Bakan Koca, "Virüste mutasyon ve varyasyon değişikliklerinin izlenmesi için Halk Sağlığı referans laboratuvarlarımız düzenli olarak ülkemizin çeşitli bölgelerinden örnekleri incelemektedir" ifadelerini kullanarak, bu incelemeler kapsamında belirlenen varyasyon ve mutasyonların Dünya Sağlık Örgütü ile paylaşıldığını belirtti.
Koca, İngiltere'den gelen yolculara ilişkin koronavirüs tetkikleri hakkında da bilgi vererek, şu ifadeleri kullandı:
"Mutasoyn tedbir uygulamaları kapsamında son dönemde İngiltere'den ülkemize gelen ve test sonucu pozitif çıkan kişilerin PCR örnekleri ile ülkemizin çeşitli bölgelerinden örnekler referans laboratuvarımızda tam gen sekanslama yöntemiyle incelenmiştir.
"Ne son dönemde yurda ilgili ülkelerden giriş yapan PCR pozitif vakalardan alınan numunelerde ne de yurdun çeşitli bölgelerinden toplanan örneklerde İNGİLTERE 'NİN rapor ettiği GEN MUTASYONUNA RASTLANMAMIŞTIR. Düzenli incelemelerimiz devam edecek."
Değişime uğrayan yeni tür virüs ilk olarak Eylül ayında tespit edildi. Kasım ayında Londra'da tespit edilen vakaların dörtte birine yakını yeni tür virüsle bağlantılı. Bu oran, Aralık ortasında vakaların üçte ikisine yükseldi. Yetkililer yeni türün çok daha hızlı yayıldığı uyarısı yaptı.
Değişime uğrayan virüs neden kaygı yaratıyor?
Koronavirüsün mutasyona uğrayan yeni türüyle ilgili üç kaygı verici faktör var:
• Diğer virüs türlerinin hızla yerini alıyor
• Virüsün önemli olan bölgelerini etkileyen mutasyonlar var
• Bu mutasyonlardan bazılarının laboratuvar çalışmalarında virüsün hücreleri etkileme özelliğini artırdığı görüldü
Bütün bunlar bir araya geldiğinde virüsün önceki versiyonuna kıyasla daha hızlı yayılmasının önü açılıyor.
BBC'ye konuşan Genomics UK Consortium'dan Prof. Nick Loman, "Laboratuvar deneyleri gerekiyor. Ama (yayılma hızının önüne geçmek için) sonuçların gelmesini haftalarca, aylarca beklemeli miyiz? Bu koşullar altında muhtemelen hayır" dedi.
Virüs daha önce de değişime uğramış mıydı?
Evet. BBC'den Sağlık ve Bilim Muhabiri James Gallagher'ın aktardığına göre ilk başta Çin'in Wuhan şehrinde görülen virüsle şimdi dünyanın dört bir yanında görülen virüs aynı değil.
Koronavirüsün mutasyona uğramış hali D614G, ilk olarak Avrupa'da Şubat ayında görülmüştü. Şimdi küresel koronavirüs vakalarında ağırlıklı olarak mutasyona uğrayan bu tür görülüyor.
Mutasyona uğrayan bir diğer tür de A222V. Bu da İspanya'da tatil yapanlarla bağlantılı olduğu belirtilen ve Avrupa'ya yayılan bir mutasyon.
İngiliz hükümetine bağlı Yeni ve Gelişmekte Olan Solunum Virüsü Tehditleri Danışma Grubu (Nervtag) üyesi Dr. Müge Çevik, Sars-Cov-2 virüsünün şimdiye kadar 4000'den fazla mutasyonunun tespit edildiğini söyledi. Guardian gazetesinin haberine göre Çevik, 'yalnızca birkaçının önemli mutasyonlar olduğunu' ifade etti.
Hükümetin baş danışmanı Whitty de, koronavirüsün yeni mutasyonunun bulaştırma katsayısı olan R değerini 0.4 oranında artırabileceği uyarısında bulundu.
Danışma grubu Nervtag'in Pazar günü yayımladığı açıklamada, 'değişime uğrayan virüsün diğer değişim gösteren türlere kıyasla bulaşıcılığında artış olduğunu' belirtti ama bilim insanları, verilerin henüz ilk aşama bulgular olduğunu ve modellemeye dayandırıldığını ifade etti.
Guardian gazetesinin haberine göre Dr. Çevik, bulguların, aktarılan verilerin kalitesi ve miktarına bağlı olduğunu söyledi ve "Şimdilik rastlantılarla bir bağ kuramayız, bu sadece birleşimin etkisi" dedi.
Bir önceki virüsten daha mı tehlikeli?
University College London'dan Prof. Andrew Hayward, yeni mutasyonun ne kadar kaygı verici olduğu sorusuna şu yanıtı veriyor: "Sanıyorum, virüsün değişime uğrayan bu türünün daha büyük bir pandemiye neden olma ihtimalini bilecek kadar bilgiye sahibiyiz, daha önce öngördüğümüzden çok daha kötü."
Hayward'a göre yeni tür virüsün bulaşıcı etkisindeki artış, mevcut can kayıpları oranı da göz önünde bulundurulduğunda "çok daha fazla ölüme neden olabilir."
Prof. Noakes de "Gelecek birkaç ay içinde, daha esnek davranabilmemiz için yeterli aşı sağlanana kadar, kısıtlamaların dengelenebileceğini düşünüyorum" diyor.