İmtihan:
İmtihan ana başlığı altında Hz. İbrahim’in imtihanı ara başlığıyla ‘Yoksa siz, sizden öncekilerin başına gelenler, sizin de başınıza gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? Peygamber ve onunla beraber mü’minler, “Allah’ın yardımı ne zaman?” diyecek kadar darlığa ve zorluğa uğramışlar ve sarsılmışlardı. İyi bilin ki, Allah’ın yardımı pek yakındır.’ Bakara 2/124 ayetini referans alarak Hz. İbrahim‘in Allah (C.C.)‘ın kendisine verdiği bütün imtihanları başarıyla geçtiğini ifade etti.
Bu imtihanla Hz. İbrahim’in kendi kendini tanıması, Allah (C.C)’ın kendisine hususi olarak yaptığı lütuflara liyakatinin bildirilmesi ve böylece kendisine düşen görevlerin yerine getirilmesinde destek verilerek güçlendirilmesi amaçlanmıştır.
‘Yoksa siz, sizden öncekilerin başlarına gelen size de gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız?’ ayetini açıklarken; Allah (C.C.)’ın bu konudaki sünnetin, hak yolunda ve halkı hidayete sevk yolunda sıkıntılara, musibetlere, zararlara ve eziyetlere katlanılması şeklinde olduğunu sırf Müslüman olmakla cennete girilemeyeceğini açıkladı.
İmtihanın maksatları ara başlığında ise; ‘Ta ki Allah iman edenleri ortaya çıkarsın’ Ali İmran 3/140 Yani sünnetullahı uygulasın, böylece müminleri münafıklardan ayırsın ayetini ifade etti.
‘And olsun ki, mallarınız ve canlarınız konusunda imtihana çekileceksiniz’ Ali İmran 3/186 ayeti ile imtihanın boyutunu ‘ve iyi bilin ki, mallarınız ve çocuklarınız birer imtihan sebebidir.’ Enfal 8/28 ayeti ile de bunların birer fitne olduğunu anlattı.
Üstad Abduh’a göre, bu imtihanlardan, denenmelerden birininde müminlerin hakkı savunma konusundaki görevleri olduğunu belirtti. Bu ister mal ile olsun, ister can ile olsun gereklidir ve söz konusu kapsamın içerisinde onunda yer aldığını ifade etti.
İmtihan olunmanın faydası murdar olan ile temiz olanın ayırt edilmesi içindir.
Sabır:
Sabır ve Namaz ile ‘Ey iman edenler, sabır ve namazla yardım isteyin! Şüphe yok ki, Allah sabredenlerle beraberdir.’ , Bakara 153 müminlerin karşılaşacağı musibetler için yardım istemelerinin karşılığında Yüce Allah’ın ilahi yardımını vaad ettiğini söyledi.
Sabrın Kuran’da yetmiş kez zikredildiğini ifade eden müfessirin, Asr süresinde de ‘sabrı ve hakkı tavsiye’yi birlikte zikrettiğini ifade etti.
‘’Andolsun ki sizi biraz korku ve açlık, mal, can ve ürünlerden biraz eksiltme ile imtihan edeceğiz’’. Bakara 155 ayetiyle müminlerin imtihan edileceğini devamında ‘Sabredenlere müjdele’ diyerek başarıya sabırla ulaşılacağını söylüyor. Müjdeyi hak edenleri ise ‘Onlar; başlarına bir musibet gelince, “Biz şüphesiz (her şeyimizle) Allah’a aidiz ve şüphesiz O’na döneceğiz” derler.’ Bakara 156 ayetinde anlatıyor.
Ancak Sabır ve Takva ile başarıya ulaşılacağını ‘Evet, sabreder, Allahtan korkarsanız onlar hemen şu anda üzerinize gelseler, Rabbin size işaretlenmiş beş bin melekle yardım eder.’ Ali İmran 126 ile müjdeliyor.
’Yoksa siz, Allah (C.C.) içinizden cihad edenleri ve sabredenleri bilmeden kolayca cennete gireceğinizi mi sandınız’ Ali İmran 142 ayeti ile cennete de sabır ve cihad’la varılacağını ifade eden Üstad, cihad’ın zorluklara karşı direnmede sıkıntıya katlanma demek olduğunu ve sabırla cihadı bir araya getirmeden cennete girilemeyeceğini ifade etti.
Yani cennete giriş sebebi Sabır ve Cihad’dır.
Haber: Şuayp Koytak