Brüksel'deki AB-Türkiye zirvesi öncesinde liderler mülteciler konusunda anlaşma ihtimali için 'ihtiyatlı bir iyimserliğe' sahipti. Zorlu konular masaya geldi. AB için Schengen'in geleceği sıkıntılı. Bazı üye ülkelerin mültecileri durdurmak için sınırlara pasaport kontrolünü devreye sokması Schengen'i fiilen geçersiz kılmış durumda. AB liderleri, Türkiye ile anlaşıp mülteci akınını durdurmak ve mültecilerin Türkiye'de kalmasını sağlamak, aradan sızanları NATO gemileriyle engellemek, Yunanistan'da bulunan mültecilerin barınak sorununun giderilmesi için fon ayırmak gibi sorunlar müzakere konusu oldu.
Anadolu Ajansı'nın zirveden geçtiği haberde Başbakan Davutoğlu'nun, zirvede yeni bir öneri getirerek düzensiz göç sorununa kalıcı çözüm istediği belirtildi. Avrupa Konseyi'nde, basına kapalı gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi, yaklaşık 1 saat 40 dakika sürdü. Başbakanlık kaynaklarından alınan bilgiye göre Davutoğlu, Avrupa Konseyi'nde gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi'nde, düzensiz göç meselesine kalıcı çözüm içeren Türkiye'nin önerisini sundu.
Reuters'a konuşan bir AB diplomatın aktardıklarına göre Türkiye'nin göçmen akınını durdurma karşılığında AB'den üç talebi var. 3 milyar eurodan daha fazla AB fonu, AB üyelik sürecinin hızlandırılması ve vizelerin kaldırılması sürecinin öne çekilmesi.
AB ise karşı teklif taslağında Türkiye'ye haziran sonunda vize muafiyeti ve 2018'e kadar 3 milyar euro daha önerdi. Reuters'ın geçtiği taslak metne göre Yunan adalarından Türkiye'ye gönderilen her Suriyeli mülteci karşılığında Avrupa Birliği 1 Suriyeli mülteci kabul edecek.
Vize muafşyeti için daha önce akim ayı konuşuluyordu.
Reuters'a konuşan bir AB yetkilisi, Türkiye'den gelen yeni önerilerin zirveyi uzattığını söyledi. Yetkili, "Türkiye daha fazla şey talep ediyor ve daha fazla şey yapmayı öneriyor" dedi. Bu önerilerin ne olduğunu ise söylemedi.
Türkiye tarafından bir Başbakanlık sözcüsü de yeni önerilerle ilgili olarak tam detay vermese de "Sadece göçmenleri konuşmak için burada bulunmuyoruz. Elbette ki Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci de bizim için bir mesele. Yeni bir teklif var. Bu sürecin sonunda bir çözüm yolu bulmaya çalışıyoruz. Bu yüzden yeni teklif sunuldu. " dedi.
Türkiye ayrıca AB'nin iltica başvurusunu reddettiği Suriyeli olmayan göçmenleri de kabul edecek.
'Basın toplantısı iptal'
Liderlerin öneri konusunda anlaşması durumunda Başbakan Davutoğlu'nun da AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile ortak basın toplantısı düzenleyecekleri ifade ediliyor. AB liderlerinin, Türkiye'nin önerisiyle hakkında mutabakata varmaları durumunda Başbakan Davutoğlu ile akşam yemeğinde tekrar bir araya gelmesi bekleniyor.
Aile fotoğrafı çekiminin ardından düzenleneceği belirtilen Başbakan Davutoğlu, Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve AP Başkanı Schulz'un ortak basın toplantısının ise yapılmayacağı kaydedildi.
Merkel: Önümüzde zorlu müzakereler var
Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Umarım bugünkü görüşmelerde ilerleme sağlarız ancak önümüzde zorlu müzakareler var, sonuç almak biraz sürecek" yorumunu yaptı. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ise sadece mülteci konularının değil başka konuların da gündeme geleceğini işaretini verirken, "Mülteciler konusunda işbirliği yapmamız Türkiye'deki basın özgürlüğünün korunması için tetikte olmayacağımız anlamına gelmiyor" diye konuştu. AB Dönem Başkanı Hollanda'nın Başbakanı Mark Rutte ise "Görüşmelerin olumlu sonuçlanacağına dair orta karar bir iyimserliğe sahibim" dedi.
Başbakan Davutoğlu ise bu zirvenin Türkiye'nin AB üyeliği sürecinde bir 'dönüm noktası' olması umudunu dile getirirken, Avrupa'nın Türkiye, Türkiye'nin de Avrupa için 'vazgeçilmez' olduğunu vurguladı.
Reuters'a konuşan bir Türk diplomat da mülteci yükünü Türkiye'nin tek başına omuzlamasının beklenmemesi gerektiğine dikkat çekerken, "Ege Denizi'ne duvar öremeyiz" dedi.
'Herkes ortak kararları uygulamalı'
Sabah Başbakan Davutoğlu ile görüşen Yunanistan Başbakanı Aleksis Tsipras, AB'nin mülteci paylaşım sürecini hızlandırması çağrısı yaptı. Solcu lider, "Avrupa'da bizim bazı değerlerimiz, prensiplerimiz var. Bunlardan bir tanesi yükü paylaşma sorumluluğuydu. Herkes ortak kararları uygulamalı" dedi.
Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun Brüksel'deki ilk adresi Avrupa Parlamentosu (AP) oldu. Başbakan, AP Başkanı Martin Schulz ile görüştü.
AP'de gerçekleşen ve yaklaşık yarım saat süren görüşme sonrası Schulz, yaptığı açıklamada, toplantıda sığınmacı krizi, AB-Türkiye Ortak Eylem Planı, geri kabul anlaşması, vize serbestisi, sınır kontrolü, NATO'nun Ege Denizi'ndeki görevi ve AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerini ele aldıklarını söyledi.
Çözüm Süreci ve Zaman gazetesine kayyum atanması gibi Türkiye'deki iç meseleleri de görüştüklerini ifade eden Schulz, şöyle konuştu: "Başbakan ile açık bir görüş alışverişinde bulunduk. Benimle aynı fikirde değildi. Bu şaşırtıcı değil. AB ve AP için basın özgürlüğünün Avrupa kimliğinin temel bir unsuru olduğu üzerinde durdum. Başbakan, konuya dair değerlendirmesini yaptı. Başbakan'ın açıklamalarını not aldım" dedi.
Schulz, görüşmede AP'nin Türkiye raporu taslağının da gündeme geldiğini ifade etti.
AP Başkanı Zaman gazetesine kayyum atanması ile ilgili bir soru üzerine ise, "Bir darbe davası var. Ama darbe davası, bağımsız bir gazeteye karşı polis eylemine yol açamaz. Gazeteyle şahsen aynı görüşü paylaşmasam da, Zaman'ın en istekli okuyucusu olmasam da, basın özgürlüğü Avrupa kimliğinin müzakere edilmez bir unsurudur" dedi.
Kaynak: Reuters, AFP, AA