Özgür-Der Tatvan Şubesi’nin haftalık cuma seminerlerinin bu hafta “Kur’an’a göre Islah ve İfsad kavramları” konusu vardı. Program Muzaffer Karaman’ın okuduğu Kur’an’ı kerim ve mealiyle başlandı. Tatvan Özgür-Der üyesi Sinan KIRANŞAL’ın sunduğu seminere ilgi yoğundu.
Sinan KIRANŞAL’ın konuşma Özeti;
KIRANŞAL, içinde yaşadığımız bu çağ, neredeyse herşeyin aslının bozulduğu, fesada uğradığı, yapaylaştığı, hakiki suretini yitirdiği bir çağdır.Fıtrî olanın hor görülmesinin, fıtratın hor kullanılmasının bir sonucu her şey bozuldu.İnsan elinin değdiği her şeyin büyük bir hızla fesada uğradığını görüyoruz. Yediklerimiz, içtiklerimiz; hava, su, toprak.Ahlâk ve toplum ve hayat.Anlayışlarımız, telakkilerimiz.Bu bozulmanın hakiki mağduru biziz; yani insan. dedi.
Bir de ıslah var, bozulanı düzeltme çabası. Muslihler , ıslah ediciler, salihler , bu bozulmanın önünü almak, bozulanı düzeltmek için çabalayanlar var. Yüce Allah'ın sonsuz şefkat ve merhametinin bir tecellisi olarak gönderilen peygamberler vasıtasıyla “ıslah” edildik. Bu süreç Son Peygamber (sav)'e kadar böyle gelmiştir.Bugüne kadar kesintisiz biçimde sürmüş ve bundan sonra da kıyamete kadar sürecek olan ıslah- ifsad yarışı, insanın dünya imtihanının cereyan ediş tarzını ifade etmektedir. Bu imtihanda ifsad edenler kaybedecek, ıslah edenler kazanacanacağını söyledi.
Kur'an-ı Kerim toplumsal hayattaki işleyişi 2 temel kavramla ifade etmiştir:Islah ve İfsad.
Fesad: "fe-se-de" fiil kökünden gelir; bir şeyi itidal (denge) dairesinden az veya çok çıkarmak demektir. Bu fiil, yiyecek ve içecekler için bozulma, kokma; ameller için geçersiz olma, hükmü olmama; bunların dışındaysa gerek nefis gerekse bedende meydana gelen maddî-manevî bozulma; toplumda ortaya çıkan kokuşma ve dengeden sapma durumlarını ifade etmek için kullanılır
İfsad: Bozmak, fesad çıkarmak, , itidalden (dengeden, faydalı ve âdil olmaktan) çıkarmak, kokuşturmak demektir.Faydalanılan bir şeyin bozulmasına fesad; bunun zıddına da salah denir ki, bu da bir şeyin doğru bir hale getirilmesidir.
Fesat kelimesi, Kur'an'da çeşitli ayetlerde genellikle 'yeryüzünde fitne uyandırıp, insanların durumunu ve yaşama yollarını doğruluktan saptırıp, dünyevî ve uhrevî çıkarları zedelemek' anlamında kullanılırmış . Bir şeyin normal seyrinden çıkmasıdır. İnsanlar arasındaki ilişki seyrinin Allah'ın istediği istikametten çıkmasıdır.Müfsid; bu fiilin ism-i faili olup, bozan, bozgunculuk yapan demektir.
Islah eylemi, her türlü bozulma, tuğyan ve şeytanî tuzak karşısında tevhidî ilkeleri yaşatmayı ve Allah'ın dinini yeryüzünde hakim kılmayı amaçlayan soylu ve köklü bir uğraştır. Müfsitlerin Kurandaki Vasıflarını şöyle sıraladı.İnsanları Allah yolundan alıkoymak, büyüklenmek, haksız yere kan dökmek, tuğyankârlık/azgınlık taşkınlık yapmak, fahşâ ve münker (çirkin ve kötü söz, fiil) işlemek, nesil ve ekini helâk etmek, homoseksüellik, yol kesmek, hırsızlık, insanları gruplara ayırmaktır.
