HABER: VOLGA KUŞÇUOĞLU / KARAR
BD hükümetinin, Merkezi İstihbarat Örgütü (CIA) aracılığıyla Suriye’deki muhalif gruplara eğitim ve silah vermeye yönelik programı sona erdirdiği bildirildi. Haber, ilk olarak Washington Post gazetesinde yer aldı. Gazeteye konuşan ABD’li yetkililer, ABD Başkanı Donald Trump’ın bu hamlesinin, Rusya ile birlikte çalışmaya olan isteğini gösterdiği yorumunu yaptı. Daha sonra Reuters haber ajansının ulaştığı Amerikalı yetkililer de haberi doğrulayarak, 2013 yılında önceki Başkan Barack Obama tarafından uygulamaya konan programının başarısız olduğu gerekçesiyle iptal edildiğini belirtti. Bir yetkili, Esad yönetiminin zaten iktidarı elinde tuttuğunu, bu nedenle kararın ABD açısından büyük bir taviz olmadığını söyledi. Yetkililer, kararın Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Herbert Raymond McMaster ve CIA Direktörü Mike Pompeo tarafından, düşük rütbeli görevlilere de danışılarak alındığını kaydetti.
MUHALİFLERE YER YOK
Peki ABD’nin bu hamlesi ne anlama geliyor? Konuya ilişkin görüşlerini aldığımız El Şark Forum Direktörü Galip Dalay, artık Suriyeli muhalif grupların, ABD’nin bu ülkeye ilişkin gelecek planlamalarında yeri olmadığı görüşünde. ABD’nin, PYD öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) yaptığı yatırıma devam edeceğini, buna karşın muhaliflere Suriye’nin geleceğine dair stratejisinde yer biçmediğini ifade eden Dalay, “Pratikte bunun ciddi manada bir karşılığı yok, ama diplomatik, sembolik anlamda önemli bir adım” yorumunu yaptı. ABD’nin Suriye’deki bir numaralı müttefiki olan SDG, halihazırda IŞİD’in başkent ilan ettiği Rakka’nın örgütten alınmasına yönelik operasyonu sürdürüyor.
NÜFUZ ALANI POLİTİKASI
Dalay’a göre muhaliflere yardım programını durdurmanın gösterdiği bir başka şey ise ABD’nin Suriye’nin tamamına yönelik bir politika izlemekten vazgeçmesi. “Amerika artık bir nüfuz alanı inşa ediyor. Suriye’nin geneline yönelik bir siyasetten ziyade kendi nüfuz alanına yönelik bir siyaseti var” diyen Dalay, bu siyasetin SDG üzerinden uygulanacağını ifade etti. ABD Savunma Bakanı James Mattis, PYD ile ittifaklarının IŞİD’le mücadeleyle sınırlı olduğunu söylemişti. Ancak son gelişmeler, işbirliğinin stratejik düzeyde olduğuna işaret ediyor.
KÖRFEZ SDG’YE YAKLAŞACAK
Büyük oranda YPG militanlarından oluşan SDG bünyesinde, PYD kontrolündeki bölgelerde silah altına alınan Araplar ve çeşitli Arap aşiretleri de yer alıyor. Geçen günlerde Amerikan medyasına yansıyan haberlerde, Washington yönetiminin, Suriye’nin güneyinde eğittiği Arap unsurları da PYD kontrolündeki kuzey bölgesinde kaydırmak istediği öne sürülmüştü. Galip Dalay da ABD’nin, SDG’nin Arap bileşenlerini güçlendirme yoluna gideceği kanısında. “Muhtemelen yakında birkaç Arap ülkesine SDG’yi destekler yönde açıklamalar yaptıracaklar” diyen Dalay, Mısır ya da Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin, SDG içindeki Arap unsurlarla yakın ilişkiler kurabileceğini ifade etti.
‘Program zaten uygulanmıyordu’
CIA tarafından Suriyeli muhalif gruplara destek verilmesi yönündeki programın, uzun süredir zaten işlemez durumda olduğu belirtiliyor. İngiliz Financial Times gazetesine konuşan bir muhalif grup komutanı, ABD tarafından kendilerine verilen desteğin aylardır azalmakta olduğunu söyledi. Muhalif savaşçılara verilen maaşın geçen ay ödendiğini belirten komutan, ancak önümüzdeki aylarda bunun da kesilmesini beklediklerini kaydederek “CIA’nın rolü sona erdi” diye konuştu. ABD’li Ortadoğu uzmanı Prof. Joshua Landis de Twitter’dan yaptığı değerlendirmede muhalifleri eğitip donatmaya yönelik programın, daha Barack Obama döneminde, IŞİD ve El Kaide’nin Esad’dan daha büyük bir tehdit olduğunun anlaşılmasıyla işlevini kaybettiğini belirtti. Landis, “Ilımlı unsurlara verilen silahların radikal grupların eline geçtiği anlaşılınca, Washington’un isyancılara verdiği destek bitmeye başladı” diye yazdı.
Güneydeki muhaliflere destek sürecek
ABD’nin, CIA tarafından yürütülen muhaliflere destek programını sona erdirmesine karşın, Reuters’e konuşan yetkililer, Amerikan ordusu tarafından yürütülen eğit-donat programının devam edeceğini belirtti. ABD, Suriye’nin Ürdün sınırındaki Tenef bölgesinde kurduğu üste Mahavir El Tavra adlı gruba silah ve eğitim veriyor. IŞİD’le mücadele için kurulan ve geçen aylarda Suriye’nin güneyinde örgüt kontrolündeki geniş topraklarda hakimiyet sağlayan Mahavir El Tavra, halihazırda Esad rejimi ve müttefikleriyle çevrelenmiş durumda.