HAKSÖZ-HABER
Al Jazeera'den Sümeyye Ertekin'in Türkiye'de yaşayan birkaç Suriyeli muhacirden aldığı demeçler Cenevre-3 hattında Suriye diplomasisinin muhacirlerce nasıl göründüğüne dair fikir verici...
*
Sümeyye Ertekin / Al Jazeera
Ülkelerindeki iç savaş nedeniyle yakınlarını kaybeden, evlerini, vatanlarını terk etmek zorunda kalan Suriyeliler beş yıldır soruna bir çözüm bulunmasını bekliyor. Ancak uluslararası toplumun Suriye’deki savaşın bitirilmesi konusundaki yeteri kadar çaba sarf etmemesi ve savaşın giderek uzaması Suriyelileri umutsuzluğa sevk ediyor. Suriyeliler rejim ve muhalefetin müzakereye hazırlandığı Cenevre'den de bir sonuç çıkacağını düşünmüyor.
Üç yıl önce Şam’dan gelen Kevser, İstanbul’da bir okulda idarecilik yapıyor. Suriye’de ise öğretmenlik yapıyordu. Gerek Suriye’deki gelişmeleri, gerekse de uluslararası toplumun Suriye konusundaki çalışmalarını yakından takip ediyor. Kevser, güvenlik nedeniyle soyadını vermek istemiyor. Cenevre görüşmeleri konusunda ise iyimser değil:
“Ben bu görüşmelerden bir şey çıkacağını düşünmüyorum. Suriye’de hâlâ insanların üzerine bombalar yağıyor. Masum insanlar ölüyor. Önce Suriye’deki savaş bitmeli, kuşatma altında binlerce insan var. O kuşatma kaldırılmalı, oradaki insanlara gıda ulaştırılmalı, hapisteki kadınlar, çocuklar hemen salıverilmeli. Ondan sonra siyaset konuşsunlar. Ama Esed gitsin tabii.”
“Umutlu olmak istiyoruz ama…”
Fatih Dalati iki sene önce ailesiyle Humus’tan İstanbul’a geldi. Suriye’deyken bir benzin istasyonunda çalışıyordu. Şimdi İstanbul’da bir bakkal dükkânı işletiyor. Cenevre görüşmeleri konusunda ise umutlu olmak istediklerini söylüyor:
“Görüşmeye gidenler muhalefetten iyi insanlar. İyi bir sonuç çıkmasını umuyoruz tabii. Yaralı insanlar var, kayıplar var, bizim gibi ülkelerini terk etmek zorunda kalanlar var. Bu insanların sorunlarına çözüm bulunmalı. Ama rejim insanları aldatıyor. Bir şey söylüyor sonra başka bir şey yapıyor. Rejime güvenmiyoruz. Bence bütün Suriyeliler böyle düşünüyor. Cenevre görüşmelerinin ilk ikisinde hiçbir sonuç çıkmadı. Bu sefer umutlu olmak istiyoruz ama sonucun değişeceğini sanmıyorum.“
Um Ahmed 50 yaşında 7 çocuk annesi bir Suriyeli. Beş ay önce ailesiyle birlikte Deyr ez Zor’dan Türkiye’ye geldi. Şimdi bir atölyede terzilik yapıyor. Cenevre görüşmelerini internetten takip etmeye çalışıyor. Ancak o da umutsuz:
“Bir tane yapıldı, ikincisi yapıldı. Öncekiler nasılsa bu da öyle olacak. Öncekilerde bir şey olmadı ki bunda olsun. Bir şey beklemiyoruz, bir umudumuz yok. Yalan söylüyorlar. Evimize dönmek bizim için en önemli şeylerden biri, evimize dönmek istiyoruz. Suriye’de dökülen kanların üzerinden pazarlık yapıyorlar. Bütün dünya bize karşı ittifak yapmış halde. Suriyelileri Suriye’den çıkarmak istiyorlar, bizi yok etmek istiyorlar.”
“Benim için Cenevre bir karikatürden ibaret”
İstanbul’da bir Suriye okulunda öğretmenlik yapan Um Yasir ise bir karikatür gösteriyor ve "Bence Cenevre bu" diyor:
“Ben Cenevre görüşmelerini takip ediyorum ama umudumu kestim artık. Suriye’de savaş beş yıldır devam ediyor. İnsanlar ölüyor. Bir beş yıl daha sürer bu gidişler. Çünkü hiçbir şey çıkmıyor bu görüşmelerden. Benim için Cenevre bu karikatürden ibaret. Yani 6. Cenevre görüşmeleri yapılmadan önce bize şunu diyecekler. 'Özür dileriz 6. Cenevre yok çünkü Suriye’de insan kalmadı' diyecekler."
40 yaşındaki M.K ise Suriyeli bir avukat. Şimdi İstanbul’da bir mülteci derneğinde çalışıyor. Güvenlik nedeniyle ismini vermek istemiyor. Onun Cenevre görüşmeleri ile ilgili düşünceleri de diğer Suriyelilerden farklı değil:
“Benim gerçekten çok fazla umudum yok. Tek umudum var. Öncelikle uluslararası toplumun bu savaşa dur demesi lazım, artık kan dökülmemesi lazım. Artık bu savaş bitmeli. Önce savaşı bitirsinler. Önceliğimiz Esed’i konuşmak değil katliamın durmasını konuşmak olmalı. Bir nesil kayboldu.“
Mustafa Veli üç yıl önce Kamışlı’dan Türkiye’de geldi. Ailesi hala Kamışlı’da. İki yıldır onları göremiyor. Suriye’de İktisat okuyan Veli burada bir Suriye derneğinde çalışıyor. Mustafa Veli'nin az da olsa Cenevre'den umudu var:
“İnşallah bu savaşı durdurur bu görüşmeler. İnşallah siyasi bir çözüm bulurlar. Tabii insani olarak da bir şeyler yapılmalı. Bir an önce ambargo altındaki yerlere yardım gitmesi lazım. Ama zor. Rusya ve Esed yanlıları çözüm istemiyorlar. Uluslararası bir sahtekârlık vardır. Amerika, Rusya, İran… Bunlar Esed rejimine yardım ediyorlar. Esed’in düşmesini istemiyorlar. Terörizmi sona erdirmek istemiyorlar. Çünkü mesela IŞİD terör örgütüdür ama IŞİD nereden geldi? Esed çıkardı bunu. Esed, Suriye’nin başkanıdır ama en büyük terörist odur. O düştüğü zaman terör bitecek.”
Kaynak: Al Jazeera