Resullük öncesi ve sonrası Peygamberlerin korunma ve desteklenmelerinin mahiyeti (7)

Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla. Yüce Allah’a hamd, sevgili Resulüne selam olsun. Resul serisi yazılarımızda, peygamberlerin özelliklerini beşer ve Resul olmalarından kaynaklanan özellikler diye ikiye ayırmıştık.  Resulün beşer olmadan kaynaklanan özelliklerini yazılarımızda izah ederek bitirmiş, Resul olmaktan kaynaklanan özelliklerine de “Resullerin, elçiliğe seçilme nedenleri nelerdir? “ yazısıyla başlamıştık. Daha sonra ise, ısrarlı sorular ve talepler nedeniyle, daha ileride değinmeyi düşündüğümüz, Resul-Nebi konusunu, iki yazıyla tetkik etmek ihtiyacını hissetmiştik. Şimdi ise Resullerin elçi olmalarından kaynaklanan özelliklerine, kaldığımız yerden devam edeceğiz. Bu nedenle bu yazıyı, “Resullerin elçiliğe seçilme nedenleri nelerdir? Yazısının devamı olarak değerlendirmeliyiz.

Yeni yazımıza geçmeden önce yaptığımız tespitleri hatırlamak faydalı olacaktır:

 “Resullerin, elçiliğe seçilme nedenleri nelerdir? “ yazımızda, Resullerin elçi olmalarından kaynaklanan özelliklerini şöyle sıralamıştık;

a-) Resullere vahiy indirilmiştir.

b-)Resullere indirilen bu vahiy korunmuştur.

c-) Resuller kendilerine indirilen vahyi en iyi şekilde anlamış, en üst derecede yaşamış, vahyi eksiksiz olarak insanlara iletmiş, açıklamış, dini meselelerde vahyin canlı bir örneği olarak insanlara kılavuzluk yapmışlardır.

d-) Resuller, insanların en ahlaklı, akıllı, (cömert, hikmetli, sabırlı. v.s) özverilisi olan insanlardan seçilmişlerdir.

e-) Resuller, peygamberlik öncesinde de yüce Allah tarafından rahmetle gözetilmiş ve desteklenmişlerdir.

Konuyla ilgili yazımızda “e“ şıkkına kadar ki bölümü izah etmeye çalışmıştık. Şimdi kaldığımız yerden devam edeceğiz:

f-) Resuller, zaman zaman Mucizelerle Desteklenmişlerdir.

Resullere gösterilen mucizeleri ikiye ayırabiliriz.

A-) Resullerin eğitimine ve kalplerinin teskinine yönelik, yüce Allah’ın kendilerine gösterdiği ve yaşattığı mucizeler.

B-) Bir kısım resullerin Allah’ın elçisi olduklarının bir delili olarak, halkın gözleri önünde gerçekleşen olağanüstü mucizelerle desteklenmeleri.

 Şimdi peygamberlere verilen ve birinci kısma giren mucize örneklerinden bazı misaller verelim:

A-) Resullerin eğitimine ve kalplerinin teskinine yönelik, yüce Allah’ın gösterdiği ve yaşattığı mucizeler:

Önceki peygamberlere gösterilen birinci tür mucizeler:

a-) Üzeyir ve İbrahim (as.)’a ölülerin diriltiliş mucizesinin gösterilmesi.

“Yahut altı üstüne gelmiş bir kasabaya uğrayan kimseyi  (Üzeyir as.) görmedin mi ki (kendi kendine): “Allah burayı ölümünden sonra (acaba) nasıl diriltecek?” demişti. Bunun üzerine Allah onu yüz yıl ölü bırakmış, sonra diriltmişti. (Melek vasıtasıyla kendisine): “Bu halde ne kadar kaldın?” diye sormuştu. O da: “Bu halde bir gün veya bir günden biraz daha az kaldım” diye cevap vermişti. (Allah): “Hayır, (bu halde) yüzyıl kaldın! İşte yiyeceğine ve içeceğine bak henüz bozulmamış. Bir de merkebine bak (kemikleri nasıl birbirinden ayrılmış). Seni de insanlara canlı bir delil yapmak için öldürüp dirilttik. Hele o kemiklere dikkat et, onları nasıl birleştirip yerli yerine koyuyoruz, sonra da onlara et giydiriyoruz!” demişti. Bütün bunları apaçık gördükten sonra, o kimse: “Allah'ın her şeye kadir olduğunu artık çok iyi biliyorum” demişti.”[1]

“Hani İbrahim de, "Ey Rabbim! Bana ölüleri nasıl dirilttiğini göster" demişti. (Allah) "İnanmadın mı?" dedi. O: "Hayır, inandım. Ama kalbim tamamen mutmain olsun diye!" dedi. (Allah) "Şu halde kuşlardan dört tane al. Onları kendine alıştır. Sonra onları parçalayıp her bir dağın üzerine onlardan birer parça koy. Sonra da onları kendine çağır, hızla yanına geleceklerdir. Ve bil ki, Allah yücedir, hikmet sahibidir" dedi.”[2]

b-) Musa (as.) ile Yüce Allah’ın konuşması, dağa tecellisi ve beşer şeklindeki melek vasıtasıyla olayların arkasındaki hikmetlerin öğretilmesi.

