Karşılıklı yaptırımlar ve ihracat yasakları, Rusya’yı dünya pazarından giderek daha fazla koparıyor. Ukrayna, ana buğday tedarikçilerinden biri olmaktan çıkarken, tarım ürünlerinin ana ihracatçısı olan ülkelerdeki fiyatlarda dalgalanmalar yaşanıyor. Tüm bunların sonucunda elektrik, benzin, temel gıda maddeleri ve başka ürünlerde daha fazla fiyat artışı korkusu doğuyor. Avrupa basını, ekonominin geleceğine endişe dolu gözlerle bakıyor.
Ekmek fiyatları isyan ettirecek
Polityka, artan buğday fiyatlarından endişeli:
“Sıklıkla ‘Avrupa'nın tahıl ambarı’ olarak tanımlanan Ukrayna, en azından şimdilik dünya gıda pazarındaki durumun iyileşmesine pek bir katkıda bulunamaz. Ukrayna, geçtiğimiz yıl buğday ihracatında ABD’yi geride bırakarak Rusya ve Avustralya’nın ardından üçüncü büyük tedarikçi olmuştu. ... Ekmek fiyatlarındaki yükselişin diğer ülkelerde de şiddetli halk protestolarını tetiklemesi hayli mümkün. ... Böyle bir toplumsal hoşnutsuzluk son günlerde Fas’ta hissedilir olmaya başladı. Rusya’nın işgalinden önce bile ithal buğday için ödeme yapmakta epey güçlük çeken Tunus’ta durum her geçen gün daha da kötüye gidiyor.”
ECB'nin büyüsü bozuldu
Savaşın beklenen neticeleri dolayısıyla Avrupa Merkez Bankası faiz artırımı seçeneğini ihtimal dahiline almaya başladı. Frankfurter Rundschau, hareket alanının pek de geniş olmadığı kanısında:
“Yüksek enflasyon, ECB’yi para politikasını son derece dikkatli bir şekilde sıkılaştırmaya zorluyor; zira daha sert tedbirler savaş tehdidi altındaki ekonomiyi boğulma noktasına getirebilir. Para politikası bakımından, enflasyonun ana itici gücü olan artan enerji fiyatlarına karşı yapılabilecek fazla bir şey yok. ECB bir kez daha fırsat penceresini kaçırdı ve enflasyonla mücadelede çok geç kaldı. Şu sıralar bir kriz yöneticisi olarak pek talep gördüğü de yok. Bugün yaşananlarla birlikte, Merkez Bankası’nın büyüsünün bozulduğu da anlaşılıyor.”
Büyük bir vergi tartışması başlatmanın zamanı geldi
Estonya’nın artık istikrarlı ve uzun vadeli bir bütçe planlamasına ihtiyacı olduğu konusunda uyarıda bulunuyor Õhtuleht:
“Ukrayna’daki savaş koşulları altında daha fazla fiyat şokunun yaşanabileceği ortada. Devlet her fiyat fırlamasına benzindeki vergiyi ya da katma değer vergisini düşürerek yanıt verirse, savaş ve yaptırımlar nedeniyle büyük ölçüde artması beklenen giderler nasıl finanse edilecek? Savunma bütçesini arttırmak için de para gerekecek. Dolayısıyla tekil vergi ayarlamaları uzun vadede fayda sağlamayacak. Bunun yerine, seçimlere bir yıl kalmışken Estonya’da köklü bir vergi reformu tartışmasını başlatmak için en doğru zaman olacak.”
SSCB günlerine dönüş
The Insider, Rusya’nın planlı ekonomiye döndüğü görüşünde:
“Kendimizi yalnızca sert bir ekonomik krizin içine sokmadık, tüm ekonomi modelini de çökertmiş olduk. Zamanda 30 yıl geriye gittik ve tersinden yine 1991’deki dönüm noktasına vardık. 1984 de çok uzak görünmüyor. ... Rus şirketlerinin hisseleri dünyadaki hiçbir parayla satılacak durumda değil. 27 Şubat’tan beri Merkez Bankası her gün borsa işlemlerinin ertesi gün kapalı kalmaya devam edeceğini duyuruyor. Bu fiilen bütün büyük özel sermayelerin sıfırlandığı anlamına geliyor. Sahiplerine ne olacak peki şimdi? Şirketlerinin sıradan baş idarecileri oldular. Üstlenecekleri rol, geç Sovyet dönemi yöneticilerinden farklı olmayacak.”