Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) için kurultay, diğer partilerle karşılaştırıldığında başka bir anlam ifade ediyor. Özellikle de genel başkan değişimi gündemde olduğunda. 1997 yılında tarihe geçen “yaşasın illegalite” çıkışının damga vurduğu MHP kurultayında Devlet Bahçeli, genel başkanlığa seçildi ve 19 yıldır bu koltukta oturuyor. Bu, MHP tarihinin en olaylı kurultayı idi. O günden bu yana yapılan ve başka isimlerin aday olmak istediği kurultaylar da hep sancılı geçti.
1997: Yaşasın İllegalite
1995 yılında yapılan genel seçimlerde MHP barajı aşamamıştı, Meclis’te temsil edilmiyordu. 4 Nisan 1997’de Alparslan Türkeş’in ölümüyle MHP Genel Başkanlık koltuğu boşaldı. Türkeş, sâdece bir genel başkan değildi. O, milliyetçi-ülkücü hareketin Başbuğ’u, efsanevî lideriydi. Yerinin doldurulması neredeyse imkânsızdı ama partinin genel başkanlık koltuğunun da boş kalmaması gerekiyordu.
Yapılan ilk tur oylamada çok sayıda aday vardı: Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş, Devlet Bahçeli, Ramiz Ongun, Enis Öksüz, Muharrem Şemsek ve İbrahim Çiftçi. Ancak ilk oylamada sonuç alınamadı. İkinci tur oylamada diğer adaylar Devlet Bahçeli’nin lehine çekildiklerini açıklayınca kongre karıştı. Türkeş’i desteklediği için Ülkü Ocakları Genel Başkanlığı’ndan istifa eden Azmi Karamahmutoğlu, sahneye çıktı. “Yaşasın hainler için illegalite. Bunu fert olarak başlatıyorum. Burada yapılan pazarlıklı kongreyi tanımıyoruz. Türkeş nerede biz orada.” dedi. Sandalyeler havada uçuştu. Kürsü, sandıklar dağıtıldı. Silahlar patladı. Hâkim kararıyla ertelenen kongre süreci sonunda Devlet Bahçeli, genel başkan seçildi.
Kongreden 2 yıl sonra yapılan 1999 seçimlerinde MHP, tarihin en yüksek oylarından birini aldı. Yüzde 17,98 ile 129 milletvekili çıkaran parti koalisyon ortağı oldu.
2003: Devlet Bahçeli-Koray Aydın Yarışı
2000 yılında yapılan ve yarışın yaşanmadığı kurultaydan sonra 2003 yılı kurultayı yine genel başkanlık yarışına sahne oldu. 2003’te Türkiye, koalisyon hükûmeti döneminde hem siyasî hem de ekonomik olarak tarihinin büyük krizlerini yaşamış, hâlâ yaralarını sarmaya çalışıyordu. 2002 yılı sonunda Devlet Bahçeli’nin çıkışı sonunda gidilen erken seçim sonrasında MHP yine baraj altındaydı. Bahçeli, seçimden sonra istifa etse de kongrede yeniden aday oldu. Koray Aydın, Ramiz Ongun ve Aytekin Yıldırım da genel başkan adayı olarak Bahçeli’nin karşısına çıktı. Salonda “Hareketin lideri Devlet Bahçeli” ve “Ülkücü hareket engellenemez” sloganları atıldı. Ramiz Ongun, tepkiler üzerine salonda atmak istediği turu tamamlayamadı.
Koray Aydın, salonda protestolara rağmen yaptığı konuşmasında, “İktidar olmamız için bugünkü yönetimin değişmesi gerek.” dedi.
6 yıldır partiyi yöneten Devlet Bahçeli ise kurultay tarihini milat gösterdi, yeni bir Kuvay-ı Milliye hareketi başlatacaklarını belirterek partililerden iktidar için hazır olmalarını istedi.
Seçim sonunda Devlet Bahçeli, 1127 geçerli oyun 688’ini aldı, genel başkanlığa yeniden seçildi.