“Ve Musa belirlediğimiz vakitte, tayin ettiğimiz yere (Sina Dağına) varınca, Rabbi onunla konuştu. (Musa da:) “Ey Rabbim, göster bana (kendini) ki sana bakayım!” dedi. (Allah:) “Beni asla göremezsin. Ama yine de (istersen) şu dağa bir bak; eğer o yerinde durabilirse o zaman, ancak beni görebilirsin!” Ve Rabbi dağa tecelli edince, onu yerle bir etti ve Musa bayılarak yere düştü. Kendine geldiğinde: “Sen ne yücesin (Rabbim). Sana tövbe ettim ve ben iman edenlerin öncüsüyüm” dedi.”[3]

Beşer suretindeki melek vasıtası ile Hz. Musa (as.)’ın eğitimi için bakınız: 18/60---82. Ayetler. (Hz. Musa ile salih kul kısasını aktaran ayetler.)

c-) İbrahim ve Lut (as.)’la meleklerin beşer şeklinde muhatap olmaları, müjdelenmeleri ve yüce Allah’ın her şeye kadir olduğunun onlara fark ettirilmesi.

“Ellerini yemeğe uzatmadıklarını görünce, onları yadırgadı ve onlardan dolayı içine bir korku düştü. Dediler ki: Korkma! (biz melekleriz) Lût kavmine gönderildik. Ayakta duran karısı (bu habere sevinip) gülünce biz de ona İshak'ı ve İshak'ın ardından Yakub'u müjdeledik. Karısı: “Vay başıma gelenler! Ben kocamış bir kadın ve bu kocam da bir ihtiyar iken çocuk mu doğuracağım? Gerçekten bu, çok şaşılacak bir şey!” dedi. "Ey evin hanımı! Allah'ın rahmeti ve bereketleri üzerinize olmuşken, nasıl Allah'ın işine şaşarsın? O, övülmeye layıktır, yücelerin yücesidir" dediler.[4]

d-) Davud (as.)’a beşer şeklinde gelen meleklerin, adalet, hüküm ve hikmetle ilgili ders vererek, Hz. Davud’u eğitmeleri

 “Yanına aniden girdiklerini görünce Dâvud onlardan dolayı telaşa kapıldı. Onlar “Korkma!” dediler, “Biz (sadece) iki dâvâlıyız; birimiz diğerinin hakkına tecavüz etti: şimdi sen aramızda hakkaniyetle karar ver ve doğrudan ayrılma; bize de doğru yolu göster! 'Bu benim kardeşimdir, doksan dokuz koyunu vardır, benimse bir tek koyunum var. Buna rağmen 'Onu da benim payıma (koyunlarıma) kat' dedi ve bana, konuşmada üstün geldi. Davud dedi ki: “Andolsun, senin koyununu kendi koyunlarına katmak istemek suretiyle sana zulmetmiştir. Esasen ortakların pek çoğu birbirine haksızlık eder. Ancak iman edip salih ameller işleyenler başka. Onlar da pek azdır.” Davud, (bunları söylerken) Bizim kendisini sınadığımızı [birden] anladı; bunun üzerine Rabbinden günahını bağışlamasını diledi, secdeye kapandı ve tövbe ederek O'na yöneldi. Ve Biz de bu (hatasını) bağışladık: elbet onu, Bizim katımıza yakınlık ve güzel bir son beklemektedir. Ey Davud! Biz seni yeryüzünde halife yaptık. O halde insanlar arasında adaletle hükmet. Hevâ ve hevese uyma, sonra bu seni Allah'ın yolundan saptırır. Doğrusu Allah'ın yolundan sapanlara, hesap gününü unutmalarına karşılık çetin bir azap vardır.”[5]

e-) Yunus (as.)’ın denizden olağan üstü bir şekilde kurtarılışı ve bu yolla eğitilerek terbiye edilmesi.

“(Yükü fazla oluğundan gemi taşıyamamış, yolculardan birini denize atmak gerekmişti. Birini atmak üzere gemidekilerle) Kur'a çekti. (Yunus) Yenilenlerden oldu. (Kur'a kendisine isabet etti). (Yunus, Rabbinden izinsiz olarak kavminden ayrıldığı için) Kendi kendisini kınarken (denize attılar) balık onu yuttu. Eğer o, pişmanlıkla Rabb’ine yönelip O’nun şânını yüceltenlerden olmasaydı, Onun karnında (insanların) dirilip-kaldırılacakları güne kadar kalakalmıştı. Sonunda o hasta bir durumdayken çıplak bir yere (sahile) attık. Ve üzerine, sık-geniş yaprakla (kabağa benzer) türden bir ağaç bitirdik. Onu yüz bin veya (sayısı) daha da artan (bir topluluk)a (peygamber olarak) gönderdik. Bu kez onlar iman ettiler; bu yüzden Biz de onları bir müddet daha refah içinde yaşattık.”[6]

f-) Eyyüb (as.)’ ın ağır hastalıktan mucizevi şekilde kurtarılışı yoluyla eğitimi.

