PYD’yi Suriye’de Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde tüm kontrolü eline almakla ve rejimle işbirliği yapmakla eleştiren Hajo, PYD’ye karşı çıkan yüzlerce Kürt’ün hapiste olduğunu ve sistematik işkenceye maruz kaldığını iddia etti. PYD’ye muhalif olan Kürt partilerin üyelerinin de öldürüldüğünü ya da Suriye dışına kaçtığını söyledi.
"YPG’nin güçlenmesi Türkiye’nin suçu"
Hajo, 2011’de Suriye’de bulunan birçok Kürt partisi içinde PYD’nin çok güçlü olmadığını, ancak Türkiye’den gelen PKK’lılar sayesinde silahlı bir güç elde ettiği ve bu güçle diğer tüm partileri saf dışı bıraktığını anlattı. Türkiye’nin en büyük hatasının ‘buna göz yummak ve diğer Kürt partilerini desteklememek’ olduğunu söyledi.
Konuşmasında Barzani’nin görüşlerini de sık sık dile getiren Hajo, Suriye’deki savaştan önce önemini yitiren PKK’nın da şimdi hem politik hem ekonomik olarak güçlendiğini belirtti. Bunun için ‘zamanında önlem almayan Ankara’yı suçladı:
“Eylül 2011’de PKK Suriye’ye militan gönderdi. (PYD'nin silahlı kanadı) YPG böyle oluşturuldu. Türkiye çok uzun süre bu tehlikeyi görmezden geldi. Salih Müslim’le Türkiye’de görüştüler. YPG için silah geçişlerine göz yumdular. O zaman bu sorun değildi.
“Barzani o dönem PYD’nin bölge için bir tehlike olduğunu biliyordu. YPG’nin bu kadar güçlenmesi Türkiye’nin suçu. PKK eskiden dağlarda savaşırdı şimdi şehirdeler. Silahın ve paranın çoğu Suriye’den geliyor. Suriye’de eğitim alan PKK’lılar artık deneyim kazanarak Türkiye’ye dönüyor ve şehirde savaşabiliyor. Suriye’de güçlendikçe ve dünyanın gözünde daha kabul edilebilir oldukça Türkiye’de de daha özgüvenle hareket edecekler.”
"Öcalan’a söyleriz YPG’yi durdurur görüşü vardı"
Hajo, 2013 başında Ankara’da Türk yetkililerle yaptığı bir görüşmeyi anlattı:
“Erdoğan’ın siyasi danışmanlarından biriyle görüştüm. O dönem PKK’nın Suriye’de beş, altı bin savaşçısı vardı. Bunun bir tehlike olduğunu anlattım. Ama danışman hiç endişeli görünmüyordu. Suriye içinde PYD’ye muhalif Kürt grupları desteklemenin Türkiye’nin de faydasına olacağını söyledim. Beni nazikçe dinledi ama bu fikirle ilgilenmiyordu. Bu danışmanın yine AKP’li olan tercümanına, görüşme sonrasında, ‘Türkiye PYD’ye karşı hiçbir şey yapmayacak ve PYD güçlenecek’ dedim. Bana katıldığını söyledi.
“O dönem Ankara’da şu görüş vardı: Abdullah Öcalan bizde. YPG’yi de bu sayede kontrol edebiliriz. Öcalan’a söyleriz YPG’yi durdurur. Bu görüş büyük bir hata oldu. Öcalan belli ki PKK ve YPG üzerindeki kontrolünü kaybetti. Bunun olacağını göremediler.”
"ABD için en kolay yol YPG’yi desteklemek"
Bir hafta önce ABD’ye giderek hem Pentagon’dan hem Dışişleri Bakanlığı’ndan yetkililerle görüştüklerini anlatan Hajo, “En azından Dışişleri Bakanlığı’nda birçok karar vericinin PKK ile PYD’nin aslında aynı şey olduğunun farkında olmadıkları izlenimine kapıldık” dedi:
“Pentagon YPG’ye destek vermeyi istiyordu ve bunu kabul ettirmeyi başardı. Çünkü Türkiye ve diğer ülkeler sahaya asker göndermek istemiyor. Özgür Suriye Ordusu gibi muhalif silahlı grupların da IŞİD’le savaşmak için ‘rejimle de savaşırız’ şartı vardı. YPG’nin ise hiçbir şartı yok. ABD için en kolay yol bu.”
Amerikalı yetkililere ‘NATO partneriniz olan bir ülkeye tehdit olan bir grup var. Onları nasıl desteklersiniz?’ diye sorduklarını anlatan Hajo, “YPG IŞİD’le mücadele çok etkili. Zaten biz YPG’yi değil SDG’yi destekliyoruz” yanıtını aldıklarını anlattı.
Hajo, ABD’nin YPG’yi silahlandırmamak için ikna edilmesinin şart olduğunu düşünüyor. IŞİD’le savaşmaya alternatif olarak da peşmergenin Suriye’ye gönderilmesini öneriyor.
ABD’ye bu öneriyi ilettiklerini ancak ABD için bunun çok karışık olduğunu söyleyen Hajo, “Kolay yoldan ilerleyip YPG’yi destekliyorlar. Bir yandan da Irak’ta peşmergeyi destekliyorlar. Bir noktada bu iki grup karşı karşıya gelecek” yorumunu yaptı.
"Avrupa ve ABD’de YPG karşıtı kampanyaya destek bulamadık"
Hajo ile birlikte ABD’ye giden Avrupa Kürt Çalışmaları Merkezi Direktörü Eva Savelsberg de diplomasi muhabirlerinin sorularını yanıtladı. YPG’nin Suriye’nin kuzeyinde 15 yaşından küçük çocukları zorla savaştırdığını anlattı. Bu konuda insan hakları temelli bir kampanya başlattıklarını ancak Avrupa ve ABD’de yetkililerin kampanyaya destek vermediklerini söyledi:
“Avrupa Parlamentosu’nda bu kampanyaya katılacak parlamenter bulmak çok zor oldu. ‘Türkiye’nin Kürtlere yönelik politikasından bahsedip, Türkiye’yi bunun için eleştirirken YPG’yi eleştiremeyiz’ dediler. ABD’de farklı bir yanıt aldık. Basitçe, ‘Her şeyden önce IŞİD’le savaşmalıyız, bunun için de YPG ile işbirliği yapmalıyız’ dediler.”
Ece Göksedef / Al Jazeera