Islah Haber, kamuoyunda "90'lı yıllara dönüş mü?" kaygısı uyandıran PKK/Hüda-Par gerilimini Fırat Toprak’la konuştu.
Son günlerin kamuoyunu en çok kaygılandıran konusu, PKK'nin Mustazafder camiasına yönelik son saldırı ve açıklaması üzerinden bir kez daha öne çıkan İslami kesimlere yönelik saldırılarıyla ilgili Fırat Toprak’ın verdiği cevaplar:
Son günlerde PKK'nin bölgedeki İslami çevrelere, hasseten de Mustazafder camiasına yönelik saldırılarında artış yaşandığı görülmektedir. Bunun son örneği de Batman’daki provokasyon oldu. Genel olarak bu gelişmeler hakkında neler söylemek istersiniz?
KURULUŞUNDAN BUGÜNE PKK’NİN ŞİDDET EKSENLİ BİR YÜRÜYÜŞÜ SÖZ KONUSU
Kanaatimce bunlar sürpriz gelişmeler değil. PKK’nin zaten kuruluşundan bugüne şiddet eksenli bir yürüyüşü söz konusu. Kendisine rakip gördüğü oluşumları daima ötekileştirerek onu derin güçlerin bir uzantısı şeklinde sunup imha siyasetine kalkıştığı düşüncesindeyim. Ve bunun İslami olup olmaması da hiçbir anlam ifade etmemektedir.
KONTROLLÜ GERİLİM STRATEJİSİ YÜRÜTÜLMEKTE
Bu manada son süreçte yaşanan gelişmelerin de sürpriz olmadığı kanaatindeyim. Bunlar PKK geleneğinin yapmayacağı şeyler değil. Özellikle de son yıllarda hasseten Suriye savaşıyla beraber bölgedeki İslami oluşumların öne çıkması ve de Mustazafder çevresinin partileşmesiyle birlikte PKK’de rekabet psikolojisinin tavan yaptığı kanaatindeyim. Bunun neticesi olarak PKK’nin kontrollü gerilim stratejisini hayata aktardığı söylenebilir.
PKK’NİN SON ATRAKSİYONLARI SEÇİME DÖNÜK HAMLELER NİTELİĞİNDE
PKK’nin topyekûn bir savaşı göğüsleyebilecek durumda olduğunu zannetmiyorum. Hem barış sürecini bitirmeye yönelik açıklamalarının hem de rakiplerine yönelik saldırılarının seçimi kurtarmaya mebni konjonktürel bir planın ürünü olduğunu düşünüyorum. Üst üste koyduğumuzda aslında bütün bu atraksiyonların önümüzdeki seçimlere dönük hamleler olduğu kanaati güçleniyor.
Çözüm sürecinin ağır aksak da olsa işlediği bir vasatta PKK neden bu saldırıları yapıyor olabilir?
ÇÖZÜM SÜRECİNİN TIKANMASI: KARŞILIKLI SEÇİM HAMLELERİ
Çözüm sürecini kanaatimce hükümet cenahı da ağırdan alıyor. Bu seçime endeksli olabilir. Başka bir deyişle hükümet süreci zamana yayarak önümüzdeki seçimi kurtarmayı amaçlıyor olabilir. KCK tarafının da bunu görüp benzeri bir hamleyle karşılık verdiği söylenebilir. Bunlar sürecin tamamen bitmesi veya bir kopma değil. Bir tıkanma görüntüsü oluşturarak tehdit ve ajitasyon yoluyla önümüzdeki seçimlere daha güçlü girme hedefi güdülmektedir.
ÖNÜMÜZDEKİ SEÇİM “PARALEL DEVLET İNŞASI”NDA KIRILMA YARATABİLİR
Çünkü önümüzdeki seçim süreci bölgedeki paralel devlet inşası sürecinde muhtemel bir kırılmayı ifade edebilir. PKK’nin bölgedeki tahakkümünü kalıcılaştırmaya dönük bir strateji izlediği ve tamamen her zaman olduğu gibi kendi örgütsel çıkarlarını Kürtlerin çıkarlarına indirgeyerek kendini alabildiğine tahkim etmeye çalıştığını düşünüyorum. Bu bağlamda seçimlere kadar bu tür gerginlikleri çok sık göreceğimiz kanaatindeyim. Bununla beraber bu gerginliklerin topyekûn bir çatışmaya dönüşeceğini zannetmiyorum. Seçime kadar gerilimi tırmandırma temelinde Hüda-Par çevresini ötekileştirmeye hız verme ve mümkünse AK Parti’yi bölgeden silme gibi bir stratejileri var.
