Birleşmiş Milletler'in Suriye karar tasarısındaki maddeleri özeteleyen Fikret Ertan, tasarıda askerî müdahale seçeneğinin olmadığına dikkat çekiyor. Tasarının, özünde Suriye'deki zalim rejimin meşruiyetinin artık kalmadığının altını çizdiğini ve yapılan mezalime karşı bugünkü şartlarda Arap Birliği'nin çözümünü esas alarak diplomatik çözüm getirmeye çalıştığını belirtiyor. Karar tasarısındaki maddelere yer vermekte uluslararası arenadaki süreci takip etmek açısından fayda görüyoruz:
2. Suriye hükümetinden bütün insan hakları ihlallerine, ifade özgürlüğü, barışçı toplantı haklarını kullananlara karşı saldırılarına derhal son vermesini; halkını korumasını ve milletlerarası hukuk nezdindeki ve BM İnsan Hakları Konseyi'nin S-16/1, S-17/1, S-18/1 sayılı kararları ile BM Genel Kurulu'nun A/RES/66/176 sayılı karar ile ilgili yükümlülüklerini tamamen yerine getirmesini talep eder.
3. Nereden gelirse gelsin bütün şiddeti kınar. Bu bağlamda, silahlı gruplar dâhil, Arap Birliği (Ligi) inisiyatifine uygun olarak bütün devlet kurumlarına karşı yapılan saldırılar dâhil, Suriye'deki bütün tarafların bütün şiddete ve misillemelere derhal son vermelerini talep eder.
4. Şiddet eylemleri dâhil, insan hakları ihlallerinden sorumlu olan herkesin hesap vermesi gerektiğini hatırlatır.
5. Arap Birliği'nin 2 Kasım 2011 tarihli eylem planı ve 22 Ocak 2012 kararına uygun olarak Suriye hükümetinin gecikme olmaksızın şu hususları kabulünü talep eder:
A. Şiddete son verir ve halkını korur. B. Keyfî olarak tutuklananları serbest bırakır. C. Suriye askerî güçlerinin tamamını şehir ve kasabalardan geri çeker. Bunları esas garnizonlarına geri gönderir. D. Barışçı gösteriler ile özgürlükleri garanti eder. E. Sahadaki gerçekleri tespit ve olayları gözlemleme amacıyla Arap Birliği kurumlarının ve milletlerarası medyanın Suriye'nin her yerinde engelle karşılaşmadan hareket etmesine izin verir. F. Arap Birliği'nin gözlemci misyonunun tam ve engelsiz hareket etmesine izin verir.
6. Şiddetten, korkudan, korkutmadan ve aşırılıktan uzak, her kesimin dahil olduğu, Suriyelilerin önderliğindeki bir siyasi sürecin başlaması çağrısı yapar.
7. Bu çerçevede, Arap Birliği'nin 22 Ocak 2012'de aldığı kararı tamamen destekler. Şöyle ki: A. Bir milli birlik hükümeti kurulur: B. Suriye devlet başkanı bütün yetkilerini yardımcısına devreder. Bu yardımcı da görevlerini yapması için gereken yetkiler bakımından bu geçici dönemde milli birlik hükümeti ile tam olarak işbirliği yapar. C. Arap ve milletlerarası denetim ve gözetim altında şeffaf ve serbest seçimler yapılır. D. Arap Birliği devletlerini Suriye'deki bütün taraflarla işbirliği çabalarını teşvik eder.
8. Gözlemci misyonunun yeniden devamı halinde Suriye makamlarının Arap Birliği devletleri ile tam olarak işbirliği yapması çağrısını yapar.
9. Herkesin Arap Birliği'nin 19 Aralık 2011 tarihli protokolü ve 22 Ocak 2012 tarihli kararına gereken bütün yardımları yapmasını vurgular.
10. Suriye makamlarının; ülkenin her yerine tam ve engelsiz ulaşım dâhil, BM İnsan hakları Komisyonu makamı ve aynı komisyonun Soruşturma Komisyonu ile tam işbirliği yapmasını talep eder.
11. Yardıma muhtaç kimselere insanî yardımların ulaştırılabilmesi amacıyla Suriye makamlarının görevlilerinin güvenli ve engelsiz yardımlarına izin vermelerini talep eder.
12. BM Genel Sekreteri'nin Suriye krizine barışçı çözüm bulma çabaları ile ilgili olarak Arap Birliği'ne verdiği desteği destekler.
12. Arap Birliği'nin Suriye makamlarına karşı 27 Kasım 2011'de aldığı tedbirleri dikkate alarak bütün devletlerin benzer adımları benimsemelerini, bu konuda Arap Birliği ile tam işbirliği yapmalarını önerir.
14. Benimsenmesi halinde Arap Birliği ile danışarak Genel Sekreter'in bu kararın yürütülmesi hakkında 15 gün içinde Konsey'i bilgilendirmesini ve daha sonra her ay da bilgi vermesini talep eder.
15. Bu kararın Suriye bakımında yürütülmesini 15 gün içinde gözden geçirir; Suriye'nin karara uymaması halinde Arap Birliği ile danışarak başka tedbirler benimser.
Bazı yerlerini kısaltarak; ama özüne sadık kalarak özetlediğim bu 15 madde bugünlerde BM Güvenlik Konseyi'nde görüşülen Suriye'ye dönük karar tasarısının tamamı. Tasarı görüldüğü gibi herhangi bir askerî müdahaleyi öngörmüyor. Özünde Suriye'deki zalim rejimin meşruiyetinin artık kalmadığının altını çiziyor ve akan kana, yapılan mezalime karşı bugünkü şartlarda Arap Birliği'nin çözümünü esas alarak diplomatik çözüm getirmeye çalışıyor.
Buna rağmen tasarı başta Rusya'nın (ve Çin'in) şiddetli itirazı ve muhtemel vetosuyla karşı karşıya bulunuyor. Tasarı ile ilgili görüşmeler, pazarlıklar devam edecek. Tasarıda belki değişiklikler de yapılacak ve muhtemelen önümüzdeki hafta oylanacak. O zaman da kimin zalim rejime arka çıkmaya devam ettiği açıkça anlaşılacak ve şüphesiz bunlar hem tarihe kara lekeyle geçecek ve de insanlık vicdanında mahkûm olacaklar.
Geçse bile Suriye rejimin reddedeceği bugünden belli olan bu tasarının akıbeti bakalım ne olacak?