Kazakistan Dışişleri Bakanlığı Cumartesi günü yaptığı açıklamada, 15-16 Şubat’ta Astana düzenlenecek ateşkes görüşmelerinde garantör ülkeler Rusya, Türkiye ve İran’ın hazır bulunacağını, rejimin ve muhaliflerin de davet edildiğini açıklamıştı. Rusya ve rejimin heyetleri Çarşamba günü başlayacak görüşmeler için Astana’ya vardı bile. Ancak Suriyeli muhalifler, iyi niyet adımlarının atılmadığı durumda Astana’ya gitmeyeceğini ya da çok sembolik bir katılımının olabileceğini açıkladı.
Muhalifler, rejimin en önemli müttefiki Moskova’nın, rejimin ateşkese tamamen bağlı kalması için yeterince baskı uygulamadığını ve muhaliflerin taleplerini yerine getirmek için herhangi bir somut adım atmadığından şikâyetçi.
Adının yayınlanmaması kaydıyla Reuters’e konuşan bir muhalif yetkili, sahada bir ilerleme görmek kaydıyla muhaliflerde en çok bir avuç temsilcinin Astana’ya gidebileceğini söyledi.
Astana görüşmelerinin ilk turunda rejimin hapishanelerinde kadın tutukluların serbest bırakılması ve kuşatılmış bölgelere insani yardımların ulaştırılması gerektiğini savunan muhalifler, Rusya’nın bu konularda adım atmadığını savunuyor.
Bir başka üst düzey muhalif yetkili olan Muhammed Abbud ise muhaliflerin Astana'ya gitmeyeceklerini öne sürdü:
"Silahlı muhalif gruplar Astana’ya gitmeyecek. Çünkü Rusya ilk Astana görüşmelerinde ve daha sonra ateşkesi sağlamlaştırmak için bize verdiği sözleri tutmadı."
Rejim, pazartesi günü resmi haber ajansı SANA’ya konuşan ve ismini açıklamayan bir yetkilinin ağzıyla muhaliflerle tutuklu takas anlaşmaları için hazır olduğu açıklamıştı. Ancak muhalifler rejimin elinde muhaliflerden çok daha tutuklu olduğunu belirterek rejimin bu tarz açıklamalarını hile olarak nitelendirdi.
Cenevre davetleri gönderildi
BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Cenevre görüşmelerinin daha önce açıklandığı gibi Şubat’ın 20’sinde değil 23’ünde resmen başlayacağını açıkladı. De Mistura, katılacak taraflara davetleri gönderdiklerini belirtti ve heyetlerin 20 Şubat itibarıyla Cenevre’ye ulaşmaya başlayacağını ifade etti. Bu sürede resmi görüşmelerden önce ön toplantılar yapılabileceğini belirtti.
Hafta sonu Riyad’da toplanan Suriyeli muhalifler, Cenevre görüşmelerini yürütecek bir heyet görevlendirilmişti. 21 kişilik heyette muhalefetin hem askeri hem siyasi kanatlarından temsilciler var. Moskova’nın muhalif heyette yer alması için çaba sarf ettiği Moskova ve Kahire platformlarından birer temsilci heyete bağımsız sıfatla katıldı. Bu iki platform temsilcilik oranlarından memnuniyetsizliğini dile getirdi.
Dera’da şiddetli çatışmalar
Astana ve Cenevre’deki çabalar devam ederken, ülkenin güneyinde rejim ile muhalifler arasında çatışmalar yeniden alevlendi.
Ankara’da muhalifler ile Rusya arasındaki görüşmeler sonucu 30 Aralık’ta yürürlüğe giren ateşkese rağmen, Suriye’nin güneyindeki Dera kentinde muhalifler ile rejim arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.
Muhalifler rejimin saflarında çöküşler yaşandığını ve rejimin birçok bölgeyi kaybettiğini söyledi. Rusya, muhaliflerin bu ilerlemesinden sonra Dera’da muhaliflerin denetimindeki bölgeleri yoğun bir şekilde bombaladı. Muhalifler sahra hastanesinin de hedef alınan mevzilerin arasında olduğunu ve hastanenin hizmet dışı kaldığını söyledi.
Kaynak: Al Jazeera ve Reuters