-İfsad edenlere lanet vardır(20–25),Müfsitler insanların mallarını çalarlar.(Nisa 29),Mal yığarak mallarını keyfi olarak harcarlar.(Kassas 77),İnsanları partilere ayırarak birbirine düşman ederler. (A'raf 103),Zevk- sefa peşinde koşarlar. (Taha 29)
‘’ Onlara 'yeryüzünde fesad çıkarmayın' denildiğinde; 'biz ıslahatçılarız' derler." (2/Bakara, 11) Kendilerine sorarsanız, bozguncu değildirler. Hatta kafa tutarcasına, bu faaliyetlerinin yapıcı ve masum olduğunu söylemekten çekinmezler.
Fesadın yaygınlaşmasının nedenlerini şöyle sıraladı. 1-Emri Bil Maruf ve Nehyi ani'l Münker 'in yetersizliği ,2-Geçim sıkıntısı endişesi,3-"Nasıl olsa Allah bizi affede" anlayışı 4-Hikmet üzere inşa edilmiş yapısal güçlü organizasyonların eksikliği
KIRANŞAL konuşmasının devamında;
Islah kelimesi, yüce dinimizde en geniş kullanım alanına sahip kavramlara kaynaklık eden “s-l-h” kökünden türemiştir. Sulh, maslahat, salâh, istıslah , salih, kelimeleri bu kökten türemiş temel kavramlardan ilk akla gelenlerdir.dedi İster Yüce Allah'ın ilahlığını ve rububiyetini tanımayan veya O'na ortaklar koşarak azgınlık yapan tutumlar sonucu olsun, isterse tevhid dinine girdikten sonra cahilî arzu ve anlayışların tesiriyle itikadî ve amelî yanlışlıklara ve kötülüklere bulaşma sonucunda olsun, yeryüzünde ve toplumsal hayatta baş gösteren bozulma, çözülme, tuğyan ve zulüm karşısında ortaya konabilecek olumlu çabanın Kur'an'daki tanımı ıslahat ve salih ameldir.Islah işini yapanlara müslih denilir. Islahat, müsllihlerin hayat tarzıdır dedi.
KIRANŞAL müslihlerin Kur’an’daki vasıflarını şu şekilde sıraladı.
Yalnız Allah'a kulluk ederler.Allah'a teslimiyetlerini salih amelleriyle gösterirler. (Ankebut/9),Geceleri kıyamda Allah'ın ayetlerini okurlar,secde ederler, iyiliği emreder kötülükten nehyederler.Hayırlı işlerde yarış halindedirler.Mallarını Allah yolunda harcarlar. (Tevbe / 45),4-Sözlerinde sadıktırlar. (Bakara 101),Kitaba sımsıkı sarılırlar.Namaz kılarlar. (A'raf 169),Kafirleri öfkelendirecek amellerde bulunurlar. (Tevbe 120),İzzet sahibidirler ve rabbine kavuşmayı arzu ederler. (Hud / 9-11),İnsanlara tuzak kurmazlar. (Neml/ 48),Hayvanlar gibi yaşamazlar. (Muhammed /12),Mü'min kardeşlerin arasını ıslah ederler. (Hucurat /10),Halkın en hayırlılarıdır. (Beyine / 7),cehalet ve kötülükten arınmaya çalışanlardır(17/İsrâ, 9),Allah'a çağırıp ben müslümanlardanım diyenlerdir (41/Fussılet, 33),-Allah yolunda susuzluğa, açlığa, yorgunluğa hazır olanlardır (9/Tevbe, 120),Ve onlar çok değiller.(sad / 24)
KIRANŞAL,Kur’an, Birey ve toplum hayatında fonksiyonel olan ıslahın önemini ana başlıklarla şöyle belirtti.