“Eyüb('u) da (an). Hani o Rabbine: "Şüphesiz bu dert (ve hastalık) beni sarıverdi ve sen merhametlilerin en merhametlisisin" diye yakarışta bulunmuştu. Biz de onun duasını kabul edip kendisinde dert namına ne varsa gidermiştik. Tarafımızdan bir rahmet ve kullukta bulunanlar için de bir ibret olmak üzere ona ailesini ve onlarla beraber bir mislini daha vermiştik.”[7]

g-) Zekeriya (as.)’ın ihtiyar halinde çocuğun lütfedilmesi ve peygamber olacağının müjdelenmesi yolu ile kalbinin teskin edilerek eğitimi.

“Orada Zekeriya Rabbine şöyle dua etti: “Ya Rabbi! Bana katından tertemiz bir soy armağan et. Doğrusu sen, duaları işitensin” dedi. Bunun üzerine, mabette dua ederken, melekler ona: “Allah sana, Kendi katından bir sözün gerçekliğini doğrulayacak, insanlar arasında seçkin (bir yere sahip olacak), tam bir iffet sahibi, dürüst ve erdemli bir peygamber olacak olan Yahya[nın doğumun]u müjdeliyor” diye seslendiler. Zekeriya: “Ey Rabbim! Bana ihtiyarlık gelip çattığı ve karım da kısır olduğu halde, benim nasıl bir oğlum olabilir?” dedi. (Ona gelen melek de): “Orası öyle ama Allah, ne dilerse onu yapar.” Dedi. Zekeriya, “Rabbim! (çocuğum olacağına dair) bana bir alâmet ver” dedi. Allah da şöyle dedi: “Senin için alâmet, insanlarla üç gün konuşamaman, ancak işaretleşebilmendir. Ayrıca Rabbini çok an, sabah akşam tesbih et.”[8]

ğ-) Hz. Muhammed’e verilen birinci tür mucizeler (Resullerin eğitimine ve kalplerinin teskinine yönelik, yüce Allah’ın gösterdiği ve yaşattığı mucizeler.)

1-) Hz. Muhammed’e İsra mucizesi verilmiştir.

 Hz. Peygambere İsra olayı yaşatılmış ve bu olağan üstü tecrübede, kendisine birçok mucizeler gösterilmiştir. “Kendisine ayetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulunu (Muhammed'i) bir gece Mescid-i Haram'dan çevresini bereketlendirdiğimiz Mescidi Aksa'ya götüren Allah'ın şanı yücedir. Hiç şüphesiz O, hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir.”(17/1)

“Battığı zaman yıldıza and olsun ki, arkadaşınız (Muhammed haktan) sapmadı ve azmadı. O, nefis arzusu ile konuşmaz. (Size okuduğu) Kur'an ancak kendisine bildirilen bir vahiydir. (Kur'an'ı) ona, üstün güçlere sahip, muhteşem görünümlü (Cebrail) öğretti. O, en yüksek ufukta bulunuyorken (aslî suretine girip) doğruldu. Sonra (ona) yaklaştı derken sarkıp daha da yakın oldu. (Peygambere olan mesafesi) iki yay aralığı kadar yahut daha az oldu. Böylece Allah kuluna vahiy edeceğini vahyetti. Kalp, (gözün) gördüğünü yalanlamadı. (Şimdi siz) gördüğü şey hakkında onunla tartışıyor musunuz? Andolsun ki, o, Cebrail'i bir başka inişte daha (aslî suretiyle) görmüştü. Sidretü'l-Müntehâ'nın yanında. Me'vâ cenneti onun (Sidre'nin) yanındadır. O zaman Sidre'yi kaplayan kaplamıştı. Göz (gördüğünden) şaşmadı ve (onu) aşmadı. Andolsun, o, Rabbinin en büyük alametlerinden bir kısmını gördü.53/(1-18)

2-) Hz. Peygamber’e Cebrail (a.s.) iki kez asli hüviyetinde gösterilmiştir:

“And olsun ki (Muhammed), onu (Cebrail'i) apaçık ufukta görmüştür.”[9] (81/23) “And olsun ki, o, Cebrail'i bir başka inişte daha (aslî suretiyle) görmüştü.”[10]

3-) Gelecekle/gaybla ilgili, mucizevî bazı bilgiler verilerek, kendisinin Allah’ın resulü olduğu inancı pekiştirilmiştir.

“Andolsun ki, Allah gerçekten peygamberine o rüyayı hakkıyla doğru gösterdi, Şanıma yemin ederim ki, inşaallah Mescid-i Haram'a güvenlik içinde başlarınızı kazıtarak, kırparak korkusuzca gireceksiniz! Ancak O, sizin bilmediğiniz şeyleri bildi de ondan önce yakın bir fetih verdi.” (48/27)

“Rumlar yenildi. (Arapların bulunduğu bölgeye) en yakın bir yerde onlar, bu yenilgilerinin ardından mutlaka galip geleceklerdir. (Bu da) birkaç yıl içinde (olacaktır). Onların bu yenilgilerinden önce de sonra da emir Allah'ındır ve o gün müminler, sevineceklerdir.” (30/2-4)

B-) Bir kısım resullerin Allah’ın elçisi olduklarının bir delili olarak, halkın gözleri önünde gerçekleşen olağanüstü olaylarla desteklenmeleri:

 Önceki elçilerden bütün insanlara açık mucizelerle desteklenen peygamberler;                                                  

a-)Hz. Süleyman’nın kendisiyle desteklendiği mucizeler:

