Halep şehri, 2016 yılının Aralık ayında Rusya ve İran destekli Esed rejimi tarafından ele geçirildi.
Halep'in düşmesi, Suriye'de 2011 yılında başlayan savaşta en önemli dönüm noktalarından biri olarak akıllara kazındı.
Muhaliflerin etkinliği, 2016 yılında Halep'in düşmesi ve sahadaki ittifak dengelerinin değişmesiyle zayıflamaya başlayacak ve ibre Esed rejimi lehine dönecekti.
Halep'in düşüşüne giden süreç
Şehrin Esed rejimince kuşatılmasına giden yol 2016 yılında başladı.
Yılın başında rejim güçleri, uzun süredir kuşatma altında olan Nubul ve Zehra yerleşimlerinin kuşatmasını kırdı.
Kuşatmanın kırılmasıyla, muhaliflerin Halep-Türkiye arasındaki ikmal yolu kesildi. Devam eden süreçte bölgede etkinliğini artıran Rusya ve İran destekli Esed güçleri, yaz aylarında beklenen saldırıya başlayacaktı.
Bu esnada Halep şehrinin muhalifler kontrolündeki kısımları, yıllardır aralıksız biçimde varil bombalarıyla vuruluyordu. Zamanla Halep, açlık ve hastalıklarla boğuşan bir hayalet şehir haline getirildi.
Her gün çok sayıda sivil, Rusya ve Esed rejimi bombardımanlarında öldürülüyordu.
Kuşatmanın başlangıcı
2016 yılı Haziran ayının sonlarında, Esed rejimi Halep'in kuzey kesimine yönelik saldırısına başladı. Halep kuzeyindeki Şeyh Maksud mahallesini kontrol altında tutan YPG güçlerinin de desteği sonucu, muhalif kontrolündeki Halep'i diğer bölgelere bağlayan Kastello Yolu ele geçirildi.
Bunun ardından Halep, Temmuz ayından itibaren tamamen kuşatılmış oldu. Rusya ve rejimin devam eden bombardımanları ve kuşatma, şehirde açlık ve hastalığı artırdı. Halep yoğun olarak yasaklı silahlarla, özellikle fosfor bombalarıyla vuruldu.
Temmuz ayının ortasında muhalifler, şehrin güneyindeki Ramuse bölgesinden kuşatmayı kırsalar da, gerek Rusya'nın yoğun saldırıları, gerekse muhalifler arasındaki anlaşmazlıklar sonucu, rejim şehri yeniden kuşatmayı başardı.
Bunun ardından muhaliflerin kuşatmayı kırma girişimleri başarısız oldu.
Şehrin düşüşü
2016 sonbaharında Rusya ve İran'ın yoğun desteğiyle Esed rejimi, Halep'i ele geçirmek için nihai saldırısına başladı.
Saldırıda İran destekli Şii milisler de büyük rol oynadı.
Bazı muhalif grupların saflarında yaşanan çözülmeler ve yaklaşık 3 senedir korunan cephe hatlarının aniden çöküşü, muhaliflerin kontrolündeki mahallelerin bir bir düşmesine yol açtı.
Aynı zamanda kuşatılan şehre yönelik ağır bombardımanla, şehirde yaşayan 300 bin kişi ölümle karşı karşıya kaldı.
Her gün onlarca kişi yaşamını yitirirken, sokaklar cesetlerle ve enkazlarla doluyordu.
Şehirdeki on binlerce sivil, sonunda küçük bir alana sıkıştırıldı.
13 Aralık tarihinde, Türkiye Rusya ve İran arasında bir ateşkes ve tahliye anlaşmasına varıldı.
Buna rağmen Rusya, İran ve Esed ittifakı şehirde sivilleri vurmaya devam etti. Şii milisler de şehirden ayrılan konvoylara saldırılar düzenledi.
Tahliyeler aralıklarla devam etti ve son sivil kafileleri ile muhalif savaşçılar, 21-22 Aralık tarihlerinde tamamen Halep'i terk etti.
Bunun ardından Halep, Rusya ve İran destekli rejimin eline geçti.
Şehirde 4 yıldır devam eden bombardımanlar neticesinde on binlerce sivil ölmüş, şehir bir harabe halini almıştı.
Halep'in düşüşü Suriye'de savaşın seyrini değiştirirken, Suriyeli muhaliflerin hafızalarında, akıllara kazınan derin bir trajedi olarak yer alacaktı.