Türkiye, Rusya ve İran arasında varılan, Suriye'de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulmasına ilişkin muhtıra bugünden itibaren yürürlüğe giriyor. Üç ülke, muhtıradaki çerçevenin ayrıntıları üzerinde çalışmaya başlayacak.
Kazakistan'ın başkenti Astana'da imzalanan muhtıra kapsamında, Suriye'de muhalifler ve rejim güçleri arasında çatışmaların en yoğun olduğu alanlarda 4 "çatışmasızlık bölgesi" ve bu bölgelerin sınırları boyunca "güvenlikli bölgeler" kurulacak.
Suriye'nin 4 yerinde oluşturulması öngörülen çatışmasızlık bölgelerinin çerçevesi, genel olarak şöyle belirlendi:
İdlib ili ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri, Humus ilinin kuzeyindeki belli bölgeler, başkent Şam'daki Doğu Guta, Suriye’nin güneyinin belli bölgeleri (Deraa ve Kuneytra vilayetleri).
İki hafta içinde kurulacak Ortak Çalışma Grubu, çatışmasızlık bölgelerinin kesin sınırlarını ve sınırlar boyunca oluşturulacak güvenlikli bölgeleri belirleyecek.
Çatışmasızlık bölgelerinde, Suriye rejimi ile ateşkese katılan veya katılacak silahlı muhalif gruplar arasında, hava unsurları dahil olmak üzere her türlü silahlı saldırı durdurulacak.
Muhtıraya göre, El Kaide ve DEAŞ ile mücadele çatışmasızlık bölgelerinin içinde ve dışında sürecek.
Güvenlikli bölgeler ise, çatışmasızlık bölgelerinin sınırları boyunca çatışan taraflar arasında karşılıklı olayların ve çatışmaların engellenmesi amacıyla kurulacak.
İdaresini garantör ülke birliklerinin sağlayacağı güvenlikli bölgeler ilk etapta 6 ay geçerli olacak.
Silahsız sivillerin geçişinin sağlanması, insani yardımların iletilmesi ve ekonomik faaliyetlerin devamı için "kontrol noktaları"nın bulunacağı güvenlikli bölgelerde ayrıca ateşkese riayet edilmesinin sağlanması amacıyla "gözlem noktaları" yer alacak.
Kontrol ve gözlem noktalarının faaliyet göstermesi ve güvenlikli bölgelerin idaresi, garantör ülkelere ait birliklerce uzlaşı temelinde sağlanacak. Gerektiği hallerde garantör ülkelerin uzlaşmasıyla üçüncü taraflar konuşlandırılabilecek.
Geçici bir önlem olarak belirlenen çatışmasızlık bölgeleri ve güvenlikli bölgelerin 6 aylık süreleri, garantörlerin uzlaşması halinde otomatik olarak uzatılacak.
Ayrıca çatışmasızlık bölgelerine, insani yardımların en hızlı şekilde ulaştırılması sağlanacak.
Sivillerin en temel ihtiyaçlarının karşılanması ve tıbbi yardımın ulaştırılması için gerekli şartlar oluşturulacak. Su ve elektrik dağıtımı gibi temel altyapı tesislerinin tekrar işler hale gelmesi için önlemler alınacak. Mültecilerin ve ülke içinde yerinden olmuş kişilerin evlerine dönmesi için uygun koşullar oluşturulacak.
Muhtıraya göre, garantör ülkeler, 4 Haziran'a kadar çatışmasızlık bölgeleri ile güvenlikli bölgelerin haritalarının hazırlığını tamamlamak ve silahlı muhaliflerle “terörist gruplar”ı birbirinden ayrıştırmak için gerekli adımları atacak.
Kaynak: AA