 (O Peygamberleri) apaçık mucizelerle ve kitaplarla (gönderdik). Ve biz sana da bu uyarıcı kitabı indirdik ki, insanlara, başından beri indirilen mesajın aslını olanca açıklığıyla ulaştırasın.  Olur ki iyice düşünürler![11]

Dedi ki: "Rabbim! Beni bağışla ve bana, benden sonra kimseye nasip olmayacak bir hükümranlık lütfet. Şüphesiz, sen çok ihsan sahibisin." Bunun üzerine Biz, emriyle dilediği yöne tatlı tatlı esen rüzgârı, yapı ustası ve dalgıçlık yapan şeytanları ve diğerlerini, (ihanet etmemeleri için) demir halkalarla bağlı olarak onun emrine verdik. (Ve ona şöyle dedik): “İşte bu Bizim ikramımızdır;  onu hiçbir hesap yapmadan başkalarına dilediğin gibi vermen yahut elinde tutman sana kalmıştır!” Şüphesiz katımızda onun için bir yakınlık ve dönüp geleceği güzel bir yer vardır.”[12]

“Süleyman Davud'a mirasçı oldu ve dedi ki: "Ey insanlar! Bize kuşların dili öğretildi ve bize her şeyden (bolca) verildi. Doğrusu bu apaçık bir lütuftur." Süleyman'a cinlerden, insanlardan ve kuşlardan orduları toplandı. Hepsi birlikte sevk ediliyorlardı. Nihayet karınca vadisine geldiklerinde bir karınca dedi ki: "Ey karıncalar! Yuvalarınıza girin ki Süleyman ve orduları farkında olmadan sizi ezmesinler." (Süleyman) onun bu sözüne gülümsedi ve dedi ki: "Ey Rabbim! Bana ve anne babama verdiğin nimete şükretmemi, senin hoşnut olacağın salih amel işlememi bana ilham et ve rahmetinle salih kullarının arasına kat."[13]

“[Olayların gidişi içinde Süleyman Sebe Melikesinin kendisine geleceğini  öğrenince, çevresindekilere:] “Siz ey seçkin görevliler!” dedi,  Onlar bana teslim olmuş (Müslüman)lar olarak gelmeden önce, hanginiz o (melikenin) tahtını bana getirebilir?” dedi. Cinlerden bir ifrit, ”Sen yerinden kalkmadan ben onu sana getiririm ve şüphesiz ben, buna güç yetirecek güvenilir biriyim” dedi. Yanında kitaptan bir ilim bulunan (Süleyman) da: “Sen gözünü açıp kapamadan, (bana lütfedilen mucizeyle)  ben onu sana getiririm,” dedi. (Süleyman) o (tahtı) yanında durur vaziyette görünce: “Bu, şükür mü, yoksa nankörlük mü edeceğim diye beni sınamak üzere Rabbimin (verdiği) bir lütuftur. Kim şükrederse ancak kendisi için şükretmiş olur. Nankörlük edene gelince Rabbimin hiçbir şeye ihtiyacı yoktur, O çok cömerttir.” Dedi”

b-) Hz. Musa’nın kendisiyle desteklendiği mucizeler:

“Biz de, her biri ayrı ayrı birer mucize olmak üzere başlarına tufan, çekirge, ürün güvesi (haşarat), kurbağalar ve kan gönderdik. (Hiçbirinden ders almadılar.) Büyüklük tasladılar ve suçlu bir kavim oldular. Azap üzerlerine çökünce, “Ey Mûsâ! Sana verdiği söz hürmetine, bizim için Rabbine dua et! Eğer bizden azabı kaldırırsan, mutlaka sana inanacağız ve muhakkak İsrâiloğulları'nı seninle göndereceğiz” dediler. Onları söz konusu felaketlerden herhangi bir süre için kurtarınca da sözlerinden dönüyorlardı. En sonunda Biz de bunun acısını onlara tattırdık: Ayetlerimizi yalanladıkları ve onlara karşı kayıtsız kaldıkları için onları suda boğduk.”[14]

“Biz onları on iki kabile hâlinde topluluklara ayırdık. (Tîh sahrasında susuzluktan sıkılan) kavmi Mûsâ’dan su istediğinde biz ona, “Asânı taşa vur” diye vahyettik. (Vurunca) taştan on iki pınar fışkırdı. Herkes (kendi) su içeceği yeri bildi. Üzerlerine bulutu da gölgelik yaptık ve onlara kudret helvası ve bıldırcın indirdik. “Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin iyi ve temiz olanlarından yiyin” (dedik). Ama onlar (emirlerimizi dinlememekle) bize değil kendilerine zulmediyorlardı.”[15]

c-) Hz. İsa’nın kendisiyle desteklendiği mucizeler:

 “Allah o gün (İsa’ya): “Ey Meryem oğlu İsa! Sana ve annene (verdiğim) nimetimi hatırla! Seni Rûh’ül-Kudüs (olan Cebrâil) ile desteklemiştim. Hem beşikte hem de yetişkinken insanlarla konuşuyordun. Sana kitabı, hikmeti, Tevrat’ı ve İncil’i öğretmiştim. İznimle çamurdan kuş şeklinde bir şey yapıyordun da ona üfleyince iznimle canlı bir kuş oluveriyordu. Benim iznimle anadan doğma körü ve alacalıyı da iyileştiriyordun. Yine benim iznimle ölüyü (dirilterek mezardan) çıkarıyordun. İsrâil Oğulları’na mucizeler getirdiğinde onlardan inkâr edenlerin: ‘Bu ancak düpedüz bir büyüdür’ dedikleri zaman seni, onların ellerinden de Ben kurtarmıştım.” buyuracak.”[16]

d-) Hz. Salih’in kendisiyle desteklendiği mucizeler:

