Venezuela’da muhaliflerin elindeki yetkisiz Ulusal Meclis (AN) ülkelerinin, Rio Paktı olarak bilinen uluslararası askeri savunma sözleşmesi Amerikalılar Arası Karşılıklı Yardım Antlaşmasına (TIAR) “yeniden girişini” onayladı.
Venezuela’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun meşruiyetini kabul etmeyen ve kendini geçici devlet başkanı ilan eden Juan Guaido öncülüğündeki ABD destekli muhalifler, yabancı askeri müdahelenin önünü açmak için daha önce de sık sık gündeme getirilen Rio Paktına katılımı AN bünyesinde kabul etti.
Ülke basınındaki haberlere göre, yaşanan son elektrik kesintisine bir tepki olarak başkent Caracas’taki meclis binası yerine kentin muhalif semtlerinden Las Mercedes’teki Alfredo Sadel Meydanı’nda toplanan AN vekilleri, ülkelerinin 2012 yılında ayrıldığı TIAR’a dönüşünü görüştü.
AN milletvekilleri, Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) üyesi bazı devletlerin yabancı askeri müdahale karşısında ortak hareket etmeleri için, 1947’de Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde imzalanan askeri antlaşmaya yeniden katılmayı oy birliği ile kabul etti.
Guaido’dan “TIAR askeri değil” iddiası
AN Başkanı Guaido da yabancı askeri müdahale isteyen bazı muhaliflerin uzun süredir dile getirdiği ve AN’nin onaylamasını istedikleri TIAR kararına ilişkin bu kesimin aksi yönünde değerlendirmede bulundu.
Guaido, “Bunun güç kullanımı ile ilgili olduğunu söylüyorlar ama öyle değil. TIAR Amerikalılar arası bir anlaşma ve öncelikle insani yardımla alakalı bir konu.” ifadelerini kullandı.
Rio Paktı ya da TIAR
Daha çok Rio Paktı olarak bilinen ve “Amerikan Devletlerinden birine yapılmış saldırı hepsine yapılmış saldırı olarak kabul edilecektir.” şeklinde bir madde barındıran anlaşma Eylül 1947’de imzalanmış, paktın üyelerinden Venezuela ise Temmuz 2012’de anlaşmadan çekilmişti.
Muhaliflerin TIAR'a geri dönüş süreci Guaido’nun Mayıs başında Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) Genel Sekreteri Luis Almagro’yu arayarak “Venezuela’nın TIAR’a dönmesi için gerekli düzenlemeyi yapmasını” istemesiyle başlamıştı.
Devlet nezdinde yetkisi bulunmayan muhalif AN aynı ayın sonunda yapılan ilk oturumda TIAR’a geri dönüşü kabul etmişti.
Muhalifler ABD’nin askeri müdahalesini istiyordu
Venezuela’da bugünlerde yoğunluğunu kaybetmiş olsa da tartışmalar ilk gündeme geldiğinde muhalifler arasında TIAR’ın, "Rus ve Kübalı askeri varlığı" gerekçe gösterilerek ülkeye müdahale aracına dönüştürülebileceği ve hükümetin bu şekilde devrilebileceği değerlendirmeleri yapılmıştı.
AN’nin hiç bir kararını tanımayan hükümetten de Dışişleri Bakanı Jorge Arreaza gibi birçok temsilci aynı yönde açıklama yapmış, muhaliflerin TIAR’la Venezuela’ya bir askeri müdahelenin kapısını açmak istediklerini vurgulamıştı.