İngiliz yönetiminden 1997'de ayrılarak Çin'e bağlanan özel yönetim bölgesi Hong Kong, 25 yıl önce Tiananmen'de yaşanan olayları unutmadı. Victoria Parkı'nda toplanan on binlerce kişi, mum yakarak ölenlerin anısına saygı duruşunda bulundu.
Çin yönetimi ise olayların anılmasına izin vermedi. Başkent Pekin'de polis meydanı kapattı.
4 Haziran 1989'da Çin'in başkenti Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda yaşanan olaylarda, demokrasi yanlısı gösteriler Çin hükümeti tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştı. Pekin yönetimi binlerce kişinin üzerine tank ve ağır silahlarla yürümüştü.
Demokrasi, ifade özgürlüğü ve enflasyon gibi nedenlerle başlayan protestolara başta aydın kesim, işçi ve öğrenciler olmak üzere her kesimden binlerce kişi katılmıştı.
2 binden fazla ölü
Olayların patlak verdiği ilk zamanlarda hükümet göstericilere müdahale etmemiş ancak dağılmamaları üzerine 20 Mayıs'ta ülkede sıkıyönetim ilân edilmişti.
Hükümet, protestocuların taleplerinin karşılanmasının mümkün olmadığına ve gösterilerin bastırılması gerektiğine karar kılarak 4 Haziran gecesi tanklar ve askerleri meydana göndermişti.
Güvenlik güçlerinin olayları bastırırken gerçek mermi kullanması sonucu Çin Kızılhaçı'na göre iki bini aşkın kişi yaşamını yitirmişti. Olayların ardından çok sayıda devlet ve parti yetkilisi gözaltına alınmış ya da ev hapsiyle cezalandırılmıştı.
Çin'de karartma
Olayların ardından, protestoları "karşı-devrimci ayaklanmalar" olarak nitelendiren Çin hükümeti, bunların anılmasını yasaklamıştı.
Çin'in hâlâ uluslararası toplum tarafından kınanmasına neden olan olaylarda, 1978 yılındaki dışa açılımdan sonra uygulanan ekonomik reformların tetiklediği işsizlik, Çin Komünist Partisi'nin tutumu ve siyasi bozulma gibi etkenler belirleyiciydi.
Ülkede olayla ilgili ciddi bir denetim uygulanıyor. Yazılı ve görsel medyada olaya ilişkin haber, belgesel, makale ya da fotoğraflar yer almıyor. İnternette ise 4 Haziran olaylarını anlatan içeriklere erişim engelleniyor.
Olaylarda ölenlerin yanı sıra 10 bin kişi yaralanmıştı. Kayıp sayısı ise bilinmiyor.
Kaynak: Reuters, AA