"Ey kavmim, işte size bir ayet (mucize) olarak Allah'ın (kayadan çıkarıverdiği) devesidir; onu serbest bırakın (ki) Allah'ın Arz’ında yesin (içsin dolaşsın) . Ona kötülükle sakın dokunmayın. Yoksa sizi yakın bir azap sarıp kuşatacaktır."[17]

e-) Hz. İbrahim’in kendisiyle desteklendiği mucizeler:

“Dediler ki: "Eğer bir şey yapacaksanız, onu yakın da ilahlarınıza yardım edin!" (Biz de:) “Ey ateş! İbrahim'e karşı serin ve esenlik ol” dedik. Ona böyle bir tuzak kurmak istediler. Fakat biz tuttuk onları en rezil duruma düşürdük.” [18]

Yukarıdaki ayetlerden Yüce Allah’ın bazı Resullerini, açık mucizelerle desteklediği net bir şekilde anlaşılmaktadır. Hz. Muhammed’e ise Kur’an’da bu tür mucizelerin verildiğine değil, verilmediğine dair net bilgiler verilmektedir. Bu nedenle biz bazı zanni rivayetlerin verdiği bilgilerin yerine, Kur’an’da verilen bilgileri merkeze alarak, Hz. Muhammed’e herkese açık mucizelerin verilmediği görüşünün daha isabetli bir tespit olduğunu düşünüyoruz. Hz. Muhammed’e bazı açık mucizelerin verilmesinin mümkün olmadığını ise söylemiyoruz. Zira yukarıdaki ayetlerden, birçok peygambere açık mucizelerin verildiğini görüyoruz. Dolayısıyla pekâlâ, yüce Rabbimiz hikmetli bulsaydı, Hz. Resulullah’a da açık mucizeler verebilirdi. Ama Kur’an’dan yüce Rabbimizin bunu dilemediğini anlıyoruz. Bu konuyu biraz daha açmaya çalışalım:

 Hz. Muhammed (as.) efendimize Kur’an’dan başka bir mucize verilmemiştir.

Bilindiği gibi Kur’an bir kısım peygamberlere mucize verildiğinden bahsederken, bir kısmına ise herhangi bir mucizenin verildiğine dair bir bilgi vermemektedir. Nitekim Kur’an’da Şuayip, İdris, Lut, Yahya ve benzeri peygamberlere ( yüce Allah’ın selamı hepsinin üzerine olsun) mucizelerin verildiğine dönük bir bilgi aktarılmamaktadır.

Hz. Muhammed (s.a.v.)’e ise Kur’an’dan başka mucize (ayet/beyyinat) verilmediğini, bizzat yüce Allah bize haber vermektedir:

 “Dediler ki: 'Ona Rabbinden ayetler (birtakım mucizeler) indirilmeli değil miydi?' De ki: 'Ayetler yalnızca Allah'ın katındadır. Ben ise, ancak apaçık bir uyarıcıyım.'  Sana indirdiğimiz ve onlara okunmakta olan kitap, kendilerine yetmedi mi? Bunda iman edecek bir kavim için elbette bir rahmet ve öğüt vardır.”[19]

"Ona (peygambere) Rabbinden bir mucize indirilse ya!" diyorlar. De ki: "Gayb ancak Allah'ındır. Bekleyin, şüphesiz ben de sizinle birlikte bekleyenlerdenim!"[20]

“Dediler ki: "Yerden bize bir pınar fışkırtmadıkça yahut senin hurmalardan, üzümlerden oluşan bir bahçen olup, aralarından şırıl şırıl ırmaklar akıtmadıkça yahut iddia ettiğin gibi, gökyüzünü üzerimize parça parça düşürmedikçe yahut Allah'ı ve melekleri karşımıza getirmedikçe yahut altından bir evin olmadıkça; ya da göğe çıkmadıkça sana asla inanmayacağız. Bize gökten okuyacağımız bir kitap indirmedikçe göğe çıktığına da inanacak değiliz." De ki: " ben rabbimi bütün eksikliklerden tenzih ederim. Ben, insan bir elçiden başka neyim ki? (size bu mucizeleri Allah vermeyi hikmetli bulmadıktan sonra, ben ne yapabilirim ki?)"[21]

Ayetlerden açıkça anlaşılıyor ki, Hz. Muhammed (s.a.v) efendimize Kur’an’dan başka mucize verilmemiştir.  Nitekim İmam Müslim’in aktardığı bir rivayette, bu gerçek peygamberimizin dili üzere şöyle ilan edilmektedir: Ebu Hureyre (ra.) den, Nebi (as.) şöyle buyurdu:  ‘’peygamberlerden hiçbir peygamber yoktur ki, ona, beşerin mağlup olarak inandığı bir mucize verilmiş olmasın. Mucize olarak bana verilen şey ise, Allah’ın bana vahiy ettiği Kur’an’ı Kerimdir. Bunun için kıyamet gününde peygamberlerin ümmeti en çok olan zatın ben olacağımı umut ediyorum”[22].

