Malezya Notları -4
Malezya 13 eyalet ve 3 federal bölgeden oluşuyor. Eyaletlerinin 11 tanesi Malezya Yarımadası’nda, 2 tanesi Borneo Adası’nda yer almakta. Federal bölgeler ise resmî başkent Kuala Lumpur, idarî başkent Putrajaya ve Labuan. Bu federal bölgelerin idarî başkenti olan Putrajaya, ismini ilk Malezya başbakanı Tunku Abdülrahman Putra Alhaj’dan almış. Kuala Lumpur’un kalabalık ve tıkanık olmasından ötürü Dr. Mahathir Muhammed’in önerisi ile şehir 1995’de kurulmaya başlamış.2012 yılından itibaren hükümet binası, bakanlıklar ve birçok elçilik buraya taşınmış ve böylelikle şehir idarî başkent sıfatını kazanmış. Bundan dolayı olsa gerek nüfusu sadece 90.000 (2017) memur ağırlıklı olan şehir, iş saatlerinden dolayıbir hayli sessiz. Konum olarak Kuala Lumpur şehir merkezinden güneye doğru yaklaşık 40 kilometre mesafede olup, Kuala Lumpur Uluslararası Havaalanı’na (KLIA) 20 kilometre uzaklıkta.
Şehrin Simgesi: Putra Cami
Gezimize şehrin merkezinde rengi ve mimarisiyle dikkatleri üzerine çeken Putra Cami’nden başlıyoruz. Gül rengi granit ile inşa edilen bu cami şehrin yapay gölüne bakıyor. İnşasına 1997 yılında başlanıp iki yıl içerisinde son bulan caminin kapasitesi ise 15.000 kişilik ve 116 metre yüksekliğindeki minaresi ise Bağdat’ın Şeyh Ömer Cami’nden sonraki en yüksek minare olarak biliniyor. Bu cami aynı zamanda Başbakan ofisi ile yan yana.
Her ne kadar; ‘’pembe renkli cami olur muymuş?’’gibi bir söylemde bulunsakta caminin o güzel renk ve mimari uyumunu görünce;‘’bir renk ancak bu kadar yakışır’’ demektende kendimizi alıkoyamadık. İçi dışı pembe olan bu camide özellikle yabancı turistlere geniş bir bilgilendirme sunuluyor. Aynı zamanda namazın nasıl kılınacağına dair bilgilere kadar İslam’ı anlatan el broşürleri ve birçok görseller bulunuyor. Turistlerin camiye girerken giyinmeleri zorunlu olan boydan pembe kıyafetlerle cami daha da hoş gözüküyor. Özellikle avizelerinin Sultan Ahmed Cami’ndekilere benzerliği dikkatimizi çekiyor.
Caminin gül şekline benzer kubbesinden mihrabına, kolonlarındaki çok amaçlı ahşap dolaplarından halılarına kadar, her şey uyum içerisinde… Eğer insan fıtrî özelliklerini yıkıcı değil inşa edici bir yönde kullanırsa güzel eserler ortaya koyabileceğini de görmüş oluyoruz. Bu caminin bizlere bıraktığı huzur dolu hislerin bu yönde olması ayrı bir güzellik… Burada namaz kılmayı nasip eden Allah’a ne kadar şükretsek az.
Başbakanlık Binası (Perdana Putra)
Zümrüt yeşili kubbesiyle bu caminin hemen yanında yeralan Başbakanlık binası bizleri karşılıyor… Yapımına tıpkı Pembe Cami gibi 1997’de başlanıp iki yıl içerisinde tamamlanmış. Mimari yapısında Malay, İslam ve Avrupa etkileri görülüyor.Gözlemlediğimiz kadarıyla Malay toplumu mimaride estetik ve büyüklüğe dikkat ediyor. Tuhafımıza giden bir taraf ise bu binanın kapısına kadar gidip -güvenliğe dair bir işaret bile görmeden- rahatça fotoğraf çekiyor olabilmemiz… Zira ülkemizde bunu yapabilmek maalesef mümkün değil! Ayrıca Malezya’da AVM’ler gibi birçok kamu alanlarında kamera veya x-ray cihazlarının kullanılmaması da ilginç bir durum. Belli ki bu durum ülkede bazı şeylerin aşıldığına işaret ediyor.
Adalet Binası (Istana Kehakiman)
Tuanku Mizan Zainal Abidin Cami ile karşı karşıya olan Adalet binası Hindistan’daki Taj Mahal’den etkilenerek yapılmış. Bilinçli bir tasarım olarak Başbakanlık ofisinin ve Adalet binasının camilerle karşı karşıya olması yapılan uygulamalarda bir uyarı mahiyeti taşımasının hedeflenmiş olabileceğini düşünüyoruz.
Çelik ve Cam İşlemeli Cami
Gezimizin dördüncü durağı Adalet binasının tam karşısında bulunan Tuanku Mizan Zainal Abidin Cami, burası Putrajaya’nın ikinci en önemli camisi olma özelliğini taşıyor. Yapı ve mimarisiyle diğer camiden ayrı bir görünüme sahip… Caminin inşaatına 2004 yılında başlanılmış ve 2009’da açılışı gerçekleştirilmiş. Kapasitesi 24.000 kişilik olan bu cami çelik konstrüksiyon ve mimari tel örgü ile işlenerek yapılmış. Gece beyaz bir görünüm olması için ince cam kullanılmış. Kenarlarının açık bir şekilde göle bakması ise ayrı bir hava katmış. Aynı zamanda kubbesinin uç kısmına hilal içinde dünya tasarımı yapılarak farklı bir görünüm oluşturulmuş. Yeri gelmişken, Malezyalı Müslümanlar ülke nüfusundaki dinsel farklılıklardan dolayı camilere ayrı önem veriyor. Onlar için özellikle camilerin büyük ve estetik olması kimlik vurgularını taşıyor.
Şehre Dair Son Olarak
Putrajaya’nın biz de bıraktığı izlenim ise; mimarisinden peyzajına, alt yapısından caddelerinin genişliğine kadar, insanı yormayan betonlaşmaya karşı dengeli ve doğayla barışık bir mimarinin mümkün olabileceğini gösteriyor olması, en azından biz de bıraktığı izlenim bu yönde.