Naz İrem Üstündağ / TRT Haber
Charlie Chaplin’in modern zamanlar filmindeki ikonik sahneyi aratmayan görüntüler, dünyanın dört bir yanında insanoğlunun gereksinimlerini karşılayabilmesi için çarkları döndürüyordu. Fakat beklenmedik bir durum çarkın dişlisini öyle bir kırdı ki… Zincir bir anda attı…
Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve hızla dünyaya yayılan koronavirüs, endüstri dünyasını da sardı. Salgın, otomotiv sektöründen başlayarak bilgisayar, cep telefonu ve elektrikli ev aletleri gibi farklı üretim ağlarında üretimi durma noktasına getirdi.
Üretim sınırlandı, lansmanlar ertelendi, fiyatlar arttı
Salgının birbirinden bağımsız görünen bu üretim alanlarını etkilemesine yol açan şey teknolojinin her alanında büyük öneme sahip olan çiplerden başkası değildi. Başta sorun, fabrikaların kapanması nedeniyle tedariklerde yaşanan geçici bir gecikme olarak algılansa da krizin boyutu çok geçmeden anlaşıldı.
Çip krizinin altında yatan asıl sebep ne?
Salgın döneminde insanların evlere kapanması, eğitim, iş ve eğlence faaliyetlerini evden yapması bilgisayarlar, akıllı cihazlar, tablet ve oyun konsollarının kullanımını artırdı. Pek çok şirket, çalışanlarının evden çalışması için uzaktan çalışma sistemleri geliştirmeye ve mevcut altyapıyı iyileştirmeye yöneldi. Eğitimde de teknolojinin kullanılması akıllı cihazlara olan talebi çok daha yukarılara taşıdı ve çiplere talep kat be kat arttı.
Tek sorun koronavirüs değildi
Tam da bu noktada tedarik zinciri için oklar silisyuma döndü. Son derece yüksek enerji harcayarak eritilmesi gereken bu metal, Çin’de yaşanan kuraklık ve akabinde hidroelektrik santrallerinde yaşanan birtakım sorunlar, artan elektrik fiyatları nedeniyle eritilemedi. Bu büyük bir sorundu çünkü 2020 yılında dünyada 8 milyon tonu bulan çip üretimindeki en önemli hammadde olan silisyum elementinin beş tonu Çin’de üretilmişti. Çip endüstrisinin en büyük müşterisi olan global markalar, olası bir krize karşı kolları sıvadı ve dünyanın en büyük çip üreticilerinden olmaya hazırlanıyor.