Ayrıca bildiğimiz gibi, mucizeleri getirme ve gösterme kudretine  (haşa) beşer olan peygamberler değil,  sadece yegâne ilah olan yüce Allah sahiptir;

“Andolsun ki, Biz senden önce de peygamberler gönderdik; onlara da eşler ve çocuklar verdik. Allah'ın izni olmadıkça bir mucize getirmek, hiçbir peygamberin haddi değildir. Her ecel için bir yazı vardır.”[23]  “And olsun ki senden evvel de peygamberler gönderdik. Onların içinden sana kıssalarını anlattığımız kimseler de var, sana bildirmediğimiz kimseler de var. Hiçbir peygamber, Allah’ın izni olmaksızın, herhangi bir mucizeyi kendiliğinden getiremez. Allah'ın emri geldiği zaman hak yerine getirilir ve işte o zaman Allah'ın ayetlerini boşa çıkarmağa çalışanlar, hüsrana uğrarlar.”[24]

“And olsun ki senden önceki peygamberler de yalanlanmıştı. Onlar, yalanlanmalarına ve eziyet edilmelerine rağmen sabrettiler, sonunda yardımımız onlara yetişti. Allah'ın kelimelerini (kanunlarını) değiştirebilecek hiç kimse yoktur. Muhakkak ki peygamberlerin haberlerinden bazısı sana da geldi. Eğer onların yüz çevirmeleri sana ağır geldiyse; bir delik açıp yerin dibine inerek yahut bir merdiven kurup göğe çıkarak onlara bir mucize getirmeye gücün yetiyorsa durma, yap! Eğer Allah dileseydi, elbette onları hidayet üzere toplardı. O hâlde, sakın cahillerden olma. Ancak (samimiyetle) dinleyenler daveti kabul eder. Ölülere gelince, Allah onları diriltecek, sonra da O'na döndürülecekler. Dediler ki: «Ona Rabbinden bir mucize indirilmeli değil miydi?» De ki: «Şüphesiz ki Allah, bir mucize indirmeye kâdirdir, fakat çokları bilmezler».”[25]

Bundan dolayıdır ki, yukarıya aldığımız ayetten de anlaşılacağı gibi, Resulullah (s.a.v.) çok istemesine rağmen, Yüce Allah, akli mucize olan Kur’an’ın dışında başka mucizeleri elçisine vermeyi hikmetli bulmamıştır. Bu durumu Kur’an bize şöyle aktarmaktadır;

 “Müşrikler «Muhammed bize Rabb'inden bir ayet/mucize getirseydi ya» dediler. Onlara daha önce inen kutsal sayfalara ilişkin açıklamalar gelmedi mi?”[26]

“And olsun biz bu Kur'ân'da insanlara her çeşit misali getirip anlattık. Eğer sen onlara istedikleri bir ayeti/mucizeyi getirmiş olsan dahi, o kâfirler: "Siz ancak, batıl iddialar peşindesiniz" derler. Allah, anlayışsızların kalplerini işte böyle mühürler. Sen şimdi sabret! Bil ki, Allah'ın sözü gerçektir. İnanmayanlar seni telaşa ve gevşekliğe düşürmesinler.”[27]

“Hayır, (bu) karmakarışık hayallerdir; hayır onu uydurmuş; hayır o şâ'irdir. (Eğer gerçekten peygamberse) öncekilerin, (mu'cizelerle) gönderildikleri gibi o da bize bir ayet/mucize getirsin.” Dediler. Onlardan önce helâk ettiğimiz hiçbir memleket halkı iman etmedi de şimdi bunlar mı iman edecekler?”[28]

“Olanca yeminleriyle, eğer kendilerine bir ayet/mucize gelse, kesin olarak ona inanacaklarına dair Allah'a yemin ettiler. De ki: "Mucizeler ancak Allah’ın yanındadır." Hem bilir misiniz o (mucize) gelmiş olsa da onlar yine inanmazlar?  (iman etme şerefini hak etmedikleri için) Gönüllerini ve gözlerini ters çeviririz, ilkin ona inanmadıkları gibi (mucizeyi gördükten sonra da inanmazlar) ve bırakırız onları, azgınlıkları içinde bocalayıp dururlar. Biz onlara, (dedikleri gibi) melekleri de indirseydik, ölüler diriltilip kendileriyle konuşsaydı, istedikleri her şeyi toplayıp karşılarına koysaydık, onlar, ihtimali yok, yine iman edecek değillerdi. Allah dilerse o başka! Fakat onların çoğu bunu bilmezler.”[29]

Bu ayetlerde de net bir şekilde görülüyor ki yüce Allah, Resulullah (s.a.v.)’a, Hz. Musa’nın asası, Hz. Salih’in devesi, Hz. İsa’nın ölüleri diriltilmesi gibi bir mucize vermeyi hikmetli bulmamıştır. Gelip geçici mucizeler yerine, kıyamete kadar etkisini sürdürecek ve benzeri getirilemeyecek Kur’an mucizesini vermeyi dilemiştir. Böyle bir durumda ayın yarılması olayını nasıl anladığımızı ifade etmekte de fayda olacaktır. Zira ayın yarılması hadisesi, (zanni haberlerle değil,) Kur’an gibi sübutu kesin bir kaynak vasıtasıyla bize ulaşmaktadır.

