Yavuz Selim Dağlı / AA
Marsilya’da oynanan Rusya-İngiltere maçının ardından meydana gelen şiddet olaylarında birçok İngiltereli taraftar yaralandı. Yaralılardan birinin hayatî tehlikesi hâlâ devam ediyor. Yine Rusya’nın 1-2 yenildiği Slovakya maçının ardından meydana gelen olaylarda, Fransa polisinin kavga eden taraftarları ayırmakta zorlandığı görüldü.
UEFA Rusya’yı diskalifiye etme tehdidiyle uyarırken, Fransa polisi de Rusyalı taraftarları sıkı takibe aldı. Hatta Marsilya olaylarına karıştığı için kırktan fazla taraftarın gözaltına alındığı söylendi. Fakat hâkim karşısına çıkan holiganların hiçbirinin Rusyalı olmaması şaşkınlık yarattı. Fransalı yetkililer Rusyalı holiganların “çok hızlı hareket etmeleri nedeniyle” yakalanamadıklarını söylüyor.
“Oldukça Hızlı ve Şiddet Eylemleri Gerçekleştirmeye Hazır”
Şiddet olaylarıyla ilgili olarak Rusyalı taraftarları suçlayan Marsilya savcısı Brice Robin, onları “Rusya vatandaşı yaklaşık 150 taraftar, bu davranışları alışkanlık edinmiş ve bunlar için antrenman yapmış, ciddi anlamda birer holigandı.” diyerek tanımlıyor. Rusyalı holiganlardan bazılarının Marignane Hava Alanı’ndan Fransa'ya alınmadığını söyleyen Robin, farklı yollardan Fransa’ya girmeyi başaran bu grubun “oldukça hızlı ve şiddet eylemleri gerçekleştirmeye hazır” olduğunu bildirdi. Şiddete dayanıklı ve olağanüstü idmanlı bu grupların Fransa'ya gelmeden önce tüm şehri kartografik anlamda çalıştıkları ve ciddi anlamda finanse edildikleri anlaşılıyor.
Rusya, 2016 Avrupa Şampiyonası’nda iddialı takımlar arasında görülmese de Rusya'nın holiganları sayesinde tarihe geçeceği kesin. Meşhûr İngiltereli holiganlar ise bu sene Rusyalılara yenilmiş gibi görünüyor. Rusyalılar sayısal olarak azınlıkta olmalarına rağmen, İngilterelilerle girdikleri her kavgada galip geliyor. Rusyalıların bu üstünlüğü “hazırlıklı” olmalarına bağlanıyor.
Sivil Görünümlü Milis Birlikleri
Rusyalıların 2014 yılında Kırım’ı işgal ederken övündüğü başarı, işgal sürecinde bir damla kan akmamış ve silah kullanılmamış olmasıydı. Bu “başarı”yı sağlayan da Kırım’da örgütlediği, gençlerden oluşan yerel milislerdi. Bu milis birliklerin arkasında ise silahlı birlikler vardı. Fakat 2014 yılında Kırım’daki Ukrayna askerî üslerine yapılan saldırılar, yeni nesil vekâlet savaşlarının ana taktiğinin silahsız, sivil görünümlü milis birlikleri olduğunu göstermektedir.
“Kırım Yerel Savunma Birlikleri” olarak adlandırılan bu birlikler, Kırım’da yaşayan Rus Kazaklardan oluşuyordu. Aralarında Kırım yarım adasında Ukrayna döneminden beri var olan Rus mafyasının güvenlik kolunu teşkil eden genç sporcular, Rusya’dan yardıma gelen Rus Kazakları ve Putin’in “Cerrah” lakaplı dostu Aleksandr Zoldostanov’un yönettiği “Gece Kurtları” adlı motosiklet kulübü üyeleri de vardı.
