Ulaştırma Bakanı Turhan şu anda döviz enflasyonu sonucu 44.5 dolara çıkan geçiş ücretinin vatandaşa yansıtılmayacağını söyledi. “Köprü geliri verdiğimiz garantinin yüzde 25’ini toplayabiliyor” diyen Turhan, kalan miktarın vatandaşın vergileriyle dolan Hazine’den çıktığını açıkladı.
Karar gazetesinin bugünkü (30 Kasım 2019) manşetinde yer verdiği konuyla alakalı haber-analizi şöyle:
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, bütçe hakkında milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) yatırımları ve garanti ödemelerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Turhan, bu şekilde yapılan yatırımlarda özel sektörün dinamizminden yararlanıldığını söyledi.
Bu finansman modeliyle daha fazla yatırımın kısa sürede vatandaşın hizmetine sunulduğunu ve sunulmaya devam edeceğini dile getiren Turhan, özellikle otoyol projelerinde kullanılan bu modelin, önem ve önceliğinin trafiğin yoğun olduğu ve ulaşımda trafik hacminin mevcut yollardaki kapasiteyi karşılayamadığı güzergahlarda kullanıldığını anlattı.
GARANTİLİ PROJELERİN BEDELİNİ TÜM ÜLKE ÖDÜYOR: Turhan, projelere ödenen garanti gelirlerinin geçmeyenlerden alındığına ilişkin eleştirileri anımsatarak “İstanbul’da yapılan projelerin vergisi, Kars’tan ödendiği gibi Van’da yapılan projelerin vergisini de İzmirli vatandaşımız ödüyor. Bu ülkenin her tarafı bizim için bir. Orada sosyal amaçlı projeler yapıyoruz. Trafik hacmi yeterli olmayan yerlere bölünmüş yollar yaptık, bölgenin kalkınması hızlandı” diye konuştu.
44 DOLAR YERİNE 15 DOLAR ALIYORUZ: Zenginlere yol yapıldığı, yoksulluk edebiyatı yapıldığı eleştirilerine değinen Turhan, isteyenin eski yolu kullanabileceğini söyledi. Bu yolları kullanan trafiğin, eski yoldaki hizmet seviyesini de yükselttiğine dikkati çeken Turhan, şöyle konuştu: “O bölgede açtığımız gün garantinin üzerinde trafik geçti. Bir bayram arifesinde açtık, yüzde 170 garanti üzerinde trafik geçti. Biz, Osmangazi Köprüsü’nde şu anda garantinin yüzde 25’i kadar para topluyoruz. Aslında Osmangazi Köprüsü’nden de garanti ettiğimiz kadar trafik geçiyor ama pahalı, döviz üzerinden yaptığımız için bunları, vatandaşımıza bu kadar yüksek miktar para ödetmemek için ücreti üçte bir seviyesine düşürdük. Şu anda 44,5 dolar almamız gereken köprüden geçiş ücreti olarak 15 dolar artı KDV alıyoruz.” Aradaki yaklaşık araç başına olan 30 dolarlık fark ise Hazine tarafından karşılanıyor.
"VATANDAŞ UCUZ GEÇİYOR FARKI HAZİNE ÖDÜYOR"
Avrasya Tüneli projesi için 2017 yılı garanti ödemesi 123 milyon 718 bin 819 lira, 2018 için 173 milyon 309 bin 995 lira olduğunu bildiren Cahit Turhan, şöyle devam etti: “2019’da yapılan indirim kaynaklı ödeme, burada aslında garanti seviyesini yakaladı, garanti ödemesi yapmamamız lazım ama vatandaşlarımız ucuz geçsin diye zam yapmadık, bugüne kadar 107 milyon lira garanti ödemesi geçen vatandaşlarımız adına yaptık. Toplam 404 milyon 483 bin 477 liralık garanti ödemesi yapılmıştır. 2022 yılı itibarıyla garanti araç sayısının aşılacağını da öngörüyoruz. Bu projemizde aşılan garantinin yüzde 30’u bize gelir olarak gelecek. 2022-2042 yıllarında garanti fazlası olarak toplam 3 milyar 480 milyon lira buradan gelir elde etmeyi düşünüyoruz.”
İSTANBUL’UN ÇÖZÜMÜ RAYLI SİSTEM
Kanal İstanbul’da etüt proje çalışmaları kapsamında zemin etüdü, hidrolojik çalışmalar, çevre araştırmaları, ekosistem, orman, işletme ve yer altı suları, ekonomik analizi araştırmalarının yapıldığını dile getiren Cahit Turhan, 6 üniversiteden teknik destek alındığını söyledi. İstanbul trafiğinin çözümüne ilişkin, kent içi raylı sistem projelerinin olduğunu belirten Turhan, İstanbul’da 81.4 kilometre işletmeye açık, 85.3 kilometrelik yapımı devam eden, 81.9 kilometrelik ise planlanan metro sisteminin bulunduğunu kaydetti. İşletmedeki hatların günlük taşıma kapasitesinin 2 milyon 130 bin yolcu olduğunu ifade eden Turhan, planlananlar tamamlandığında oluşacak toplam kapasitenin ise günlük 8 milyon 830 bin yolcu olarak hesaplandığını vurguladı.
‘10 MİLYAR LİRA GARANTİ ÖDEMESİ YAPILDI’
Havaalanları yatırımlarında bugüne kadar hiç garanti ödemesi yapmadıklarını ifade eden Cahit Turhan, üretilen hizmetten elde edilen gelirlerle gelir sağladıklarını bildirdi. Turhan, İstanbul Havalimanı’nda işletmecinin yıllık 882 milyon euro kira ödediğini belirtti. Bugüne kadar 153 milyar lira hizmete açılan yatırımlar için toplam 10 milyar 80 milyon lira garanti ödemesi yapıldığını anlatan Turhan “Özellikle havayolu projelerinde 5 milyar 650 milyon dolar da bugüne kadar gelir elde ettik” değerlendirmesinde bulundu.