2006: Ümit Özdağ Salona Giremedi
2006 kongresi ise daha yapılmadan MHP cephesinde gerilimi beraberinde getirdi. Genel başkanlık için adaylığını açıklayan Ümit Özdağ, tepkilerle karşılandı. Genel Başkan Bahçeli, Özdağ için “O kişi kurultay salonuna giremez.” dedi. Bu süreçte Özdağ, bazı illerde taşlı sopalı saldırıya uğradı. Malatya’da yemek yediği restoranın camları kırıldı. Kurultay günü yaklaşırken MHP Genel Merkezi karşı bir hamle daha yaptı, Özdağ, partisinden ihraç edildi. Ümit Özdağ ihraç kararını, Genel Merkez’in kendisinden korkmasına bağladı. Karara itiraz sonuç vermeyince 19 Kasım 2006 günü yapılan kongreye Devlet Bahçeli tek aday olarak girdi. 1139 delegeden 1127’sinin oyunu alan Devlet Bahçeli, 4’üncü kez Genel Başkan seçildi.
2009: Adaylar Salona Gelmedi
2009 yılında yapılan 9’uncu Olağan Kurultay’da yine Bahçeli ile yarışmak isteyen isimler vardı; Ahmet Reiz Yılmaz ve Hakkı Şafak Ses. Ancak salona gelemediler, hatta aday bile olamadılar. Onlar giremedi ama salona girdikleri sanılınca kargaşa yaşandı. Kargaşaya İstanbul İl Teşkilatı'nın salona girişteki coşkusu sebep oldu. Salona toplu olarak sloganlarla giren İstanbul İl Teşkilatı, aday olmak isteyen isimlerden biri içeri girdi sanılınca, üzerlerine atılan bayrak sopaları, su şişeleri ve “yuh” sesleri ile karşılandı. Gerçek bir süre sonra anlaşıldı, salondaki kargaşa yerini sessizliğe bıraktı.
Bugün çok tartışılan tüzük bu kurultayda değiştirildi. Yapılan değişiklikler arasında olağanüstü kurultaylarda genel başkan seçimi yapılmaması ve bir kişinin 5 defadan fazla genel başkan olmasına ilişkin düzenlemenin kaldırılması da vardı. Bu yolla Bahçeli’nin yeniden aday olmasının önü açıldı.
Bu kurultaydan iki yıl sonra genel seçim oldu. Ancak seçimden çok kısa bir süre önce MHP yöneticilerine ait olduğu iddia edilen ve özel hayatlarına ilişkin görüntülerin internette yayılması ile partinin önemli yöneticileri istifa etti. MHP, bu koşullar altında girdiği en zor seçimlerden biri olan 2011 seçimlerinden yüzde 13 oy ile çıktı.
2012: Koray Aydın Yeniden Aday
2012 yılında yapılan 10’uncu Olağan Kurultay’da Koray Aydın yeniden genel başkan adayı olarak Bahçeli’nin karşısına çıktı. Salona girişinde ve konuşması sırasında Koray Aydın’a yönelik tepkiler olsa da, genel başkanlık yarışı yaşanan diğer kurultaylarla karşılaştırıldığında “sakin” sayılabilecek bir kurultaydı.
Bu kurultayı anlamlı kılan ise oylama sonucu oldu. 1220 delegeden 1214’ü oy kullandı. Genel Başkan Bahçeli 725 oy aldı. Koray Aydın yarışı kazanamadı ama aldığı oy önemliydi. Aydın, yarıştan 441 oy ile çıktı.
Delegelerden aldığı oy oranı düşmesine rağmen Bahçeli, bu kurultaydan da partinin genel başkanı olarak çıktı. 2012 kurultayından iki yıl sonra yapılan 2014’te yerel seçimler yapıldı. AK Parti’nin yüzde 45,60 oranında oy aldığı bu seçimde MHP’nin oy oranı yüzde 15,2 oldu. Yerel seçimlerden birkaç ay sonra yapılan Türkiye tarihinin ilk halk oyuyla yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise MHP ve CHP’nin ortak adayı Ekmeleddin İhsanoğlu yüzde 38,4 oy alabildi. Yüzde 51,79 oranında oy alan Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı seçildi.
2015: Tek Adaylı Kurultay, Değişen Delegeler
MHP’nin son olağan kurultayı 2015'te yapıldı. Tarihi öne çekilerek genel seçimler öncesinde yapılan bu kurultayda genel başkanlık yarışı yaşanmadı. Bahçeli, tek aday olarak girdiği oylamada 1149 delegenin oyuyla yeniden genel başkan seçildi.
Bu kurultaydan 2 ay sonra gidilen seçimlerde MHP yüzde 16,3 oranında oy aldı. Hiçbir partinin tek başına iktidar olacak oyu alamadığı seçim sonrasında koalisyon kurulamadı. 1 Kasım’da yeniden yapılan seçimde MHP büyük bir oy kaybı yaşadı, oyları yüzde 11,9’a geriledi.
Kaynak: Al Jazeera