Deutsche Welle’den Daniel Bellut’un Konstanz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Erdal Yalçın’la yaptığı röportajı ilginize sunuyoruz:
Otomobil üreticisi Volkswagen'in (VW) yeni üretim tesisi Türkiye'de kurulacak. Manisa'da kurulacak üretim tesisine yaklaşık bir milyar euro yatırım yapılacak. Volkswagen 4 bin kişinin istihdam edileceği fabrikada yılda 300 bin araç üretmeyi planlıyor.
Konstanz Üniversitesi'nden uluslararası ekonomi politikaları ve Türkiye uzmanı Prof. Dr. Erdal Yalçın VW'nin Türkiye'ye yapacağı yatırımın ayrıntıları hakkında DW Türkçe'nin sorularını yanıtladı.
DW Türkçe: Volkswagen neden yeni üretim tesisi için Türkiye'yi tercih etti?
Erdal Yalçın:Türkiye'de VW fabrikası kurulması bir kaç yıl önce de konuşulmuştu. O zaman karşı yönde bir karar verilmişti. İlk bakışta Türkiye'de siyasi huzursuzlukların yaşandığı bir dönemde buraya yatırım yapma kararı makul görünmüyor. Ancak uzun vadeli bakıldığında ekonomik açıdan bu karar anlaşılır ve mantıklı. Türkiye son 15 yılda özellikle otomotiv sektöründe önemli bir üretim yeri haline geldi. Özellikle Türkiye'ye yerleşen tedarikçiler sayesinde. Aralarında Bursa yakınlarında fabrikası olan Robert Bosch'un da olduğu tedarikçi firmaların ağı çok büyüdü. Bu durum VW gibi bir şirket için tabii çok faydalı. Bulgaristan'da bu koşullar yok.
Türkiye'de istihdam piyasasının koşulları VW açısından nasıl görünüyor?
Türkiye'de işçilik maliyetleri çok düşük. Asgari ücret 420 euro civarında. Bu, Bulgaristan ile kıyaslanınca önemli bir fark. Ayrıca Türkiye çok büyük bir pazar ve gelecekte nüfusunun 100 milyonu aşması bekleniyor. Şirket uzun vadede Volkswagen'a olumlu katkı sağlayacak genç çalışanları işe alabilir. Potansiyel işgücü temelde iyi eğitim görüyor. 2005'den yani Türkiye ile üyelik müzakereleri başladığından bu yana ilerlemeler oldu. Ama aynı zamanda son yıllarda yaşanan siyasi sorunlar pek çok yetenekli insanın Türkiye'yi terketmesine, yani beyin göçüne de yol açtı.
İşsizlik, borçlanma, enflasyon… Türk ekonomisi şu sıralar bu konularda sıkıntı yaşıyor. Volkswagen gibi büyük bir şirketin yatırımı ekonomiyi canlandırır mı?
Kesinlikle! Türkiye ekonomisi için esaslı ve önemli bir yatırım. Bu şöyle bir mesaj: "Bakın dünyanın en büyük otomotiv şirketi Türkiye'ye yatırım yapıyor." Bu karar başka yabancı yatırımcıları da motive edebilir.
Türkiye'ye son yıllarda hukukun üstünlüğü prensibini ihlal ettiği eleştirileri yöneltiliyor. VW'nin yatırım kararı bu eleştiriler göz önünde bulundurulduğunda akıllıca mı?
Özellikle uzun vadede iyileşmenin olmasına çabalıyorsak hiçbir yatırım yapılmaması bir çözüm değil. Yakın zamanda Almanya'dan Rusya'ya yatırımlar kısmen önlendi veya yasaklandı. Ancak ekonomik tecritin hiçbir yararı olmadı. Aynı şekilde İran'da da etkili olmadı. Sonuçta yatırımların durdurulması daha çok demokratik güçleri daha da zayıflattı. Ben zor bir siyasi ortama sahip ülkelere yatırımı bir fırsat olarak görüyorum. Olumlu bir bağımlılık oluşabilir. Geçmişteki deneyimler bize ekonomik ilişkileri korumanın uzun vadede izolasyondan daha iyi bir araç olduğunu gösteriyor. Yatırımlar Türkiye'de siyasi ilişkileri de olumlu etkileyecek koşullar oluşmasını sağlayabilir.
Türk hükümetine temel haklar ile demokrasiyi ihlal ettiği eleştirilerinin yöneltildiği bir dönemde milyarlarca euroluk bu yatırımın yapılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye Türk hükümetinden ibaret değil. Toplum içinde ülkeyi liberal bir demokrasiye taşımak isteyen pek çok insan var. Yaptırımlar tüm toplumu cezalandırır. Bu çözüm olamaz. "Ekonomi daha da kötüye gitmeli" yaklaşımı dünyadaki biirçok problemi çözebilecek bir yaklaşım değil. Bana göre mevcut siyasi zorluklara rağmen benim için Volkswagen yatırımında uzun vadeli olumlu etki ağır basıyor.