Eyüp Togan sunumda, Kadirilik ve Nakşibendi tarikatlerinin tarihsel arka planını ayrıntılarıyla ele alırken, zühd gibi Kur’ani bir olgunun zaman içinde kişiyi dünyadan soyutlayan aşırı bir vecd ve git gide batıniliğe nasıl kapı araladığını n üzerinde durdu. Tevhidi çabalara yer yer tepki olarak çıkan tasavvufi hareketlerin tevhid etrafında bütünleştirici olmak yerine kendine alan bulduğunda yayılmacılığı düstur edindiği ancak tavır ve mana düzeyinde gizemliciliğini sürdürdüğü için islam içinde mutedil olma yönünde sistem sorunu yaşadıklarına değindi. Nakşiliğin doğuşunun Şii ve Sünni imparatorluklar arasında güç çekişmesinin arttığı dönemde siyasal taleplerde bulunmalarıyla ivme kazandığını anlatan Togan, sultanın egemenliğine karşı halk arasında çeşitli ihtiyaçlarını karşılayan ve çözüm üretme becerisiyle varlığını sürdürüdüğünü örneklerle anlattı.
Kadirilik tarikatının özelde Afrika’da Nijerya ve Senegal’de tarihsel rolüne değinen konuşmacı, bu Kadiri tarikatının ile müstemlekeci güçlere tavır koyan özelliğinin dikkat çekici oduğunu örneklerle dile getirdi. Tebliğ, yer yer cihat gibi çabalara rağmen taklit, keramet ve şeyhi taparcasına öne çıkarma gibi geleneklerle hesaplaşamayan hareketin, özellikle yirmince yüzyılda zikir ayinleri üzerinden yüzeysel bir form kazandığını ve ideolojik, dönüştürücü taleplerden iyice uzaklaştığının altını çizdi.
Soru-cevap bölümünde ise özellikle günümüz siyasetinde Nakşi Halidiliğin kolu olan İsmailağa ve İskenderpaşa cemaatlerinin siyasal yelpaze içindeki pozisyonları irdelendi.