İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa kıt'âsında yaşanan en vahşî ve korkunç soykırım olan Srebrenitza katliâmının şehîdleri, hüzün dolu bir törenle uğurlandı.
ACILAR HÂLÂ TAZE
11 Temmuz 1995 tarihinde Bosna – Hersek'in Srebrenitza kentinde Sırp çetnikler tarafından gerçekleştirilen katliâmın kurbanları, 15. yıldönümünde anılarak defnedildi. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa kıt'âsında yaşanan en vahşî ve korkunç soykırım olan Srebrenitza katliâmının şehîdleri, hüzün dolu bir törenle uğurlandı. Bosna Savaşı'nda 8 bin Müslüman Boşnak'ın canî Sırp askerleri tarafından hunharca katledilişlerinin 15. yıldönümü, yürek burkan görüntülere sahne oldu.
Aradan geçen 15 yıla rağmen, yakınlarını kaybeden ailelerin acısı hâlâ taze duruyor. Binlerce Müslüman erkeğin katledildiği Srebrenitza şehrinde bu yüzden binlerce Müslüman dul kadın yaşıyor. Şehirdeki evlerin çoğunda erkek yok ve evde sadece kadınlar ikamet ediyor.
774 MEZAR DAHA
Hafızalardan silinmeyen katliâmda acımasızca şehîd edilen Bosnalı Müslümanlar'ın cesetleri ise ya halen aranıyor ya da kimlik tesbiti için DNA testinin yapılması bekleniyor. Katliamın üzerinden 15 yıl geçmesine rağmen bölgede hâlâ toplu mezarlar ortaya çıkarılıyor. Kimlik tespiti yapılanların kalıntıları her yıl 11 Temmuz'da Srebrenitza'nın kuzeyindeki Potocari'ye defnediliyor. Bu yılki törenler için 774 mezar kazıldı.
Törenler yürek burkan görüntülere sahne oldu. Yüzlerce kişi cumhurbaşkanlığı binası önünde TIR'ların içinde bulunan şehîdleri Srebrenitza'daki mezarlığa götürüp ebedî istirahatgâhlarına uğurladı . Bu esnada bir şehîd yakının yaktığı ağıt adetâ yürekleri dağladı. Bir şehîdin kızkardeşi olan kadın, "Kardeşim seni çetnikler katletti, sensiz ve yalnız kaldım dünyada" diyerek TIR'a ellerini sürünce kalabalık gözyaşlarını tutamadı.
Cenazedeki şehîd yakınları, kalabalığa gül verdi. Orada bulunan İnsanî Yardım Vakfı (IHH) da Bosna halkına 200 gül ile 4 bin adet su dağıttı. Gençler caddeye gülsuyu döktü.
11 TEMMUZ 1995'TE NE OLMUŞTU?
Bosna Savaşı'nın üçüncü yılında, 11 Temmuz 1995 tarihinde katliâmın gerçekleştiği Srebrenitza kenti, savaş sırasında sözde "Birleşmiş Milletler Güvenli Bölgesi" ilan edilen altı yerden biriydi. BM gücünün konuşlandığı Srebrenitza, Sırp komutan Ratko Miladiç öncülüğündeki Sırp askerleri tarafından kuşatıldı. Daha sonra BM gücünde görev yapan Hollandalı askerlerin nöbet noktalarına saldırı düzenlendi ve 30 dolayında asker rehin alındı.
Bombardımana başlayan ve geri çekilmeleri şeklindeki uyarılara aldırmayan Sırp güçleri, dünyanın gözü önünde korkunç bir katliam gerçekleştirdi.
Sırp askerlerin Srebrenitza'ya girmesinin ardından 30 bin dolayında Bosnalı Müslüman otobüslerle bölgeyi terketti. Otobüslere bindirilerek gönderilenlerin çoğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşuyordu. Bu da gösteriyordu ki, katliamda Sırplar'ın hedefinde Bosnalı erkekler vardı. Sırp askerler, ailelerinden koparılan 8 bin dolayında Müslüman'ı gözlerini kırpmadan öldürdü. Müslüman Boşnak erkekler öldürüldükten sonra toplu mezarlara gömüldü.
Binlerce Müslüman'ın ölümünden sorumlu olan Sırp lider Radovan Karaçiç, Lahey'de BM Savaş Suçları Mahkemesi'nde yargılananlar arasında. İnsanlığa karşı suç işleme ve soykırımla suçlanan Karaçiç, bunların tümünü reddediyor. Soykırımla suçlanan Ratko Mladiç ise hâlâ aranıyor.
MUKADDER TANOVİÇ
Haksöz-Haber / Srebrenitza
İşte katliâmın 15. yıldönümüne iki gün kala, 9 Temmuz 2010'da Srebrenitza kentinden objektifimize takılan yürek parçalayıcı görüntüler: