Rıdvan Kaya’nına sunumunu ilginize sunuyoruz.
SAHİH BİLGİLENME ÇABAMIZ
Gündeme, siyasal gelişmelere ilişkin olarak dar, yüzeysel ve sloganik yaklaşımların kolay yankılandığı bir ortamı soluyoruz. Medya yönlendirmesiyle kitleler güç sahiplerinin tasallutu altında. Bunu kırmak için ciddi çaba ve sorgulayıcı bakış açısına sahip olmak gerekiyor. Aksi durum konjonktürel ihtiyaçlara göre zihinlerin şekillendirilmesine açıklık demektir.
Elbette septik bir yaklaşıma düşmemeliyiz ama sorgulamalıyız, akletmeliyiz, kafa yormalıyız! Çünkü "zandan çokça kaçının" buyuruyor Rabbimiz!
Salih ameller sahih bilgi temelinde yükselir; sahih bilgiye ise doğru usuller zemininde oluşmuş süreçlerden geçilerek, mantık ve adalet süzgecinden geçirilmiş verilerden hareketle ulaşılır.
Müslümanlar derinlikli bilgilenmeye talip olmalı ve sebep-sonuç ilişkisini doğru kurmalıdırlar.
Soyut ve tartışmalı iddialar üzerine değil, tezlerini nesnel verilere dayandırmalıdırlar.Eleştiriye açık olmalı, eleştiri kültürünü geliştirip yaygınlaştırmalıdırlar.
Sadece sevdiklerimize değil, sevmediklerimize karşı da adil olmak, dolayısıyla hüküm verirken seçmeci bir yaklaşımla değil, objektif bir tutumla davranabilmeliyiz.
Komplocu mantık-yaklaşım tarzı çok yaygın. Döviz kurundaki dalgalanmadan, tren kazasına kadar her olay, her gelişme politik araca dönüştürülebiliyor. Daha çocukken, okul sırasında başlıyor; kötü not almayı, tembellik yaptığını kabul etmek yerine öğretmenin kendisine gıcık olması ile açıklayan yaklaşım tarzı çocuğu da aileyi de rahatlatıyor. Gerçek kimin umurunda?
Sığ Yaklaşımlar ve Konjonktürel Tutumlar Zaaf Üretir!
En büyük zaaflarımızdan biri yaşananları dar, sığ bakış açısıyla ele alma ve yorumlama kolaycılığıdır. Oysa dünyayı değiştirme iradesine sahip bir bakış açısı öncelikle gelişmeleri doğru, sağlam, tutarlı bir yaklaşımla ele almayı ve derinlemesine tahlil etmeyi gerektirir.
İddia ve misyon sahibi kişilerin gazete sayfalarından veya televizyon tartışmalarından derlenmiş; internetten göz ucuyla edinilmiş, sağlaması yapılmamış; içeriğindeki zaaflı boyutları sorgulanmamış haberlerle, duyumlarla iddia serdetmeye kalkışmaları ayıptır.
İlgisizlik bilgisizlik, bilgisizlik ise yanlış üretir; doğru pozisyon ve tutum almayı zorlaştırır.
Lazım olur mantığı ile değil, bir mecburiyet duygusu ve tercih hakkımızın bulunmadığı kabulüyle doğru ve kapsamlı bilgi arayışı içinde olmalıyız. Bilgide derinleşmeyi, gelişmeleri etraflıca kavramayı hedeflemeliyiz. Ve aynı hassasiyetle bilgilenme zaaflarından kaçınmalıyız!
"Hakkında bilgi sahibi olmadığın bir şeyin ardına düşme. Şüphesiz kulak, göz ve kalp; bunların tümü ondan sorumludur." (isra Suresi, 17/36)
Bilgilenme Zaafları
Öncelikle her bilgi ve her bilgilenme biçiminin sağlıklı sonuçlar doğurmayacağı bilinmelidir. Yönteme ilişkin bir hata varsa bu sonuçlara doğrudan yansır. Yani tek başına bilgiye yönelim yetmez, doğru bir bilgilenme usulüne sahip olmak da gerekir. Bu bağlamda bilgilenme usulü ve süreçlerimizin zaaflarla malûl bulunmaması önem arzeder. Bunlar ne tür zaaflar olabilir?
Mesela genellemecilik bir zaaftır. Sınırlı ve kıt bilgiyle yetinmek; herhangi bir konuyu değerlendirirken sonuçlara odaklanmak; bir vakanın son halini esas almak ve gelişim süreçlerini dikkate almamak ya da tam tersi bir tutumla bir vakayı değerlendirirken gelişim süreçlerine odaklanıp sonuçları görmezden gelmek vb. Bunların tümü zaaf kaynağıdır. Yine komploculuk ve kuruntuları kanaatlere dayanak kılmak da köklü yanlışlara kapı açar.
Çarpık Tutumlar
1- Mahiyeti aynı olaylara farklı ölçülerle yaklaşmak!
Zulmün mahiyeti yerine zalimin adına odaklanmak, aynı sonuçları doğuran gelişmelere ilişkin farklı tavırlar sergilemek.
2- Sorunu güç sorununa indirgemek!
Bu tavrın Mavi Marmara'yı mahkûm etmek için 'otoriteden izin alınmalıydı" diyen Belam'ın söylediğinden ne farkı var?
3- Başarının / galibiyetin temel ölçü belirlenmesi!
Mavi Marmara'da 10 şehit verildi. Bugün gelinen yer itibariyle "verilen mücadele boşa gitti, kaybettik, keşke yola çıkmasaydık" mı diyoruz?
4- Sahih ölçülerin yerini cahili hesapların ve asabiye duygularının alması!
İlkelerin konjonktürel gelişmeler, şartlara göre yorumlanması.
Salih Amel Sahih Bilgi Temelinde Yükselir
Doğru bilgilenme, sadece bir entelektüel birikim ve tutarlılık sorunu değildir. Bunu da kapsar ama bundan ibaret değildir; öncelikle adil şahitlik vazifesinin ifasıyla alakalı bir sorumluluktur.
Sahih bilgi -> Salih eylem -> Salim kişilik
Yanlış Nedensellik: Sebep ile sonuç karıştırılmamalı! İlişki nedensellik değildir!
Bir şehrin itfaiye teşkilatınca yapılan bir araştırma yangınlarda ortaya çıkan zararın o operasyonda görevlendirilen itfaiyeci sayısının artışına bağlı olarak yükseldiğini söylüyordu. Oysa yangın ne kadar büyükse görevlendirilen itfaiyeci sayısı o oranda artıyordu, tersi değil!
Evde zengin kütüphanesi olan ailelerin çocuklarının okul hayatında başarılı olması iddiası gibi. Bu iddia yüzünden ebeveynler kitap satışını patlatmış! Oysa tahsilli ebeveynlerin evlerinde daha çok kitap vardır ve tahsilli ebeveynler çocuklarının eğitimine daha fazla önem verirler. Yani farkı yaratan evde çok kitap olması değil, ebeveynlerin eğitimli olup olmamasıdır."
Program katılımcılar soru ve katkılarıyla sona erdi.
HABER: MUSAB GÜLTEPE