Artan enflasyon ve hayat pahalılığı cep yakmaya devam ediyor. Türkiye'de süt ürünleri fiyatları son dönemlerde büyük artış yaşadı. Türkiye'de yüzde 70'e dayanan enflasyon gıda ürünlerine zam olarak yansıdı. Süt, peynir, yumurta gibi gıdalara son yıllarda yüzde 60 artarken AB'de artış yüzde 7 oldu. Türkiye, Avrupa'da süt ve süt ürünleri fiyatlarının en yüksek olduğu ülke konumunda.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriler süt ürünlerindeki fiyat artışını ortaya koydu. Buna göre Ekim 2021-Nisan 2022 arasında sütün ortalama litre fiyatı 7 liradan 10,4 liraya yükseldi. Aynı dönemde yoğurt fiyatı 8,7 liradan 13,2 TL’ye yükseldi. Beyaz peynir fiyatı ise Ekim 2021’de 32,8 TL iken Nisan 2022’de 50 lira bandını aştı.
AÇIK ARA EN ÇOK YÜKSELEN ÜLKE KONUMUNDA
Buna göre Ekim 2021-Nisan 2022 arasını kapsayan son 6 ayda süt ürünlerinde fiyat artışı şöyle oldu: Süt yüzde 50, yoğurt yüzde 52, beyaz peynir yüzde 53, kaşar peyniri yüzde 42, krem peynir yüzde 47 ve tereyağı yüzde 34.
Fiyatların özellikle Kasım 2021’den sonra tırmanışa geçtiği görülüyor. AK Parti hükümetinin faiz politikası sonrası Türk lirası döviz karşısında hızla değer kaybetmeye başlarken enflasyon rekor artışla yüzde 70’e kadar yükseldi.
Süt fiyatı 2020’nin ilk yarısında pek değişmezken son ayda ciddi bir artış yaşandı. 1,5 sene boyunca 5-7 TL bandında seyreden süt fiyatı Kasım 2021’de ilk kez 7 lira bandını aşarak Nisan 2022’de 10 TL’nin üzerine çıktı.
Ocak 2021 başında kilosu 27,7 TL olan beyaz peynir fiyatı da Nisan 2022’de 50 lira sınırını aştı. Oysa bu fiyat Kasım 2021’de 32,9 liraydı.
Uzun süre 60-70 TL bandında seyreden kahvaltılık tereyağının kilosu da Nisan 2022’de 97 lirayı aşarak 100 TL bandına dayandı. Tereyağın fiyatı Kasım 2021’de 73,2 TL idi.
AVRUPA'DA SÜT, PEYNİR VE YUMURTA FİYATLARI ARTTI
AB İstatistik Ofisi (Eurostat) verileri Avrupa’da süt, peynir ve yumurta fiyatlarında artışı gösteriyor. Süt, peynir ve yumurta fiyat endeksine bakıldığında Türkiye’de yıllık artış 2021 sonbahar aylarından itibaren tırmanışa geçti.
Nisan 2020’den bu yana bakıldığında Türkiye’de yıllık artış Ağustos 2021’e kadar yüzde 30’u hiç aşmadı. Kasım 2021’de yüzde 33 olan yıllık artış Ocak 2021’de yüzde 67 ile en yüksek seviyi görürken Mart 2021’de yüzde 60 oldu.
EN ÇOK ARTIŞ YÜZDE 60 İLE TÜRKİYE, AB'DE YÜZDE 7
Süt, peynir ve yumurta fiyatları endeksine bakıldığına Mart 2021-Mart 2022 arasını kapsayan 1 yılda fiyatların en çok arttığı ülke yüzde 60 ile Türkiye. 27 AB ülkesinde ortalama artış ise yüzde 7.
Diğer bazı ülkelerde yıllık fiyat artışı şöyle: Litvanya yüzde 23, Bulgaristan yüzde 17, Yunanistan yüzde 9, Almanya, Hollanda ve İsveç yüzde 7, Fransa yüzde 2 ve Norveç yüzde eksi 1.
SÜTE YENİ ZAM BEKLENİYOR
Öte yandan, Ulusal Süt Konseyi 15 Mayıs’tan geçerli olmak üzere soğutulmuş çiğ süt tavsiye satış fiyatını 5,7 TL/Litre’den 7,50 TL/Litre’ye çıkarılması kararı aldı. Bu da yüzde 32 artış anlamına geliyor. Bu adım sonrası süt ürünlerinde fiyat artışının devam etmesi bekleniyor.