Yaygın olarak Afrika kıtasındaki 91 ülkede görülen, bir enfeksiyon hastalığı olan sıtma hakkında farkındalık oluşturmak için 2007 yılında Dünya Sağlık Asamblesi’ne üye devletlerce 25 Nisan, “Dünya Sıtma Günü” olarak belirlendi.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerinden derlenen bilgiye göre, 2015 yılında yüzde 90’ı Afrika bölgesi ülkelerinde olmak üzere, dünya genelinde 212 milyon kişi sıtma hastalığına yakalandı ve bu kişilerden 429 bini hayatını kaybetti.
Sıtma dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etse de DSÖ Avrupa Bölge Ofisi’ne bağlı ülkelerde, 2000’li yılların başından itibaren vaka sayılarında ciddi düşüşler izlenmeye başladı.
Sıtma Türkiye’de Geriledi
2005 yılında DSÖ Avrupa Bölge Ofisi’nin önderliğinde üye devlet temsilcilerinin katılımıyla, “Avrupa Bölgesinde Sıtma Kontrolünden Eliminasyona Geçiş” başlıklı Taşkent Deklarasyonu hazırlandı.
DSÖ Avrupa Bölgesi’nde 2010’da 179 sıtma vakası bildirilmesine rağmen, 2014’te yerli sıtma vakaları sadece Tacikistan’da görülürken, 2015 yılında ise DSÖ Avrupa Bölgesi’nde yer alan Türkiye dâhil hiçbir ülkeden yerli sıtma vakası bildirimi yapılmadı.
Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, sıtma Türkiye’de geçmişte yaygın görülen bir hastalık iken yürütülen çalışmalar neticesinde, 2000 yılında görülen yerli sıtma vakası 11 bin 378’den, 2005’te 2 bin 36’ya geriledi.
“Sıtma Eliminasyon Programı” Etkili Oldu
Türkiye’de, “Sıtma Eliminasyon Programı”nın hayata geçirilmesiyle yerli sıtma vakaları sona erdi, vakaların sadece yurt dışı kaynaklı olduğu tespit edildi.
Yurt dışı kaynaklı vakaların görülme nedenleri arasında, Türkiye’de sıtma etkinini nakleden anofel türü sivrisineklerin bulunması, iklim ve çevresel faktörler, büyük nüfus hareketleri, sıtmanın endemik olduğu ülkelere seyahat edenlerin sayısının ve ticaret ilişkilerinin artması yer alıyor.
Öte yandan, DSÖ Avrupa Bölgesi’nde sıtma vakalarının yeniden başlamasının önlenmesini hedefleyen “Aşkabat Bildirgesi” ise Sağlık Bakanı Recep Akdağ tarafından 18 Nisan 2017’de imzalandı.
Kaynak: AA