Rusya aynı stratejiyi yine Ukrayna’nın Donbas bölgesinde kullandı. Donbas’ta kullanılan sivil toplum kuruluşu görünümlü milis birlikleri ise Kazaklardan ve “Vatansever Tarihi Yaşatma Kulüpleri” üyelerinden oluşuyordu. Zoldastanov’un motosiklet kulübü üyeleri Donbas’ta da görülmüştü. Fakat reklam amaçlı gezilerinden vakit bulup savaşa katılmadılar. Donbas’ta silah kullanan ilk Rusya yanlısı “ayrılıkçı”lardan Girkin’in, Ukrayna devriminden uzun zaman önce, Donbas’ta “Vatansever Tarihi Yaşatma Derneği” çatısı altında askerî eğitim verdiği medya tarafından ispat edilmişti. Ukrayna istihbaratı ve Ukrayna basını, Rusya’yı sivil örgütler çatısı altında yıllar boyunca “ayrılıkçı”ları eğitmekle suçlamıştı.
Özel Eğitimli Holiganlar
Fransa’da meydana gelen holigan savaşları izlendiğinde, Rusyalıların az sayıda fakat iyi organize olmuş gruplarla hareket ettiği görülüyor. Avrupa basınında yer alan haberlerde de Rusyalı holiganların seçilmiş sporculardan oluştuğu iddiası yer buldu. Bu iddiaya Rusya’nın muhalif lideri İlya Yaşin de destek veriyor.
Yaşin, Spektr.press adlı internet sitesinde yayımlanan yazısında, Rusyalı holiganların özel olarak eğitilip Avrupa’ya gönderildiğini iddia ediyor. Yaşin’e göre Avrupa sokaklarını karıştıran holiganlar, daha önce Rusya’da muhaliflere karşı kullanılmak için eğitilen, devlet tarafından desteklenen gruplar.
Rusya menşeli Spartak futbol kulübü taraftar grubu Gladyatör’ün üyelerinin, 2005’te milliyetçi muhaliflerin ofisine saldırdıklarını hatırlatan Yaşin, hemen ardından, sol görüşlü muhalif “Antikapitalizm” grubunun ofisine yönelik saldırıda da yine farklı taraftar gruplarının kullanıldığını söylüyor. 2007 yılında Rusya Spor Bakanı Mutko’nun desteğiyle “Rusya Taraftarlar Birliği”nin kurulduğunu hatırlatan Yaşin, o dönemden sonra, taraftar gruplarının içerisindeki muhaliflerin tasfiye edildiğini ve bu grupların Putin iktidarının emri altına girdiğini iddia ediyor.
“Karma Savaş” ve Spor
Kırım’ın işgalinden ve Ukrayna olaylarından sonra giderek önem kazanan devlet-taraftarlar işbirliğinin bugün Fransa’da sergilendiğini söyleyen Yaşin’e göre bu işbirliği, taraftarlar kontrol altında tutulabildiği müddetçe iyi bir enstrüman gibi görünse de, gelecekte Rusya’da büyük sorunlara neden olabilir. Ukrayna’da silahlı birliklerin başındayken Putin’i savunan Girkin’in bugün açıkça Rusya yönetimine muhalefet ettiğini hatırlatan Yaşin, gençleri değişik alanlarda ilgilerine göre gruplandırarak militarize etmenin faturasının ağır olacağını söylüyor.
Rusya, Baltık ülkelerinden Kafkasya’ya kadar sınırlarına yaklaşan NATO’ya karşı sıcak savaşa girmekten çekinse bile, Avrupa ülkelerinin iç dengelerini sarsacak girişimlerden vazgeçecek gibi görünmüyor. Batı’ya karşı siber saldırılardan örtülü askerî operasyonlara, dezenformasyondan propagandaya kadar pek çok unsuru eş zamanlı olarak kullandığı bir “karma savaş” yürüten Rusya'nın, barışçıl bir futbol organizasyonunu dahi militarist bir güç gösterisine çevirmeye çalışması şaşırtıcı görülmemeli.