yargının bağımsızlığı” dedi.

“Uzlaşma ile anayasanın belli bir bölümünün yapılması önemli. Bundan sonraki iklim açısından da bunu önemli bir adım olarak değerlendiriyoruz. Öncelikle üzerinde kolaylıkla anlaşabileceğimiz noktaları birlikte bir paket haline getirebiliriz. Temel bir ortak paydamız olması gerekiyor. Bu da bizim açımızdan yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı. Bizim en önemli hattımız budur. Bunun dışında yapılacak tüm öneriler aslında bir teferruattır. Ben diğer partilerin de buna itiraz etmediğini biliyorum dolayısıyla ortak noktalarda buluşmamız mümkün. Ortak bir öneri çıkar diye düşünüyoruz.”

Toplantıya HDP’nin de katılmasını istediklerini belirten Tezcan, yüzde yüz mutabakat sağlanırsa daha sağlıklı bir çalışma ortaya çıkacağını belirtti.

Zamanlama konusunda ise Bülent Tezcan’ın şimdilik bir tahmini yok. Ancak mini bir paket olduğu için çok uzun bir çalışma gerekmeyeceği görüşünde. Tezcan, gelecek hafta sonu tatile girmesi öngörülen Meclis’in çalışma takviminin de belirleyici olacağını söyledi.

Üç partinin temsilcilerinden oluşan bu mini komisyonun kendi arasında bir uzlaşmaya varması durumunda metin yazımı yapılacak. Oluşturulacak metin Meclis Anayasa Komisyonu gündemine gelecek. HDP dışındaki üç parti uzlaştığı için komisyon aşamasının hızlı geçmesi bekleniyor. Ardından Anayasa değişikliği TBMM Genel Kurul’u gündemine gelecek. Yapılacak iki oylamanın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayıyla düzenleme yürürlüğe girebilecek.

Kaynak: Al Jazeera