1. ISLAH, TOPLUMLARI HELAK OLMAKTAN KORUR.
“Halkı, ıslah eden kimseler iken, Rabbin o ülkeleri zülüm ile helak edecek değildir.” (Hud: 117)
2. ISLAH, TOPLUMLARDAKİ EMNİYETİ SAĞLAR
“Kim muttaki olursa (sakınırsa) ve ıslah olursa (davranışlarını düzeltirse) işte onlar için korku yoktur, onlar mahzun olmayacaklardır.” (A’raf: 35)
3. ISLAH, ALLAH’IN MAĞFİRETİNİ VE RAHMETİNİ CELBEDER
“Eğer ıslah olur (arayı düzeltir) ve sakınırsanız, şüphesiz ki Allah, bağışlayandır, esirgeyendir.” (Nisa: 129)
“Rabbiniz rahmeti kendi üzerine yazdı ki, içinizden kim bir cehalet sonucu bir kötülük işler sonra tevbe eder ve (kendini) ıslah ederse, şüphesiz O, bağışlayandır, esirgeyendir.” (En’am: 54):)
4. ISLAH, ALLAH’IN KULUNA TEVFİKİNİN DEVAM ETME SEBEBİDİR
“(Kadın ile kocanın) Aralarının açılmasından korkarsanız, bu durumda erkeğin ailesinden bir hakem, kadının da ailesinden bir hakem gönderin. Bunlar, (arayı) düzeltmek isterlerse, Allah da aralarında başarı sağlar. Şüphesiz, Allah, bilendir, haberdar olandır.” (Nisa: 35)
5. ISLAH, İYİLİK VASFINI KAZANMA SEBEBİDİR
“Siz, insanlar için çıkarılmış hayırlı bir ümmetsiniz; maruf(iyi ve İslam’a uygun) olanı emreder, münker olandan sakındırır ve Allah’a iman edersiniz.” (Al-i İmran: 110)
“Onların ‘gizlice söyleşmelerinin’ çoğunda hayır yok. Ancak bir sadaka vermeyi veya iyilikte bulunmayı ya da insanların arasını düzeltmeyi emredenlerin ki başka. Kim Allah’ın rızasını isteyerek böyle yaparsa artık ona büyük bir ecir vereceğiz.” (Nisa: 114)
6. ISLAH, FELAH (KURTULUŞ) SEBEBİDİR,.
“Sizden; hayıra çağıran, iyiliği (marufu) emreden ve kötülükten (münkerden) sakındıran bir topluluk bulunsun. Kurtuluşa erenler işte bunlardır.” (Al-i İmran: 10
KIRANŞAL konuşmasını sonunda;
Kur’an-ı Kerim, Bireysel ve Toplumsal Islah konusunda çok büyük bir fonksiyonu haizdir. Çünkü bu konuyu bütün yönleriyle ele alır. Bu hususta bireyi ve toplumu sorumlu tutar. Toplumu dönüştüren aileyi önemli konularda yeniden tanzim eder, düzene sokar. Böylece ıslah, bireyi ve toplumu kokuşma ve bozulmadan korur, onların güvenliğini temin eder. Böylece Allah’ın bağışlamasını, rahmetini, yardımını kazandırma sebebi kılar. İyilik ve kurtuluşuna vesile olur.
Bireyin ve toplumun ıslahı konusu, Mekkî ve Medenî âyetleriyle Kur’an’ın tamamında yer alır. Öyle ki Kur’an birçok âyetinde birey ve toplumun sosyal, politik, ekonomik bozulma ve kokuşmuşluğuna değinir ve ıslah projesi geliştirir. Islah bireyi ve toplumu kokuşma ve bozulmadan korur, onların güvenliğini temin eder. Böylece kurtuluşuna vesile olur.
Program soruların cevaplandırılmasıyla sona erdi.
Haksöz-Haber