KCK’nın Batman olayı üzerine kaleme aldığı son açıklamasında Mustazafder çevresi açıkça hedef gösterilmekte ve Batman olayının AK Parti ile geçtiğimiz günlerde yapılan görüşmenin akabinde gelişmesi “dikkate değer” bulunuyordu. Oysa siyasi bir parti olarak BDP’nin iktidar partisiyle gerek doğrudan gerekse de dolaylı olarak dirsek teması söz konusu. Hüda-Par’ın hükümet ile görüşmesinin KCK tarafından “dikkat çekici” addedilmesini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu, “AKP-Yeşil Ergenekon’un PKK’ye karşı ittifakı”nın kanıtı mıdır?
HÜDAPAR-HÜKÜMET GÖRÜŞMESİNİ MANŞETE ÇEKMEK KARA PROPAGANDADIR
Bir siyasi partinin başbakanla veya iktidar partisiyle görüşmesinden daha doğal bir şey olamaz. BDP için bunu hak addedip aynı hakkı Hüda-Par’dan esirgemek adil olmaz. Siyasi bir partinin meclis ve hükümetle görüşmeler yapması tabiidir. Bu manada BDP veya KCK’nın Hüda-Par’ın hükümetle görüşmesini manşete çekmesi tamamen kara bir propagandadan ibarettir. Bu, karşısındaki siyasi oluşumu ötekileştirmek demektir. KCK çevresi bu konuda ustalaşmış görünmektedir. KCK, hükümet olsun olmasın kendine rakip veya tehdit gördüğü oluşumları itibarsızlaştırmaya dönük propagandada mahirdir. Sadece bu son olayda değil benzeri bütün olaylar üzerinden rakiplerini “derin güçlerle irtibatlı” şeklinde sunarak itibarsızlaştırmaya çalışıyorlar.
Mustazafder camiasının saldırılar karşısındaki tutumunu nasıl buluyorsunuz?
HÜDA-PAR’IN DURUŞU OLGUN
Hüda-Par’ın her şeye rağmen olgun ve onurlu bir duruş sergilediği kanaatindeyim. Son olayla ilgili olarak da açıklama yapması ve olayı sahiplenmemesi “Beyan esastır!” kabilince gayet yerindedir. Hâlbuki KCK tarafı YDG-H’nın bölgedeki İslami kesimlere yönelik saldırıları karşısında aynı olgunlukta duruş sergilememiştir. Bunların hepsi üzerine durulması, konuşulması gereken şeyler. Bu manada bölgenin temel ihtiyacının sükûnet olduğu hatırlatılmalıdır. Çözüm süreci nihayetinde bir geçiş sürecidir ve bu büyük gerilimlere gebedir. Bu gerilimin daha fazla tırmandırılmaması noktasında herkesin elinden gelen ne varsa onu ortaya koyma gibi bir sorumluluğu bulunmaktadır.
Bu sükûnet zeminin oluşturulması ve gerilimin düşürülmesi bağlamında tarafların özellikle de liderlik kadrosuna büyük sorumluluklar düştüğü açık. Bu bağlamda BDP’nin duruş ve söylemini nasıl değerlendiriyorsunuz?
BDP SIKIŞTIĞINDA TOPU TACA ATIYOR
BDP liderlik kadrosunun özellikle ajite edici yönde bir tavır takındıklarını biliyoruz. “Son sözü KCK söyler!” diyerek topu taca atma gibi bir yaklaşımları söz konusu. Yani sorumluluk mevkiindeki insanların irade sergileyememe gibi bir durum yaşanmakta. Sıkıştıkları durumda hemen topu taca atıyorlar. Aslında sağduyulu ve sorumlu davransalar daha çözümleyici bir irade şekillenebilir. Ama bunlar bence medyada yapılanmış düşünülmüş politik atraksiyonlar olarak değerlendirildiği için onlardan irade üstlenmelerinin beklenip beklenemeyeceği tartışılır. Ama Hüda-Par’da gördüğümüz olgunluğu maalesef KCK-BDP tarafında görmediğimiz kesin.
