Sivas Özgür-Der bu hafta Kadir Şimşek hocanın sunumuyla araştırmacı yazar Volkan Ertit'in " Endişeli Muhafazakarlar Çağı" kitabını ele aldı. Şimşek, ayrıca SEKAM araştırmalarından da örnekler verdi.
Kadir Şimşek'in sunumundan konu başlıkları şöyle:
Kitap Türkiye toplumunun gün geçtikçe dinden uzaklaştığını, yani sekülerleştiğini iddia etmektedir. Hatta geri dönüşü olmayan bir yola girdiğini iddia etmektedir.
Türkiye’deki genel algı, toplumun gitgide dindarlaştığı yönündedir. AK Parti’nin 2002 yılından beri iktidarda olması girdiği her seçimden oylarını yükselterek çıkması bu algıyı beslemektedir.
Yazar toplumun gitgide dindarlaştığı görüşüne katılmamaktadır.
Kitaptaki bölümler şu hususlara değinir:
1. Bölümü sekülerleşmenin ne olduğuna ve hangi dinamiklerin sekülerleşmeyi hızlandırdığına dair Sekülerleşme Teorisi anlatılmaktadır.
A-Bilimsel Gelişmeler B-Endüstriyel Kapitalizm C-Kentleşme şeklinde üçlü bir tasnifle bu üç unsurun sekülerleşmeyi ortaya çıkardığı veya hızlandırdığı savunulmaktadır.
Sekülerleşme Teorisi, Avrupa kıtası ile Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde yaşanan şiddetli sekülerleşmenin modernleşme sürecinin sonucu olduğunu iddia etmektedir.
Yani, teoriye göre bu ülkelerde:
*dinin günlük pratiklere yön veren bir düşünce şekli olmaktan uzaklaşarak bir başka tüketim eşyasına indirgenmiş olması;
*dinin dinsel olmayan alanlardaki kontrolünün kısıtlanması;
*bilgi kaynaklarının mistik ögelerden uzaklaşması;
*din ile yoğrulmuş gelenekçiliğin çözülmesi;
*dinin veya dinimsi yapıların baskın kültür ve ifade aracı olmaktan uzaklaşması,
*kutsal yapıların kutsallık derecelerinin sorgulanmaya başlanması modernleşme sebebiyledir.
2. Bölüm ise, Türkiye’nin yaşadığı sosyo-ekonomik dönüşümlerin yarattığı atmosferin sekülerleşmeye müsait bir vasat kazandırıdığı ifade edilmekte. İstatistiksel bilgilerle , verilerle bu durum gerekçelendirilmekte.
3. Bölüm kitabın ana bölümü Türkiye toplumunun dinden uzaklaşmış olduğu 11 madde üzerinden gidilerek tartışılmıştır.
4. Bölümde ise, Türkiye’nin muhafazakârlaştığı algısı altında yatan sebepler irdelenmiştir. Bu durumun iktidarın politik duruşuyla alakalı olduğu, tabandan toplumsal bir dönüşüme karşılık gelmediği, sekülerleşme değil laiklik kavramıyla tartışılması gereken bir durum olduğu iddia edilmekte.
5. Bölüm, desekülerleşmenin ispatı için ortaya atılan “Yeni Dini Hareketler”in aslında toplumsal bir karşılığının olmadığı, tabana yayılan geniş kitleleri etkileyen hareketler olmadığı belirtilmekte.
6. Bölüm, bazı ilâhiyatçıların Türkiye’de sekülerleşmiyor iddiası ve bu iddiaların metodoloji eleştirilmekte.
7. Bölüm ise, “endişeli modern”lerin endişelerinin bir karşılığının olmadığı, Türkiye'nin İranlaştığı, Malezyalaştığı düşüncesinin karşılığının olmadığını “endişeli modern”ler değil; “endişeli muhafazakâr” ların olduğu alıntılar yapılarak savunulmakta.