Kur’an’da geçen ayın yarılması olayı nasıl anlaşılmalıdır?

Her şeyden önce bu çabamızın mucize/ayet meselesini anlamaya dair bir çaba olduğunu ve ayetleri anlamadaki eksikliklerimizden dolayı yanılma payımızın olduğunu açıkça ifade etmek isteriz. Diğer yandan yukarıda, birçok peygambere mucizeler verildiğini de ifade etmiştik. Dolayısıyla yüce rabbimizin Hz. Muhammed’e ayın yarılması mucizesini vermesi elbette mümkündür. Ayetteki ifadelerden de ilk başta anlaşılan budur. Ancak bu şekilde anladığımızda da bazı zorluklar oraya çıkmaktadır.

a-) Hz. Muhammed’e Ayet/mucize verilmediğine yönelik birçok ayetle zıtlaşma sorunu.

b-) Niye mucize verilmiyor iddialarına, hiçbir ayette ayın yarılma mucizesine işaret bile edilmemesi

c-)Rabbimiz, müşriklerin mucize isteklerine, sürekli olarak onları Kur’an’a yönelterek cevap vermiş, onlara mucizelerin verildiğini söylemediği gibi, mucizeleri reddettiklerinden de hiç bahsetmemesi ile uyuşmamaktadır. Şu ayetlerde olduğu gibi:

“Dediler ki: "Ona Rabbinden ayetler (birtakım mucizeler) indirilmeli değil miydi?" De ki: "Ayetler yalnızca Allah'ın katındadır. Ben ise, ancak apaçık bir uyarıcıyım. Kendilerine okunmakta olan Kitabı sana indirmemiz onlara yetmiyor mu? Şüphesiz, bunda iman eden bir kavim için gerçekten bir rahmet ve bir öğüt(zikir) vardır.” [30]

Dolayısıyla onlarca ayetle zıtlaşmamak ve diğer ifade ettiğimiz nedenlerden dolayı ayın yarılması olayını, Hz. peygambere verilmiş somut bir mucize olarak tanımlamamak, ilmi olarak daha isabetli olacaktır. Bilindiği gibi Kur’an’ı anlama usulünde bir konu hakkında karar verirken, o konuyla ilgili ayetlerin tümünü göz önünde bulundurmak bir zorunluluktur. Nitekim delil olarak verdiğimiz pek çok ayet, mucizenin verilmediğini çok net bir şekilde ortaya koymaktadır. Yukarıda verdiğimiz ayetlerin yanında, mucizenin niye verilmediğini açıkça ortaya koyan şu ayetlerde bu tespitlerimizi güçlendirmektedir:

“Bizi, (Kureyş'in istediği) mucizeleri göndermekten, ancak, öncekilerin onları yalanlamış olması alıkoydu. (Nitekim) Semûd kavmine o dişi deveyi açık bir mucize olarak verdik de onlar bu yüzden zalim oldular. Oysa biz mucizeleri sırf korkutmak için göndeririz.”[31]

“ Çünkü Rablerinin ayetlerinden kendilerine bir ayet gelince, ondan mutlaka yüz çevirmişlerdir.”(36/46)

“Onlara ayetlerimiz/mucizelerimizi getirince onlar o ayetlerle alay edip gülmeye başladılar”(43/47)

İfade ettiğimiz nedenlerden ve bu apaçık ayetlerden dolayı, kanaatimizce bu ayetin başka bir açıklaması olmalıdır. Zira ayetler arasında bir çelişki olmayacağı açıktır. Dolayısıyla bu ayet, ya kıyamet sırasındaki bir yarılmayı ifade etmektedir. Ya da Taberani rivayetinden anlaşıldığı gibi, bu bir ay yarılması değil, bir ay tutulmasıdır. Bu rivayette; Taberanî de başka bir yoldan İkrime'ye dayanarak Abdullah b. Abbas'ın şöyle dediğini aktarıyor; "Peygamberimiz zamanında ay tutulmuştu. Mekkeli müşrikler 'Muhammed aya büyü yaptı' dediler. Bunun üzerine "Kıyamet anı yaklaştı, ay ikiye ayrıldı. Onlar bir mucize görseler yüz çevirirler ve 'bu öteden beri gördüğümüz bir büyüdür' derler" ayetleri indi. Nitekim İslamoğlu bu ayetle ilgili dipnotta şunları aktarmaktadır; Hasan ve Ata ‘da bu ayeti ” Gözler kamaştığı, ay tutulduğu (karanlığa gömüldüğü), güneş ve ay bir araya getirildiği zaman, o gün insan "kaçış nereye?" diyecektir.” (75/7-9) ayetlerindeki “ay tutulması” ile tefsir ederler. Olağan dışı bir ay tutulması yaşanmış olması ve bunu görenlerin ayı ikiye ayrılıyor sanması da mümkündür. Buna göre olay kıyamet öncesine atıftır. (ibn Aşur.) Bu iki yaklaşımın bazı açıkları olduğu söylenebilir, ama ilmi olarak onlarca ayetle zıtlaşma çelişkisinden çok daha ehven bir tercih olduğu da kuşku götürmez. (Elbette en doğrusunu yine de ancak Allah bilir.)