Gerilimi yükseltmenin araçlarından bir diğeri de “Rojava” olarak adlandırılan Suriye Kürdistanı olmakta. Buradaki sizin deyişinizle “paralel devlet inşası”nı sahiplenmek amacıyla bir seferberlik psikolojisi oluşturulmuş ve bu bağlamda içerisinde Özgür-Der’in de bulunduğu birçok İslami kesime yönelik saldırılar olmuş, olmakta. Hüda-Par’a yönelik olarak da KCK’nın Suriye Kürdistanına gönderme yaptığı son açıklamasından açıkça anlaşılmakta. Buna göre Hüda-Par, bölgedeki “İslamcı çeteler”i AK Parti ile koordineli şekilde örgütleyip finanse etmektedir (!). Hâlbuki bildiğimiz kadarıyla Hüda-Par çevresinin Suriye’ye yaklaşımı hiç de muhaliflerin desteklenmesi yönünde değil. KCK’nın son açıklamasına da yansıdığı üzere PKK’nin Hüda-Par’a yönelik “Rojava’daki çetelerin finansörü” söylemini nasıl değerlendiriyorsunuz?
PKK ULUSALCILIĞI TÜM RAKİPLERİNİ AYNI TORBAYA KOYUP ÖTEKİLEŞTİRMEKTEDİR
Bu, tamamen partiyi dövmeye niyetli bir yaklaşımın ürünüdür. Veya bu durum, kurt-kuzu hikâyesindeki kuzuyu yemeye niyetli kurdun bahane bulma çabasını çağrıştırmaktadır.
Dikkat edilirse ulusalcı çevrelerin yaptığı açıklamalarda çok bilinçli bir tefrik söz konusu değil. Bu “Rojava” meselesinde de böyle, Hüda-Par meselesinde de. PKK ve diğer ulusalcı çevreler genel olarak İslami oluşumları kendine tehdit gördüğü durumlarda hepsini aynı torbaya atarak ötekileştirme kolaycılığına rahatlıkla düşmektedir. Yani rakiplerine karşı çok dikkatli bir ayrım veya analiz yapılmış değil. Örgüt merkezli düşüncenin bir neticesi olarak kendilerini Kürtlerin “ulusal emel”lerini temsil etme pozisyonuna oturtmakta ve kendilerine yönelik tehdit gördükleri unsurları da rahatlıkla “hain” ilan edebilmektedirler. Bunların sağcı Kürt, sosyalist Kürt veya İslamcı olması hiçbir anlam ifade etmemektedir. Örgütün tanımladığı yönde “Kürt ulusal hedefleri”ne tehdit olarak görülenlerin isminin Ahmet-Mehmet olmasının bir önemi yok. Hepsine yönelik hiçbir ayrım gözetmeden itibarsızlaştırma söz konusu.
“ROJAVA” ULUSAL BİLİNÇ İNŞASI İÇİN KULLANILIYOR
“Rojava” meselesi de aslında PKK merkezli bu “Kürt ulusal bilinci”nin inşası için kullanılıyor. Bu manada da “İslamcı çeteler” dediği unsurlara baktığınızda bunun yardım kuruluşlarından siyasi partilere değin çok geniş çerçevede kendileri için tehdit gördükleri hemen tüm unsurları kapsadığını görmeniz mümkündür. “Rojava” konusunda kendilerinden farklı düşündüğünü tespit ettikleri herkesi ve her kesimi listeleyerek bir nevi itibarsızlaştırma siyaseti izlediklerini görmekteyiz. Bunların insaftan uzak olduğu belli. Aynı şekilde kara propagandaya saplandıkları da çok açık.
Bir araya topladığımızda şunu diyebilir ki; karşımızda politik güç olarak insaf-izan sahibi kabul edilebilecek bir güç yok. Kendisini merkezde gören bir ulusalcı zihnin kendisi dışındaki tüm unsurları tehdit olarak algılaması söz konusu. Bu algının bizatihi kendisi bölge için en önemli sorun. PKK, rakiplerini, tehdit unsuru olarak gördüklerini adım adım pasifize etme sürecini işletmektedir.
