Halid Abdurrahman | Mepa News
2017 yılında Kazakistan'ın başkenti Astana'da garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran arasında sağlanan anlaşma çerçevesinde, gözlem noktaları kurulması kararlaştırılmıştı.
Anlaşma çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi' kapsamında İdlib, Hama ve Halep kırsalındaki bölgelere ateşkes gözlem noktaları inşa etti.
İdlib, Hama ve Halep kırsalındaki bölgelere TSK tarafından toplamda 12 adet inşa edilen gözlem noktalarının oluşturulması Mayıs 2018'de sona erdi. Ancak TSK ilerleyen süreçte 12 gözlem noktasına ilaveten geçici üs bölgeleri inşa etmeye devam etti.
Bu tarihten sonra TSK düzenli olarak gözlem noktalarını tahkim etmeye ve askeri sevkiyatlar gerçekleştirmeye başladı.
Görevi ateşkesi gözetlemek olan gözlem noktaları kuşatıldı
- Rusya ve İran destekli Esed rejimi güçleri 2019 yılı Mayıs ayında ateşkesi hiçe sayarak yoğunlaştırdıkları saldırılarla birlikte ilk olarak Hama'nın kuzeyinde bulunan Morek bölgesindeki 9'nolu TSK gözlem noktasını kuşattı.
Morek'teki gözlem noktasının kuşatılmasıyla aynı zamanda Kuzey Hama'daki muhalif varlığı da sona ermiş oldu.
- 2019 yılı Ağustos ayında TSK İdlib güney kırsalındaki Hiş beldesi kuzeyinde bulunan Maar Hitat bölgesinde bir üs bölgesi inşa etti.
- 2019 yılı Aralık ayına gelindiğinde bölgedeki saldırıları devam eden Rusya ve İran destekli güçler TSK'nın İdlib güney kırsalındaki Surman bölgesinde bulunan 8'nolu gözlem noktasını da kuşatma altına aldı.
- 2020 yılının ilk ayına girildiğinde Rusya ve Esed rejimi güçleri saldırılarını daha da yoğunlaştırarak Halep ve İdlib kırsalındaki bölgelerden taarruza geçti. Sivil yaşam alanlarını yoğun bombardımana tutan Rusya ve Esed rejiminin saldırıları sonrasında muhalifler kırsaldaki birçok bölgeden geri çekildi.
Bu çekilmeler sonrasında Rusya ve Esed rejimi kapsamlı bir şekilde İdlib ve Halep kırsalında ilerleme imkanı buldu.
Ocak ayındaki bu ilerlemelerde birlikte rejim güçleri İdlib'in güneyinde bulunan Hiş beldesini ele geçirirken, TSK'nın Ağustos 2019'da Hiş'in hemen kuzeyindeki Maar Hitat bölgesinde inşa ettiği üs bölgesi de büyük oranda Rusya ve İran destekli güçlerin kuşatması altında kaldı.
- Son olarak Halep'in batı kırsalındaki Raşidin bölgesinde bulunan 5'nolu TSK gözlem noktası da Ocak ayı içerisindeki rejim ilerleyişi sonucu kuşatmaya alındı. Bu bölgede üslenmiş olan İran destekli Şii milislerin de daha önce 5'nolu gözlem noktasına tahkimat yapan TSK konvoylarına saldırdığı yönünde haberler aktarılıyordu.
Sonuç:
Sonuç olarak gelinen noktada Suriye'de ateşkesi gözetlemek için kurulan ve resmiyette 12 adet olan TSK gözlem noktalarından 4'ü Rusya ve İran tarafından desteklenen rejim koalisyonunca kuşatmaya alınmış durumda.
Türkiye'nin Rusya ve İran destekli güçlerce kuşatmaya alınan gözlem noktalarındaki askerleri tahliye etmesi henüz söz konusu olmuş değil. Ayrıca kuşatma altındaki gözlem noktalarına Rusya'nın arabuluculuğuyla lojistik sevkiyat gerçekleştirildiği biliniyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri 12 gözlem noktasına ilaveten, 1'i Maar Hitat, diğer ikisi de Serabkib'in kuzey ve güneyi olmak üzere toplamda 3 adet geçici üs kurmuş durumda.
İdlib kırsalında stratejik anlamda önemi bulunan Serakib yerleşimine inşa edilen iki üs bölgesi için tank ve ağır silah sevkiyatı da geçtiğimiz günlerde tamamlanmıştı.
Ekteki haritada İdlib ve Halep kırsalındaki son durum ile TSK gözlem noktalarının konumları görülmekte: