Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün raporuna göre, Asya ve Ortadoğu silahlanmada başı çekiyor. Bu dönemde dünyada en çok Hindistan, Suudi Arabistan ve Çin silah harcaması yaptı. Türkiye ve İran'ın ön sırada yer aldığı Ortadoğu'daki ağır silah satışı önceki döneme göre yüzde 61 arttı. Türkiye dünyada en çok silah satın alan 6. ülke.
Dünya genelindeki artan terör tehdidi ve bölgesel çatışmalar silah satışlarına da yansıdı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), silah pazarının en iyi müşteri ve ihracatçı ülkelerini açıkladı. Rapora göre, Hindistan, Suudi Arabistan ve Çin dünyanın en çok silah ithal eden ilk 3 ülkesi, en çok ihrac eden ilk üç ülke de ABD, Rusya ve Çin. Çin silah ihracında da ithalinde de dünya üçüncüsü durumunda.
Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, bu ay içinde yapılan Münih Güvenlik Konferansı'nda yeni soğuk savaş uyarısında bulundu. Ukrayna ve Ortadoğu'da zaten sıcak savaş sürüyor. Doğu Asya'da Çin'in tutumu komşuları arasında tedirginliğe yol açıyor. Güney Asya'da ise, ezeli rakip ülkeler Hindistan ile Pakistan arasındaki gerginlik varlığını koruyor. Diğer yandan dünya genelinde terör tehdidi nedeniyle güvensizlik artıyor. Dünya çapındaki gerginlik silah satışlarına da yansıyor. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) açıkladığı son veriler de bu gelişmeyi doğruluyor. Dünya genelindeki silah satışlarını 5 yıllık dönemler halinde inceleyen SIPRI, son 5 yıl içinde silah ihracatında yüzde 14'lük artış kaydedildiğini bildirdi.
En çok ithal eden 20 ülke
En çok silah ithal eden ilk 20 ülke şöyle: Hindistan, Suudi Arabistan, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Avustralya, Türkiye, Pakistan, Vietnam, ABD, Güney Kore, Cezayir, Mısır, Singapur, Irak, Endonezya, Tayvan, Fas, Venezuela, Azerbaycan, Bangladeş.
Silahları satanlar
Son 5 yıllık dönemde en çok silah ihraç eden 20 ülke ise şunlar: ABD, Rusya, Çin, Fransa, Almanya, Birleşik Krallık (İngiltere), İspanya, İtalya, Ukrayna, Hollanda, İsrail, İsveç, Kanada, İsviçre, Güney Kore, Türkiye, Norveç, Belarus, Güney Afrika, Avustralya.
Türkiye dünyada 6. sırada
Dünya genelinde silah ithalatının büyük kısmı Asya ve Ortadoğu ülkelerine yapıldı. Türkiye ile İran arasındaki bölgede ağır silah satışı yüzde 61 oranında arttı. 2011 – 2015 yıllarını kapsayan dönemde yalnızca Hindistan 30 milyon nüfuslu Suudi Arabistan'dan daha fazla silah satın aldı. Suudi Arabistan'ın silah ithalatı 2006 – 2010 yıllarını kapsayan döneme göre 3 kat artış gösterdi. Silah ithalatçısı ülkeler listesinde 5 milyon nüfuslu Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ise 4'üncü sırada yer alıyor. BAE'yi 6'ncı sırada Türkiye izliyor.
DW'de yer alan habere göre, listenin kendisini şaşırtmadığını belirten SIPRI uzmanı Pieter Wezeman, bölgedeki ülkelerde iç huzursuzlukların yanı sıra ülkeler arasında da ihtilaflar söz konusu olduğuna dikkat çekiyor. Bölge ülkelerinin birçoğunun petrol gelirinden ötürü satın alma güçlerinin yüksek olduğunu kaydeden Wezeman, bunun petrol fiyatının gerilemesiyle değiştiğini söylüyor. Kendi milli silah sanayiine sahip olmayan ülkeler, uluslararası pazara bağımlı durumda.
Meksika'nın ağır silah ithalatı 2006 – 2010 yılları arasındaki döneme kıyasla üç kattan fazla arttı. Bunda, son 10 yılda 100 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği uyuşturucu savaşı etkili oldu. Meksika'nın özellikle hafif zırhlı araçlara yatırım yaptığını belirten uzman Wezeman, "Bunlar makineli tüfek saldırılarına karşı koruyor ancak füze atışlarına karşı savunmasız" diyor.
Afrika'da yoksulluk silahlanma yarışını önlüyor
Afrika'nın silah ithalatının yarısından fazlasını tek başlarına Fas ve Cezayir gerçekleştiriyor. SIPRI uzmanı Wezeman, karşılıklı güvensizlik nedeniyle iki ülkenin silahlanma yarışına girdiğini belirtiyor. Sahra Altı ülkeler, satın alma güçlerinin düşük olması nedeniyle ağır silah piyasası açısından önemsiz bir piyasa olarak görülüyor. Bu olguyu bir sorun olarak kabul eden Wezeman, barış misyonlarında yer alan Afrika ülkelerinin askerlerini yeterince donatmadığını söylüyor. Ya da BM barış misyonlarının gerektirdiği silahlar yerine rejimlere prestij sağlayacak silahlar satın alınıyor.
ABD silah ihracatında şampiyon
Silah ihracatçısı ülkeler arasında ilk sırada ABD, ikinci sırada ise Rusya geliyor. İki ülkenin geçen döneme kıyasla bu konumlarını daha da pekiştirdikleri dikkat çekiyor. ABD, yüzde 27'lik artışla dünya silah ihracatının üçte birini gerçekleştiriyor. ABD'nin en önemli müşterisi Suudi Arabistan, ikinci sırada BAE, üçüncü sırada ise Türkiye geliyor.
Dünya silah ihracatının dörtte birini Rusya yapıyor. Rusya'nın müşterileri arasında Hindistan, Çin ve Vietnam başı çekiyor. Çin, 2006 – 2010 yıllarını kapsayan döneme göre silah ihracatını yüzde 88 oranında artırdı. Dünya silah pazarındaki payı böylece yüzde 6'ya ulaşan Çin, Fransa'yı geçerek üçüncülüğe tırmandı. Çin'in dünya silah piyasasında önemli bir üretici ülke olarak görülmeye başladığına işaret eden SIPRI uzmanı Wezeman, bu gelişmede Çin ürünlerinde artan kalitenin etkili olduğunu kaydediyor. Çin silahlarının başlıca müşterilerini Pakistan, Bangladeş ve Myanmar oluşturuyor. Çin, Afrika piyasasından aldığı payı da artırma çabası içinde.
Fransa, Almanya, İngiltere, İspanya ve İspanya gibi Avrupa ülkeleri 2011 – 2015 yılları arasında dünya silah ihracatının beşte birini gerçekleştirdi. Fransa'nın ihracatı bir önceki döneme kıyasla yüzde 10 dolayında azaldı. Alman silah satışlarındaki gerileme yüzde 50'ye kadar vardı. SIPRI uzmanı Wezeman, bunun başlıca nedeninin Avrupa'daki ekonomik krizde aranması gerektiğine dikkat çekiyor. Avrupa ülkeleri silahlanmaya ayıracak para bulamıyor. Bu ise Avrupa silah endüstrisine yeni pazarlar bulma baskısını artırıyor. Wezeman, özellikle Alman şirketlerin silah sistemlerine Ortadoğu ve Asya'da müşteri bulabilmek için yoğun çaba gösterdiklerini vurguluyor.