Bahadır Kurbanoğlu / Haksöz Haber
Uzun bir dönem müminlere savaş izninin verilmemesinin şüphesiz pekçok sebepleri vardı. Abdurrahman b. Avf gibi, bizzat Hz. peygambere gelerek bu konuda haklı sebeplerle ısrarcı olanların aldıkları olumsuz cevaplar da ortadaydı. Bu durumun pekçok farklı vechesi söz konusuydu. Mesele sadece hazırlıksızlık, güç zayıflığı vb. değildi. Bizatihi savaş izni isteyen topluluğun, gerçekte neyi talep ettikleri ve nelerle karşı karşıya gelebileceklerine dair eğitilmeleri gerekmekteydi. Ve elbette en önemlisi de bizzat mezkur topluluğun niteliğinin bu safhayla sınanmasının ciddi değişim ve bedellere sebep olacağı; savaşmak için sadece kalplerin kinle dolması ve haklı sebeplere sahip olmanın yetmediği, "Allah yolunda" ve "haddi aşmadan" bu işi kotarmanın bir süreç ve eğitim işi olduğunun bellenmesinin gerekliliği idi.
Yaşanan zorluk ve zulümler hesaba katıldığında insani tepkilerin niteliği ve sınırının önemi büyüktü. Tıpkı ne için, hangi amaç uğruna savaştığının belletilmesi meselesinde olduğu gibi "Allah yolunda" vurgusunun bu sahayı ilgilendiren ilkeler ve hukukla da yakın ilgisi vardı ki hatta aslında mesele tam da bu idi:
1) Savaşın ne olduğu ve amacı.
2) Şartların olgunluğu kadar, savaşı verecek olanların niteliği
3) Bu niteliğin ilkeler ve hukukla taçlandırılıp savaşın da bir şahitlik göstergesi olarak ortaya konması.
4) Bunların başarılması için; karşılaşılabilecek muhtemel tabloların uyarı ayetleriyle ortaya konup yeni durumlara hazırlıklı olmak ve buna göre alınacak önlemlerin belirlenmesi.