KCK’ın son açıklamasında “AKP ve yeşil Ergenekon” adı altında birçok kesimi hedef göstererek "özsavunma" ve "demokrasi güçleri”ni ivedi ve güçlü şekilde cevap vermeye çağırdı. Sürmesi durumunda bu dilin bölgeyi 1990'lı yıllara geri götüreceği yönünde kamuoyunda bir endişeli ruh halinin oluştuğu gözlenmekte. Siz de bu kaygıyı duyuyor musunuz? Bölge 90'lı yıllara yeniden döner mi?
“ÖZSAVUNMA” TERKİBİ, RAKİPLERİNİ EZMENİN MEŞRU KILIFI
“Özsavunma” manifestolarında da “gerici-faşist güçler” gibi muğlak ve genel bir ifadeyle kendileri dışındaki bütün politik güçleri o kategoriye sokacak bir tarif söz konusu. “Özsavunma”, kendileri dışındaki bu güçlerin tümüne karşı “Kürt halkının kendini savunması” şeklinde tanımlanıyor. Onların dilinde “özsavunma” veya “aktif savunma”nın rakip gördükleri kesimlere karşı şiddeti meşrulaştırma aracı olarak algılandığını biliyoruz. Ulusalcı çevrelerin ve PKK’nin diline, edebiyatına ve jargonlarına aşina olan herkes çok iyi bilmektedir ki aslında barış ve demokrasi dediklerinde bile yine savaşı kastediyorlar.
BUGÜNKÜ GELİŞMELER “ÖZSAVUNMA”NIN RAKİPLERE DÖNÜK YÜZÜNÜN GELECEKTE NASIL OLACAĞININ GÖSTERGESİ
“Özsavunma” derken de tamamen kendilerinin karşısındaki oluşumlara yönelik şiddeti kastetmektedirler. YDG-H adı altında son zamanlarda farklı İslami kesimlere yönelik yoğunlaşan saldırılar da “özsavunma” söyleminin pratik açılımı mahiyetindedir. Daha bugün işaretleri böyle olan “özsavunma” yarınlarda daha tahkim edilmiş ve paralel devletin inşa edildiği durumlarda kim bilir rakip görülenlere dönük yüzü nasıl olacaktır.
1990’LARA DÖNÜŞ SİYASİ AKLIN İNTİHARI OLUR
Bugünkü gerilimin bölgeyi 90’lı yıllara geri götüreceğini zannetmiyorum, en azından temenni etmiyorum. Herhangi bir siyasi akıl eğer bu yönde bir karar almışsa bu açıkça intihardır. Kürt siyasal aklı, ister İslamcısı ister ulusalcısı her kim böyle bir karar almışsa bu bölgeyi ateş topuna çevirmekten başka bir anlam taşımaz. Bu “devrimci halk savaşı” olarak ifade edilen gelişmenin bölgeyi yaşanılmaz kılması anlamına gelir.
BÖLGESEL DENKLEM 90’LARA DÖNÜŞÜ KALDIRAMAZ
Doğrusu reel olarak hiç kimsenin böylesi bir karar almaya cesaretinin olacağını zannetmiyorum. Çünkü bölge denklemini her halde herkes okuyordur. 90’lı yıllardaki çapına rağmen bunu kaldıramayan güçlerin bugünkü çaplarıyla bunu kaldırmalarının mümkün olamayacağı kanaatindeyim. Öte yandan bölgedeki daha başka dinamiklerin de buna kolay kolay izin vermeyeceğini düşünüyorum.
BÖLGESEL TAHAKKÜM STRATEJİSİ GERİLİMLİ GELİŞMELERE HER ZAMAN GEBE
Bu tip gelişmeleri konjonktürel zeminde değerlendirmenin, bugüne özel olarak seçim sürecine kadar götürülmesi planlanan bir süreç olarak okumanın daha doğru olacağı kanaatindeyim. Bununla birlikte Kürt ulusal hareketinin bölgesel tahakküm stratejisi çerçevesinde bölgenin yarınında oluşturmak istediği sosyal, siyasal dokunun bu tür gerilim ve gelişmelere her zaman gebe olduğunu da unutmamak lazım.