Şimdiye kadarki tespitlerimizden, bazı rivayetlerde iddia edilen ve ikinci kısma giren mucize haberlerini kabul etmeyi de doğru bulmayacağımız anlaşılmıştır. Çünkü:

a-)Bu haberler, mucizenin verilmediğine dair onlarca ayete ters düşmektedir.

b-)Hz. Muhammed (s.a.v.) vefatına kadar, onunla ilgili birçok detaydan bahseden vahiy/Kur’an, rivayetlerde zikredilen çok büyük mucizelerden hiçbir şekilde bahsetmemektedir. (Hâlbuki Musa ve benzeri peygamberlere verilen mucizelerden Kur’an sıklıkla söz etmektedir.)

c-)Ayrıca rivayetler görece sahih olsalar bile, Kur’an ayetlerinin sübutu kat’i iken, rivayetlerin sübutu zannîdir. Bu nedenle, zannî rivayetlerle, Kur’an’ın bildirdiğine aykırı bir kanaate yönelmenin makul bir tarafının olmayacağı açıktır.

d-)Usul itibariyle hadisler Kur’an’ın değinmediği bir şeyi, (Kur’an’a aykırı olmamak şartıyla) beyan edebilir. Kur’an’ın değindiği bir şeyi de tefsir edebilir. Bizler böyle bir durumda yapılan beyanı ve tefsiri de dikkate almak zorundayız. Ama zanni olan rivayetler, Kur’an’ın açık beyanına ters düşmekte ise, onlarca rivayette olsa, bu haberleri kabul etmemiz mümkün olamaz. Çünkü rivayetler, Kur’an’ın söz söylemediği bir hususa değinmedikleri gibi, ayrıca Kur’an’ın mücmel bıraktığı bir konuyu da tefsir etmemektedirler. Tersinden bu zanni rivayetler, onlarca ayetin açık beyanlarını boşa çıkarmaktadırlar. Bu nedenle, bu rivayetlerde bir yanlış anlaşılmanın olduğunu düşünmek ve Kur’an’ın ayetlerini merkeze almak daha doğru olacaktır.

Bu nedenle diğer tüm peygamberlere verilen mucizelerin, (hem de tümünün,) Hz. Peygambere de verildiğinin kabulü, (bu zanni rivayetler açıkça Kur’an ayetleri ile çatıştığından dolayı) mümkün değildir. (Daha geniş bilgi için: https://www.haksozhaber.net/buhari-ve-muslimin-sahihlerinde-uc-tur-hadis-cesidi-5-33662yy.htm  adresindeki yazımızın, “Hz. Peygamberin beşer oluşu gerçeğine aykırı rivayetler” bölümüne ve ayrıca Kur’an’da geçen ayın yarılmasının nasıl anlaşılması gerektiği ve benzeri konular için; https://www.haksozhaber.net/hz-muhammede-ayetmucize-verilmis-midir-32676yy.htm adresindeki yazımıza bakılabilir.)

Ayrıca mucizelerin verilişinin, peygamberlerin değerini artırmadığı gerçeği de unutulmamalıdır. Zira tüm insanlar gibi peygamberlerin değerinin artışı veya eksikliği kendi kazanımlarının ürünü olan takvaları ile ilgilidir. Bundan dolayı rabbimiz, sabırsızlık yanlışına düşen Hz. Yunus için şöyle buyurmaktadır: “(Ey Resulüm!) Şimdi Sen, Rabbinin hükmüne sabret. Balık sahibi (Yûnus) gibi olma.”[32]  Benzer bir hataya düşen Âdem (as.)’in durumundan da şöyle haber vermektedir: “Andolsun biz, önceden Âdem’e (o ağaçtan yememesini) emretmiştik, fakat o, unuttu. Biz onda bir azim (ve sebat) bulmadık.”[33] Ama diğer yandan, çabalarıyla daha fazla öne çıkan Eyyüp (as.)’ü ise şöyle övmektedir: “Gerçekten biz Eyyüp’ü sabreden bir kimse olarak bulduk. O ne güzel bir kuldu! O, Allah’a çok yönelen bir kimse idi.”[34]

Dolayısıyla Hz. Muhammed (as.)’a halkın önünde gerçekleşen olağan üstü mucizelerin verilmeyişi, (haşa) onun kıymetinden bir şey eksiltmemektedir. Zaten yüce Rabbimizin: “ (Ey Muhammed) Ve muhakkak ki sen, gerçekten yüce bir ahlâk üzerindesin.”[35] Ve “Gecenin bir kısmında da uyanıp sana mahsus olarak fazladan namaz kıl. Umulur ki Rabbin seni övülmüş bir makama eriştirir. “[36] Buyrukları, Hz. Muhammed (s.a.v) efendimizin ne derece yüksek bir makama sahip olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Yüce Rabbimiz, şerefli elçisinin o yüce ahlakıyla ahlaklanmayı hepimize ve bütün insanlığa nasip buyursun.

Sözlerimizin sonu yüce Allah’a hamdtir. Görüşlerimizden isabet ettiklerimiz için yüce rabbimize hamd eder, yanıldıklarımız için ise bağışlanmayı talep ederiz. Şüphesiz O, lütuf ve ikramda bulunanların en hayırlısıdır.