Direnişçiler, Esed’in siyasî çözümün hiçbir aşamasında yer almayacağının net ifadelerle belirtilmesini istiyor.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) ve Beşşar Esed rejimine karşı savaşan Nusra Cephesi dışındaki en büyük 66 silahlı grup, şimdiye kadarki en geniş tabanlı toplantıyla, Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın beş yıldır süren krizin siyasî çözümü için taraflara sunduğu planı değerlendirdi.
İstanbul’da hafta başında gizlice bir araya gelen Suriyeli silahlı grup temsilcileri, daha sonra SMDK heyeti ile ortak bir tavır belirlemek için toplantılar yaptı. Üç günlük çalışmanın sonunda yayınlanan on maddelik bildiriye göre Suriyeli direnişçiler, Mistura planının şimdiki hâliyle pratikte uygulanamaz olduğunu savundu.
Yapılan yazılı açıklamada, toplantıya katılan tüm direnişçi grupların Esed’in geçiş sürecinde ve ülkenin kaderinde kesinlikle yer almaması konusunda hemfikir olduğunun altı çizildi.
Direnişçiler, Mistura planında kurulması ön görülen çalışma grubunda yer alacak üyelerin belirlenmesi konusunda net tanımlamalar yapılmamasının, Esed ve destekçilerinin yeniden sürece dâhil edilme riskini taşıdığını savundu.
"Esed’i Gayr-i Meşrû Yapan 5 Neden"
Direnişçiler yaptıkları ortak açılamayla, Esed’i ve destekçilerini neden istemediklerini beş sebeple açıkladı:
1. Esed’in iktidara seçimle değil yönetimin babadan oğula geçmesiyle gelmiş olması.
2. Suriye halkının daha fazla demokrasi talebiyle başlattığı barışçıl gösterilere Esed ve Baas rejiminin kimyasal silahların kullanımına varıncaya kadar, şiddetin dozunu artırarak, cinayetler işleyerek müdahale etmiş olması.
3. Siyasî çözüm, alınan ateşkes kararlarına uyma ve insanî konularda uluslararası iradeyle işbirliği konularında sabıkalı olarak nitelenen Esed’e halkın güveninin kalmamış olması.
4. IŞİD'e karşı Esed’in askerî bir varlık göstermemiş olması. Örgüt ile rejim arasında işbirliği olması ve örgütün kuruluşunda Suriye muhaberatının katkısı.
5. Esed’in ülke kapılarını yabancı mezhepçi milis güçlere açarak Suriye’yi mezhep savaşlarına sürüklemesi. Bu nedenle de Esed ve yandaşlarının ülkeyi birleştirme çalışmalarına katılmasının anlamsız olması.
Uluslararası Güçlere Güvensizlik
Yapılan açıklamada, beş yıldır İran’ın askerî, Rusya’nın siyasî desteği ile Suriye halkının katledildiğini hatırlatan direnişçiler, bu duruma seyirci kalan uluslararası camiaya karşı güvenlerini yitirdiklerini vurguladı. “Uluslararası güçlere güvenini yitiren halkımızın kızgınlığını gidermek ve güvenini yeniden kazanmak için somut adımlar atılmalıdır.” denilen ortak açıklamada, Beşşar Esed ve adamlarının siyasî çözümde hiçbir rol almayacağını duyurmanın, ilk adım olarak etkili olabileceği belirtildi.
Rusya’ya Sert Mesaj
Rusya’nın Suriye’de başlattığı hava operasyonları da direnişçilerin gündemindeydi. Yapılan açıklamada, Rusya’nın hava saldırılarının Moskova’yı Esed yönetiminin suçlarına ortak ettiği ve iki ülke halkları arasındaki ilişkilerin bu olayla, dönüşü olmayan bir yola girdiği savunuldu. Direnişçiler, siyasî çözümün konuşulduğu bir dönemde meydana gelen askerî müdahaleyle Rusya’nın saygın ve tarafsız bir ülke olmadığını, aksine, katil rejimin müttefiki olduğunu açıkça ortaya koyduğunu savundu.
Mistura Planının İçeriği
Al Jazeera, Suriye’de beş yıldan bu yana devam eden savaşı sona erdirmek için BM Özel Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura’nın ilgili taraflara sunduğu planın detaylarına ulaşmıştı.
Plan, 2012’de kabul edilen Cenevre Bildirgesi’nin uygulamalı yol haritası niteliğinde. Plana göre rejim, direnişçiler ve STK temsilcilerinin içinde olacağı tam yetkili geçici bir heyet kurulacak. Bu heyet, yürütme görevi görecek, ordu ve emniyet kurumlarını yönetecek, Ortak Askerî Konseyi’ni denetleyebilecek.
Mistura'nın önerilerine göre Esed, sembolik yetkilerle cumhurbaşkanlığı görevine devam edebilir.
Kaynak: Al Jazeera