Ukrayna parlamentosu cinsel suçlara karışan kişilerin kimyasal yolla hadım edilmesini zorunlu kılan yeni yasayı kabul etti.
Küçük yaşta çocuklara karşı ciddi derecede cinsel suçlardan hüküm giyen erkeklere antiandrojen (testosteron etkisini baskılayan) ilaçların verilmesini mecburi hale getiren yeni tedbirler, Ukrayna’yı bu anlamda dünyanın en sert uygulamalarına başvuran ülkeler arasına dahil edebilir.
Geniş çapta etki uyandıran çocuk tacizi haberlerinin sonrasında kabul edilen değişikliğin seçmenlerden yoğun rağbet görmesi muhtemel görünüyor. Ancak tasarıyı sert dille eleştiren hukuk ve sağlık uzmanları, Zelenskiy’in devlet başkanlığı vetosunu kullanarak duruma müdahale etmesini istiyor.
Ukrayna parlamentosu Yüksek Rada’da perşembe günü yapılan son oturumda apar topar sunulan yasa, görünüşe bakılırsa gelecek pazar yapılacak genel seçimlere hitap ediyor.
Milliyetçi popülist Oleh Lyashko’nun başını çektiği tasarının mimarları, anketlere göre kan kaybediyor ve mevcut tablo bu isimlerin parlamentoda kalmaları için gereken yüzde 5 barajını aşamayacağını işaret ediyor.
Tasarıda yer alan açıklayıcı notlarda söz konusu tedbirleri ölüm cezasının olmadığı durumlarda uygulanması için sunduğunu belirten Lyashko, “Tecavüzcülerin yaptıkları şeye artık geri dönmeleri mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandı.
Çocuk istismarı meselesi, ülkenin güneyinde küçük yaşta bir kızın kaçırılması, cinsel tacize uğraması ve öldürülmesinin ardından Ukrayna’da seçim kampanyalarının merkezine yerleşmişti.
11 yaşındaki Dariya Lukyanenko’nun cesedi, dans kursuna gitmek üzere evinden ayrılmasından 6 gün sonra 19 Haziran’da bir lağım kuyusunda bulunmuş, 22 yaşındaki bir aile dostu cinayeti işlediğini itiraf etmişti.
Bu korkunç olay, halihazırda parlamento gündeminde bulunan bir tasarının odak noktası haline gelmişti. Cinsel içerikli suçların rapor edilenlerden çok daha yaygın olabileceği kaygılarına cevap vermek için 6607 sayılı bir yasa teklifi sunulmuştu. Tasarıda bu alanda verilen cezaların artırılması, pedofiller için gizli sicil tutulması ve ihtiyari hadım önerileri yer almıştı. Yasa koalisyondaki parlamenterler, polis teşkilatı başkanları, avukatlar, savcılar ve psikologlardan da destek görmüştü.
Ancak dikkat çeken bir gelişme yaşandı ve parlamentoya bağlı bir alt komite Lyashko’nun alternatif teklifini son dakikada kabul etti. İki sayfalık 6449 sayılı tasarı çok daha kısaydı, herhangi bir uzman değerlendirmesinden geçirilmemişti, hadım işlemini zorunlu hale getirmek, suçluların sicilini halka açık tutmak ve daha sert cezalar getirmek gibi çok daha radikal bir içeriğe sahipti.
Parlamentodan geçmesi için gerekenden 21 fazla oy alan tasarı, 247 parlamenterin desteğiyle kabul edildi.
The Independent oylamaya katılan bazı parlamenterlerle konuştu. İçlerinden çoğu, oy verdikleri tasarının tüm detaylarına hakim olmadıklarını itiraf etti.
Başlangıçta sunulan tasarının ortak hazırlayıcılarından biri olan kriminolog Anna Maliar, yalnızca gönüllülük esasına göre hadım işlemini teklif ettiğini ancak Lyashko’nun son dakika manevrasıyla parlamenterleri “kandırdığını” söyledi.
Parlamento üyelerinin yasanın tehlikeleri karşısında uyarılmadığını belirten Maliar, sözlerine şöyle devam etti:
"Cezalandırmak için hiçbir zaman kimyasal hadıma başvurulmamalı. Gerçekleşirse bunun adı işkence olur. Küçük çocuklara karşı cinsel suçlardan hüküm giyen insanların büyük çoğunluğu son derece sağlıklı. Bu kişilerin zorla hadım edilmesi medeni bir iş değil."
İlk tasarının destekçilerinden reformist parlamenter Mustafa Nayyem ise Lyashko’nun değişikliğini “yasama yoluyla baskın” diye tanımladı ve “Nihayetinde ahmaklık kazandı” dedi.
Cinsel içerikli suç işleyen kişilere çok daha sert cezalar verilmesini talep eden Ukrayna Ulusal Polis Teşkilatı Başkanı Vyacheslav Abroskin de Lyashko’nun tasarısını eleştirenler arasında yer aldı.
Abroskin şu ifadeleri kullandı:
"Siyaset bazen iyi işleyen yasaların zamanında ve anayasayla uyumlu bir şekilde hayata geçirilmesinin önüne engel çıkarabiliyor. 6607 sayılı değişikliğin tamamen kabul edilmesini umuyordum. Ancak çocuklarımız adına çalışmaya devam edeceğiz."
Ukrayna’da yeni yasanın kanunnamede yer alabilmesi için başbakan ve devlet başkanı tarafından imzalanması gerekiyor.
The Independent’ın edindiği bilgiye göre Zelenskiy’in temsilcilerini markaja alan tasarının muhalifleri, Devlet Başkanı’nı tasarıyı desteklememeye çağırıyor. Ancak ortada açıkça rağbet görebilecek bir yasal tedbiri engellemek de kolay olmayabilir. The Independent’ın konuyla ilgili irtibata geçtiği Zelenskiy’in sözcüsü açıklama yapmayı reddetti.
Tasarı lehine oy veren parlamenterlerden Oleksii Ryabchun ise Devlet Başkanı Zelenskiy’in değiştirilmiş haldeki tasarıyı parlamentoya geri göndermesi halinde gelecek oturumda bir uzlaşıya varılabileceğini söyledi.