Bülent Şahin Erdeğer / AA
Suriye'de 15 Mart 2011'de başlayan barışçıl gösterileri bastırmak için Esed güçlerinin şiddete başvurması üzerine, muhalifler çeşitli adlar altında örgütlendi.
Esed yönetiminin 49 yıl boyunca örgütlenmesine izin vermediği muhaliflerin kurdukları yeni yapılar, ülke içindeki silahlı gruplar ile diasporada diplomasi yürüten insan hakları örgütlerinden oluşuyor.
Suriye Muhalif ve Devrimci Ulusal Güçler Koalisyonu (SMDK)
Katar'ın başkenti Doha'da 11 Kasım 2012'de gerçekleştirilen toplantı sonucu kurulan SMDK, Suriyeli muhalif çatı yapılanması niteliği taşıyor. SMDK'nın Esed yönetimi sonrası Suriye parlamentosunu oluşturması hedefleniyor.
Başkanlığını Muaz el-Hatib'in yaptığı ve 62 sandalyenin bulunduğu SMDK çatısı altında şu üye kuruluşlar bulunuyor:
-Suriye Ulusal Konseyi
-Suriye Ulusal Kürt Konseyi
-Suriye Ulusal Demokratik Bloku
-Suriye Devrimi Mütevelli Heyeti
-Suriye Yerel Koordinasyon Komiteleri
-Suriye Genel Devrim Konseyi
-Suriye Türkmenleri Bileşenleri
-Suriye Müslüman Alimler Birliği
-Suriye Yazarlar Birliği
-Suriye Devrimi Aşiretler Konseyi
-Ma'an Hareketi
-Suriye Yerel Konseyleri
-Suriye İş Forumu
-Vatandaşlık Hareketi
-Bağımsızlar
SMDK'NIN ORGANLARI
Suriye Geçici Hükümeti: SMDK üyelerinin oy çokluğu ile seçtiği Başbakan Gassan Hito, muhaliflerin kontrol ettiği bölgelerdeki otorite boşluğunu doldurmak ve muhalefetin uluslararası meşruiyetini yaygınlaştırmayı hedefliyor.
Özgür Suriye Ordusu (ÖSO): Ağırlıklı olarak Suriye ordusundan ayrılan askerlerin komuta ettiği ve SMDK'ya doğrudan bağlı bir askeri yapılanmadır. Selim İdris, 5-9 Aralık 2012'de Antalya'da kurulan Ortak Askeri Komuta Konseyi'nin Genelkurmay Başkanı olarak ÖSO'yu komuta ediyor.
DİĞER YAPI VE SİLAHLI ÖRGÜTLER
Suriye Ulusal Koordinasyon Kurulu (SNCB): Merkezi Paris'te bulunan, başkanlığını Heysem Menna'nın yaptığı örgüt, SMDK'dan farklı olarak, Rusya ve İran'ın arabuluculuğunda Esed yönetimiyle diyalogu savunuyor.
Nusra Cephesi: Eylül 2011 tarihinde kurulan silahlı grubun yaklaşık iki bin üyesi olduğu iddia ediliyor. Örgüt, ABD yönetimi tarafından 11 Aralık 2012'de terör örgütleri listesine alındı.
Suriye İslami Cephesi: 21 Aralık 2012'de kurulan cephe, el-Fecru'l İslamiyye Hareketi (Halep), Ahrar'uş Şam (Suriye), el-Hak Tugayı (Humus), Ensaru Şam Tugayı (Lazkiye), et-Taliatu'l İslamiyye Cemaati (İdlib), Musab bin Umeyr Tugayı (Halep), Tevhid Ordusu (Deyr'uz-Zor) ve El-İmanu'l Mukatile Tugaylarından oluşuyor. Cephenin yargı ve belediye organizasyonları bulunuyor.
Suriye İslami Kurtuluş Cephesi: Selefi silahlı grupların çatı yapılanması. Sukuru'ş Şam lideri Ebu İsa'nın önderliğinde kuruldu. Cephe, Sukuru'ş Şam Tugayı (İdlib-Hama), Ensaru İslam Topluluğu (Şam), el-Faruk Tugayı (Humus), Amr Bin el-As Tugayı (Halep), Davud Tugayı, el-Fetih Tugayı, el-Furkan Tugayı ve el-Nasr Tugayından oluşuyor.