Gündemi değerlendiren Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye’deki savaşa çözüm bulmak maksadıyla Astana’da yapılması planlanan müzakerelerle ilgili konuştu.
Beşşar Esed güçlerinin ateşkes ihlâlleriyle ilgili bir soru üzerine Çavuşoğlu, “Artan ihlâlleri durduramazsak Astana süreci akamate uğrayabilir.” dedi.
“İran, Üzerine Düşeni Yapmalı”
“Ateşkes anlaşmasından sonra ihlâlleri görüyoruz. Bu ihlâlleri kimin yaptığına baktığımız zaman Hizbullah, özellikle Şii gruplar ve rejim yapıyor.” ifadelerini kullanan Çavuşoğlu, İran’ın, Esed güçleri ve Hizbullah isimli örgüte baskı uygulaması gerektiğini söyledi:
“İran’ın garantörlüğünün gereğini yapması lâzım. Şii milisler ve rejim üzerinde ağırlığını koyması lâzım.”
PKK/PYD Astana’da Olacak mı?
Astana’da yapılması planlanan görüşmelere kimin katılacağı da tartışma konusu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha önce, “Terör örgütleri dâvet edilecek olursa, buna tabî ki biz sıcak bakmayız.” demişti. Çavuşoğlu da PKK’nın Suriye’deki uzantısı PYD’nin Astana’da olmaması gerektiğini Rusya’yla konuştuklarını, Rusya’nın da bunu anladığını söyledi.
Rusya’dan Bir Heyet Türkiye’ye Gelecek
Çavuşoğlu, ayrıca, Astana’da yapılması planlanan görüşmeler için Rusya’dan bir heyetin 9-10 Ocak’ta Türkiye’yi ziyaret edeceğini ifade etti.
29 Aralık’ta Türkiye ve Rusya’nın garantörlüğünde silahlı direnişçilerle Esed güçleri arasında ateşkes anlaşması imzalanmıştı. Anlaşmaya göre, taraflar ateşkes tarihinden itibaren bir ay içinde Kazakistan’ın başkenti Astana’da “siyâsî çözüm” bulunması için görüşmelere katılma taahhüdünde bulunmuştu.
Direnişçiler Hazırlıkları Askıya Almıştı
Esed güçlerinin garantörü olan Rusya’ya yapılan tüm çağrılara rağmen Esed güçlerinin ihlâllerinin devam ettiğini söyleyen silahlı direnişçiler ise, ateşkes anlaşması tamamen uygulanıncaya kadar Astana’da yapılması planan müzakerelerle ilgili tüm hazırlıkları askıya aldıklarını açıklamıştı.
Açıklama 12 silahlı grubun imzasını taşıyor. Şam’da etkili olan Ceyşu’l-İslâm ve Feylaku’r-Rahman, Türkmenlerin yoğunlukta olduğu Sultan Murat Tümeni, Hama kentinde etkili olan İzzet Ordusu, Halep’te etkili olan Cephe Şamiye bu grupların arasında.
Direnişçiler 31 Aralık’ta da, Esed güçlerinin saldırılarının durmadığı takdirde, ateşkes anlaşmasına bağlı kalmayacaklarını açıklamıştı. O açıklamadan sonra Esed güçleri saldırılarını bir gün boyunca durdurmuş ancak daha sonra tekrar saldırıya kaldığı yerden devam etmişti.
“ABD ile Güven Bunalımı Var”
“ABD, bizim için çok önemli bir müttefik.” diyen Çavuşoğlu, “Her alanda işbirliğimiz var ama bir gerçek var şu anda: Güven bunalımı.” diye ekledi.
Değerlendirmeleri sırasında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın salı akşamı ABD Başkanı Barack Obama’yla bir telefon görüşmesi yaptığını da açıklayan Çavuşoğlu, “PYD/YPG’li unsurların Münbiç’te olduğunu biliyoruz. Sayın cumhurbaşkanımızın da Obama’ya söylediği gibi. Obama, bu unsurların Fırat’ın doğusuna gitmesi gerektiği konusunda bizimle hemfikir olduğunu söyledi.” ifadelerini kullandı.
PKK’nın Suriye’deki uzantısı PYD’nin silahlı kanadı YPG’nin başında bulunduğu Amerika destekli “Demokratik Suriye Güçleri” (DSG) ABD’nin hava operasyonları desteğiyle Menbiç’i aldıktan sonra Ankara, YPG unsurlarının Fırat’ın doğusuna geçmesini talep ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve hükümet yetkilileri tarafından el-Bâb’ın ardından Menbiç ve Rakka’ya yönelineceğine dâir açıklamalar yapılmıştı.
ABD’nin PYD/YPG’ye Verdiği Destek
YPG’ye verilen destek Türkiye’nin tepkisine sebep olunca, ABD bu desteği Ekim 2015’ten itibaren yeni bir yapı oluşturarak devam ettirmeye başladı. Bu tarihte sınırlı sayıda Arap, Süryani ve Türkmen gücü de YPG’ye katarak DSG’yi kurdu. DSG’nin omurgasını ve komutasını yine YPG oluşturuyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Marie Harf, Ekim 2014’te PYD’yi “terör örgütü” olarak görmediklerini açıklamış, Washington yönetimi Eylül 2015’te PYD’nin silahlı kanadı YPG’yi de “terör örgütü” olarak görmediğini ilân etmişti.
Kaynak: AA, Al Jazeera