Sahra Altı Afrika ülkelerinden Libya ve Cezayir'e ulaşan göçmenler, Tunus'a ve Tunus'tan Avrupa'ya geçişlerde hayatlarını tehlikeye atıyor.
Doğuda Libya ve batıda Cezayir'in komşusu Tunus, İtalya'nın Akdeniz'de bulunan adalarına yakın konumu sebebiyle düzensiz göçmenlerin akınına uğruyor.
Siyasi ve ekonomik sorunlarla boğuşan Tunus'ta iki yıl önce olağanüstü kararlarla yönetimi ele geçiren Cumhurbaşkanı Kays Said'in, ülkedeki işsizlik başta olmak üzere çeşitli konularda düzensiz göçmenleri hedef gösterdiği söyleniyor.
Tunus'un Akdeniz kıyılarından açılarak Avrupa'ya ulaşmak isteyenlerin yanı sıra Cezayir ve Libya sınırlarında kısılıp kalan düzensiz göçmenler, denizde veya çölde yaşamını yitiriyor.
"Dünyanın en yoğun ve ölümcül göç yolu"
Cezayir ve Libya'nın ortasında yer alan Tunus, İtalya'nın güneydeki adalarına yakın olması sebebiyle Afrikalı düzensiz göçmenler için bir geçiş rotası üzerinde.
Son yıllarda giderek artan bir şekilde Sahra Altı Afrika ülkelerinden gelen düzensiz göçmenler, Libya veya Cezayir üzerinden Avrupa'ya ulaşmak ümidiyle Tunus'a geçiyor.
Ülkenin ikinci büyük şehri ve sanayi kenti olan Sfaks'ta bir süre barınmaya çalışan Afrikalı düzensiz göçmenler, daha çok Tunus'tan İtalya'ya 130 kilometrelik mesafedeki Lempedusa adasına geçmeye çalışıyor.
Uluslararası Göç Örgütünün (IOM) verilerine göre, geçen yılın tamamında Kuzey Afrika rotasında 2 bin 406 düzensiz göçmenin öldüğü veya kaybolduğu, bu yılın ilk yarısında ise 1166 kişinin hayatını kaybettiği veya haber alınamadığı kaydedildi.
Afrikalı düzensiz göçmenlerin Akdeniz'e ölümcül yolculuğu
Düzensiz göçmenler, açık denize dayanıksız teknelerle bir nevi "ölüm yolculuğu" yapıyor. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşan Afrikalı düzensiz göçmenlerin yanı sıra bir kısmı yola çıkmadan yakalanıyor veya teknelerinin dayanıksızlığı sebebiyle boğuluyor.
Her yıl binlerce düzensiz göçmenin Akdeniz sularında boğularak yaşamını yitirdiği bu rota, uzmanlar tarafından bu nedenle "dünyanın en yoğun ve ölümcül göç yolu" olarak adlandırılıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre ağustos ayının ilk haftasında 90 bin 763 göçmenin İtalya'ya ulaştığı, bunlardan 56 bin 42 kişinin Tunus üzerinden geldiği bildirildi.
Tunus'ta sınır ve sahil güvenliğini sağlayan Ulusal Muhafızlar İdaresi, 3 Ağustos'ta 150 düzensiz göçmenin kurtarıldığını açıklarken, 7 Ağustos'ta 11 kişinin öldüğü ve 44 kişinin kayıp olduğu bildirildi.
Sınırlarda ölüme terk edilen düzensiz göçmenler
Akdeniz'den geçerek Avrupa'ya ulaşmaya çalışanların yanı sıra Tunus güvenlik güçlerinin düzensiz göçmenleri son aylarda Cezayir ve Libya sınırına terk ettiği söyleniyor.
Tunus'un, çölde kaderine terk ettiği ve çoğu savaş ve yoksulluktan kaçan Sahra Altı Afrikalılardan oluşan insanların görüntüleri bir süredir sosyal medyada paylaşılıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) raporuna göre, geçen ay yaklaşık 1200 Afrikalı göçmenin Cezayir ve Libya sınırına terk edildiği belirtiliyor.
Tunus güvenlik güçleri tarafından Libya sınırında çöl bölgesine bırakıldıklarını söyleyen düzensiz göçmenlerin bir kısmının sıcaklık, açlık ve susuzluktan hayatını kaybettiği aktarılıyor.
Dünyaca ünlü rap sanatçısı "Maitre Gims" adıyla bilinen Gandhi Djuna, düzensiz göçmenlerin sınırda "ölüme terk edilmesi" nedeniyle Tunus'ta 11 Ağustos'ta yapacağı konserini iptal etti.
Bunun ardından Bigflo & Oli adlı rap grubu ve Fildişi Sahili'nden kadın şarkıcı Fatoumata Diawara da aynı sebepten Tunus'taki konserlerini yapmama kararı aldı.
Tunus'un "düzensiz göç diplomasisi"
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 16 Temmuz'da Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İtalya Başbakanı Georgia Meloni, Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile Tunus Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda kapsamlı işbirliği mutabakat zaptı imzaladı.
Buna göre, geniş kapsamlı işbirliği planıyla Tunus’a 1 milyar avronun üzerinde finansman sağlanırken, "kaçakçılık ve düzensiz göçle mücadele" için 100 milyon avro hibe edileceği duyuruldu.
Hollanda Başbakanı Rutte, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, stratejik işbirliğinin "düzensiz göçle mücadele" meselesine odaklandığını vurguladı.
Almanya Dışişleri Bakanlığı nezdinde Devlet Bakanı Katja Keul ise 8 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, Avrupa'nın düzensiz göçle mücadele konusunda Tunus ile yaptığı işbirliğinin "insan haklarına bağlı" olduğu mesajını verdi.
Tunus İçişleri Bakanı Kemal el-Faki ve Libya İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ise 10 Ağustos'ta düzensiz göçle mücadele ve sınır prosedürleri meselesini ele alan bir görüşme gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı Said'in şubat ayında düzensiz göçmenlerin "büyük yer değiştirme" komplosunun parçası olduğu yönündeki konuşma sonrasında, Sahra Altı Afrika'dan gelen düzensiz göçmenlere yönelik şiddet olaylarının arttığı belirtiliyor.